SRBIJA ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.

Publication date: 2012

SRBIJASRBIJA ISTRAŽIVANJEISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH VIŠESTRUKIH POKAZATELJAPOKAZATELJA 2010.2010. PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA IzdavačIzdavač UNICEF BeogradUNICEF Beograd Za izdavačaZa izdavača Judita ReichenbergJudita Reichenberg Direktorka UNICEF-a u SrbijiDirektorka UNICEF-a u Srbiji LekturaLektura Bogdana MiloševićBogdana Milošević DizajnDizajn Rastko ToholjRastko Toholj Naslovna fotografijaNaslovna fotografija © UNICEF Srbija/Dušan Milenković© UNICEF Srbija/Dušan Milenković ŠtampaŠtampa Radunić, BeogradRadunić, Beograd Tiraž 350Tiraž 350 ISBN ISBN 978-86-82471-91-2978-86-82471-91-2 Novembar 2012.Novembar 2012. Istraživanje višestrukih pokazatelja (Istraživanje višestrukih pokazatelja (Multiple Indicator Cluster Survey – MICSMultiple Indicator Cluster Survey – MICS) u Republici Srbiji ) u Republici Srbiji sproveo je 2010. godine Republički zavod za statistiku. Finansijsku i tehničku podršku obezbedio je sproveo je 2010. godine Republički zavod za statistiku. Finansijsku i tehničku podršku obezbedio je Dečji fond Ujedinjenih nacija (UNICEF).Dečji fond Ujedinjenih nacija (UNICEF). MICS istraživanje je međunarodni program istraživanja koje se sprovodi u domaćinstvima, a koji MICS istraživanje je međunarodni program istraživanja koje se sprovodi u domaćinstvima, a koji je kreirao UNICEF. U Republici Srbiji MICS je sproveden u okviru četvrtog kruga MICS-a (MICS4) je kreirao UNICEF. U Republici Srbiji MICS je sproveden u okviru četvrtog kruga MICS-a (MICS4) organizovanog u celom svetu. Ovim istraživanjem obezbeđuju se ažurirani podaci o položaju dece organizovanog u celom svetu. Ovim istraživanjem obezbeđuju se ažurirani podaci o položaju dece i žena i mere se ključni indikatori koji državama omogućavaju da prate napredovanje u ostvarivanju i žena i mere se ključni indikatori koji državama omogućavaju da prate napredovanje u ostvarivanju Milenijumskih ciljeva razvoja i drugih međunarodnih obaveza. Dodatne informacije o globalnom Milenijumskih ciljeva razvoja i drugih međunarodnih obaveza. Dodatne informacije o globalnom projektu MICS nalaze se na sajtu www.childinfo.org. projektu MICS nalaze se na sajtu www.childinfo.org. Pri navođenju navestiPri navođenju navesti Republički zavod za statistiku, 2012. Istraživanje višestrukih pokazatelja u Republici Srbiji, 2010. Republički zavod za statistiku, 2012. Istraživanje višestrukih pokazatelja u Republici Srbiji, 2010. Finalni izveštaj. Beograd, Republika Srbija: Republički zavod za statistiku.Finalni izveštaj. Beograd, Republika Srbija: Republički zavod za statistiku. ZahvalnicaZahvalnica Veliki broj ljudi je svojim stručnim znanjem, ličnim entuzijazmom i posvećenošću doprineo sprovođenju ovog Veliki broj ljudi je svojim stručnim znanjem, ličnim entuzijazmom i posvećenošću doprineo sprovođenju ovog istraživanja i realizaciji izveštaja u cilju obezbeđivanja boljeg života za svu decu u Republici Srbiji.istraživanja i realizaciji izveštaja u cilju obezbeđivanja boljeg života za svu decu u Republici Srbiji. Kao i u prethodno sprovedenim istraživanjima, koncept MICS-a, uključujući poboljšanja i novine, kreirao je Kao i u prethodno sprovedenim istraživanjima, koncept MICS-a, uključujući poboljšanja i novine, kreirao je UNICEF-ov globalni tim za MICS, koji je i rukovodio ovim istraživanjem. Ivana Bjelić i Turgay Unalan dali su UNICEF-ov globalni tim za MICS, koji je i rukovodio ovim istraživanjem. Ivana Bjelić i Turgay Unalan dali su značajnu tehničku podršku u pogledu obrade i analize podataka. Siraj Mahmudlu je pružao podršku čitavom značajnu tehničku podršku u pogledu obrade i analize podataka. Siraj Mahmudlu je pružao podršku čitavom procesu od početka do kraja i dao je konstruktivan doprinos nacrtu izveštaja. Globalnim projektom MICS procesu od početka do kraja i dao je konstruktivan doprinos nacrtu izveštaja. Globalnim projektom MICS rukovodio je Attila Hancioglu, čija su uputstva, ogromno iskustvo i beskrajno strpljenje bili od ključne važnosti rukovodio je Attila Hancioglu, čija su uputstva, ogromno iskustvo i beskrajno strpljenje bili od ključne važnosti za prevazilaženje prepreka na koje se nailazilo tokom sprovođenja ovog istraživanja i sastavljanja izveštaja. za prevazilaženje prepreka na koje se nailazilo tokom sprovođenja ovog istraživanja i sastavljanja izveštaja. Po drugi put, direktor Republičkog zavoda za statistiku Dragan Vukmirović je u ime ove institucije sklopio Po drugi put, direktor Republičkog zavoda za statistiku Dragan Vukmirović je u ime ove institucije sklopio partnerstvo sa UNICEF-om u cilju sprovođenja Istraživanja višestrukih pokazatelja u Republici Srbiji. Njegov partnerstvo sa UNICEF-om u cilju sprovođenja Istraživanja višestrukih pokazatelja u Republici Srbiji. Njegov tim, kojim je vešto rukovodila Dragana Đoković–Papić, pokazao je veliko znanje, f leksibilnost i entuzijazam. tim, kojim je vešto rukovodila Dragana Đoković–Papić, pokazao je veliko znanje, f leksibilnost i entuzijazam. Mirjana Ogrizović–Brašanac je veoma pažljivo sprovela izbor uzorka, dok su Jovanka Stojanović i Vladica Janković Mirjana Ogrizović–Brašanac je veoma pažljivo sprovela izbor uzorka, dok su Jovanka Stojanović i Vladica Janković pokazali svoju posvećenost i stručnost pri sprovođenju svake faze MICS-a, uz obezbeđivanje najboljeg kvaliteta i pokazali svoju posvećenost i stručnost pri sprovođenju svake faze MICS-a, uz obezbeđivanje najboljeg kvaliteta i poštovanje rokova. Svi timovi koji su sprovodili ovo istraživanje, uključujući koordinatore, lica koja su obavila rad poštovanje rokova. Svi timovi koji su sprovodili ovo istraživanje, uključujući koordinatore, lica koja su obavila rad na terenu i osoblje koje je vršilo unos podataka, izvršavali su svoje zadatke vredno i efikasno.na terenu i osoblje koje je vršilo unos podataka, izvršavali su svoje zadatke vredno i efikasno. Tim UNICEF-a Srbija, koji predvode Judita Reichenberg i Lesley Miller, strpljivo je obezbeđivao svoje komentare, Tim UNICEF-a Srbija, koji predvode Judita Reichenberg i Lesley Miller, strpljivo je obezbeđivao svoje komentare, stručnost i podršku tokom svih faza sprovođenja MICS4. Goran Milovanović, kao konsultant za MICS4, takođe stručnost i podršku tokom svih faza sprovođenja MICS4. Goran Milovanović, kao konsultant za MICS4, takođe je pružao značajnu pomoć. Sveukupnom koordinacijom MICS-a, na nivou cele zemlje, kompetentno je rukovodila je pružao značajnu pomoć. Sveukupnom koordinacijom MICS-a, na nivou cele zemlje, kompetentno je rukovodila Aleksandra Jović.Aleksandra Jović. Podrška resornih ministarstava i stručnjaka, uz sugestije u vezi sa nacrtom upitnika i finalnim izveštajem, bila Podrška resornih ministarstava i stručnjaka, uz sugestije u vezi sa nacrtom upitnika i finalnim izveštajem, bila je veoma korisna. Posebno značajna je bila podrška Tima za socijalno uključivanje i smanjenje siromaštva Vlade je veoma korisna. Posebno značajna je bila podrška Tima za socijalno uključivanje i smanjenje siromaštva Vlade Republike Srbije, koji je učestvovao u svim fazama MICS4 kao deo Tehničke komisije. Republike Srbije, koji je učestvovao u svim fazama MICS4 kao deo Tehničke komisije. Na kraju, takođe se mora istaći i to da prikupljanje podataka ne bi bilo moguće bez pojedinaca i domaćinstavaNa kraju, takođe se mora istaći i to da prikupljanje podataka ne bi bilo moguće bez pojedinaca i domaćinstava u Republici Srbiji, uključujući i one koji žive u romskim naseljima, a koji su velikodušno otvorili vrata svojih domova u Republici Srbiji, uključujući i one koji žive u romskim naseljima, a koji su velikodušno otvorili vrata svojih domova i odvojili svoje vreme kako bi doprineli realizaciji ovog istraživanja.i odvojili svoje vreme kako bi doprineli realizaciji ovog istraživanja. Spisak skraćenica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1111 Tabela rezimiranih rezultata . . . . . . . . . . . . . . . 1313 REZIME . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1717 I. UVOD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2323 IstorijatIstorijat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2323 Ciljevi istraživanjaCiljevi istraživanja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2424 II. UZORAK I METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJA . . . . . . . 2525 Plan uzorka za Republiku SrbijuPlan uzorka za Republiku Srbiju . . . . . . . . . . . . . 2525 Plan uzorka za romska naseljaPlan uzorka za romska naselja . . . . . . . . . . . . . . 2525 UpitniciUpitnici . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2626 Obuka i rad na terenuObuka i rad na terenu . . . . . . . . . . . . . . . . . 2727 Obrada podatakaObrada podataka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2727 Struktura izveštajaStruktura izveštaja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2727 Kako čitati tabeleKako čitati tabele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2828 IIIA OBUHVAT UZORKA ZA REPUBLIKU SRBIJU I KARAKTERISTIKE DOMAĆINSTAVA I ISPITANIKA . . . . . 2929 Obuhvat uzorkaObuhvat uzorka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2929 Karakteristike domaćinstavaKarakteristike domaćinstava . . . . . . . . . . . . . . 3131 Karakteristike žena starosti od 15 do 49 godina,Karakteristike žena starosti od 15 do 49 godina, muškaraca starosti od 15 do 29 godina i decemuškaraca starosti od 15 do 29 godina i dece mlađe od pet godina mlađe od pet godina . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3333 Podaci o tome sa kim deca živePodaci o tome sa kim deca žive . . . . . . . . . . . . . 3737 IIIB OBUHVAT UZORKA ZA ROMSKA NASELJA I KARAKTERISTIKE DOMAĆINSTAVA I ISPITANIKA . . . . . 3939 Obuhvat uzorkaObuhvat uzorka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3939 Karakteristike domaćinstava Karakteristike domaćinstava . . . . . . . . . . . . . . 4040 Karakteristike žena starosti od 15 do 49 godina,Karakteristike žena starosti od 15 do 49 godina, muškaraca starosti od 15 do 29 godina i decemuškaraca starosti od 15 do 29 godina i dece mlađe od pet godina mlađe od pet godina . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4242 Podaci o tome sa kim žive deca u romskim naseljimaPodaci o tome sa kim žive deca u romskim naseljima . . . . 4545 IV. SMRTNOST DECE . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4747 V. ISHRANA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4949 Stanje uhranjenostiStanje uhranjenosti . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4949 Dojenje i ishrana odojčadi i male deceDojenje i ishrana odojčadi i male dece . . . . . . . . . . 5656 Deca s malom telesnom težinom Deca s malom telesnom težinom . . . . . . . . . . . . 7070 VI. ZDRAVLJE DECE . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7272 Oralna rehidracijaOralna rehidracija . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7272 Traženje medicinske pomoći i lečenje pneumonije antibioticimaTraženje medicinske pomoći i lečenje pneumonije antibioticima . 8282 Korišćenje čvrstih gorivaKorišćenje čvrstih goriva . . . . . . . . . . . . . . . . 8787 VII. VODA I SANITACIJE . . . . . . . . . . . . . . . . 9191 Korišćenje poboljšanih izvora vodeKorišćenje poboljšanih izvora vode . . . . . . . . . . . . 9191 Korišćenje poboljšanih načina uklanjanjaKorišćenje poboljšanih načina uklanjanja otpadnih materijaotpadnih materija . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100100 Pranje rukuPranje ruku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108108 SADRŽAJSADRŽAJ VIII. REPRODUKTIVNO ZDRAVLJE . . . . . . . . . . . 112112FertilitetFertilitet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112112Kontracepcija Kontracepcija . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117117 Nezadovoljena potrebaNezadovoljena potreba . . . . . . . . . . . . . . . . 122122 Prenatalna zaštitaPrenatalna zaštita . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126126 Pomoć pri porođajuPomoć pri porođaju . . . . . . . . . . . . . . . . . 134134 Mesto porođajaMesto porođaja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137137 IX. RAZVOJ DETETA . . . . . . . . . . . . . . . . . 139139 Obrazovanje i učenje u ranom detinjstvuObrazovanje i učenje u ranom detinjstvu . . . . . . . . 139139 Razvoj u ranom detinjstvu Razvoj u ranom detinjstvu . . . . . . . . . . . . . . 151151 X. PISMENOST I OBRAZOVANJE . . . . . . . . . . . . 154154 Pismenost mladihPismenost mladih . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154154 Spremnost za školuSpremnost za školu . . . . . . . . . . . . . . . . . 157157 Pohađanje osnovne i srednje školePohađanje osnovne i srednje škole . . . . . . . . . . . 162162 XI. ZAŠTITA DETETA . . . . . . . . . . . . . . . . . 175175 Upis u matičnu knjigu rođenih Upis u matičnu knjigu rođenih . . . . . . . . . . . . 175175 Disciplinovanje deteta Disciplinovanje deteta . . . . . . . . . . . . . . . . 177177 Rano stupanje u brak Rano stupanje u brak . . . . . . . . . . . . . . . . 180180 Stavovi prema nasilju u porodiciStavovi prema nasilju u porodici . . . . . . . . . . . . 189189 XII. HIV/SIDA I SEKSUALNO PONAŠANJE . . . . . . . . 194194 Informisanost o načinu prenošenja HIV-aInformisanost o načinu prenošenja HIV-a i predrasude o HIV-u/sidii predrasude o HIV-u/sidi . . . . . . . . . . . . . . . 194194 Pozitivan stav prema ljudima koji žive sa HIV-om/sidomPozitivan stav prema ljudima koji žive sa HIV-om/sidom . . 207207 Informisanost o mestu gde se može testirati na HIV; Informisanost o mestu gde se može testirati na HIV; savetovanje i testiranje tokom prenatalne zaštitesavetovanje i testiranje tokom prenatalne zaštite . . . . . 212212 Seksualno ponašanje koje je povezanoSeksualno ponašanje koje je povezano sa prenošenjem HIV-asa prenošenjem HIV-a . . . . . . . . . . . . . . . . 222222 XIII. PRISTUP MASOVNIM MEDIJIMA I KORIŠĆENJE INFORMACIONO-KOMUNIKACIONIH TEHNOLOGIJA . . . 238238 Pristup masovnim medijimaPristup masovnim medijima . . . . . . . . . . . . . 238238 Korišćenje informaciono-komunikacionih tehnologija Korišćenje informaciono-komunikacionih tehnologija . . 243243 XIV. SUBJEKTIVNI OSEĆAJ BLAGOSTANJA . . . . . . . 247247 PRILOZIPRILOZI Prilog A. Plan uzorkaPrilog A. Plan uzorka Plan uzorka za Republiku SrbijuPlan uzorka za Republiku Srbiju . . . . . . . . . . . 261261 Plan uzorka — romska naseljaPlan uzorka — romska naselja . . . . . . . . . . . . 265265 Prilog B. Spisak lica angažovanihPrilog B. Spisak lica angažovanih na sprovođenju MICS-a na sprovođenju MICS-a . . . . . . . . . . . . . . . 268268 Prilog C. Ocene uzoračkih grešaka Prilog C. Ocene uzoračkih grešaka Ocene uzoračkih grešaka za Republiku SrbijuOcene uzoračkih grešaka za Republiku Srbiju . . . . . 270270 Ocene uzoračkih grešaka Ocene uzoračkih grešaka — romska naselja romska naselja . . . . . . . 279279 Prilog D. Tabele o kvalitetu podatakaPrilog D. Tabele o kvalitetu podataka Tabele o kvalitetu podataka — uzorakTabele o kvalitetu podataka — uzorak za Republiku Srbijuza Republiku Srbiju . . . . . . . . . . . . . . . . 284284 Tabele o kvalitetu podataka — uzorak za romska naseljaTabele o kvalitetu podataka — uzorak za romska naselja . 295295 Prilog E. Indikatori MICS4: brojioci i imeniociPrilog E. Indikatori MICS4: brojioci i imenioci . . . . . 304304 Prilog F. UpitniciPrilog F. Upitnici . . . . . . . . . . . . . . . . . . 309309 30 Tabela HH.1 Rezultati anketiranja domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina, Republika Srbija, 2010. 31 Tabela HH.2 Članovi domaćinstava, prema starosti i polu, Republika Srbija, 2010. 32 Tabela HH.3 Sastav domaćinstva, Republika Srbija, 2010. 34 Tabela HH.4 Osnovne karakteristike žena, Republika Srbija, 2010. 35 Tabela HH.4M Osnovne karakteristike muškaraca, Republika Srbija, 2010. 36 Tabela HH.5 Osnovne karakteristike dece mlađe od pet godina, Republika Srbija, 2010. 37 Tabela HH.6 Podaci o tome sa kim deca žive i o deci bez roditelja, Republika Srbija, 2010. 39 Tabela HH.1R Rezultati anketiranja domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina, romska naselja, 2010. 40 Tabela HH.2R Članovi domaćinstava, prema starosti i polu, romska naselja, 2010. 41 Tabela HH.3R Sastav domaćinstva, romska naselja, 2010. 42 Tabela HH.4R Osnovne karakteristike žena, romska naselja, 2010. 43 Tabela HH.4R.M Osnovne karakteristike muškaraca, romska naselja, 2010. 44 Tabela HH.5R Osnovne karakteristike dece mlađe od pet godina, romska naselja, 2010. 45 Tabela HH.6R Podaci o tome sa kim deca žive i o deci bez roditelja, romska naselja, 2010. 47 Tabela CM.1R Živorođena deca, deca koja su u životu i procenat umrle dece, romska naselja, 2010. 48 Tabela CM.2R Smrtnost dece, romska naselja, 2010. 50 Tabela NU.1 Stanje uhranjenosti dece, Republika Srbija, 2010. 52 Tabela NU.1 (a) Stanje uhranjenosti dece (bazirano na NCHS/CDC/WHO međunarodnoj referentnoj populaciji), Republika Srbija, 2010. 53 Tabela NU.1R Stanje uhranjenosti dece, romska naselja, 2010. 55 Tabela NU.1R (a) Stanje uhranjenosti dece (bazirano na NCHS/CDC/WHO međunarodnoj referentnoj populaciji), romska naselja, 2010. 56 Tabela NU.2 Početak dojenja, Republika Srbija, 2010. 57 Tabela NU.3 Dojenje, Republika Srbija, 2010. 59 Tabela NU.4 Trajanje dojenja, Republika Srbija, 2010. 60 Tabela NU.5 Adekvatno dojenje za dati uzrast, Republika Srbija, 2010. 61 Tabela NU.6 Uvođenje u ishranu čvrste, polučvrste ili meke hrane, Republika Srbija, 2010. 62 Tabela NU.7 Minimalna učestalost obroka, Republika Srbija, 2010. 63 Tabela NU.8 Hranjenje na flašicu, Republika Srbija, 2010. 64 Tabela NU.2R Početak dojenja, romska naselja, 2010. 65 Tabela NU.3R Dojenje, romska naselja, 2010. 66 Tabela NU.4R Trajanje dojenja, romska naselja, 2010. 67 Tabela NU.5R Adekvatno dojenje za dati uzrast, romska naselja, 2010. 68 Tabela NU.6R Uvođenje u ishranu čvrste, polučvrste ili meke hrane, romska naselja, 2010. 68 Tabela NU.7R Minimalna učestalost obroka, romska naselja, 2010. 69 Tabela NU.8R Hranjenje na flašicu, romska naselja, 2010. 70 Tabela NU.9 Živorođena deca s malom telesnom težinom, Republika Srbija, 2010. Spisak tabelaSpisak tabela 71 Tabela NU.9R Živorođena deca s malom telesnom težinom, romska naselja, 2010. 73 Tabela CH.1 Rastvori za oralnu rehidraciju i preporučeni rastvori napravljeni kod kuće, Republika Srbija, 2010. 74-75 Tabela CH.2 Hranjenje tokom epizoda dijareje, Republika Srbija, 2010. 76-77 Tabela CH.3 Oralna rehidracija uz nastavak hranjenja i drugi vidovi lečenja, Republika Srbija, 2010. 78 Tabela CH.1R Rastvori za oralnu rehidraciju i preporučeni rastvori napravljeni kod kuće, romska naselja, 2010. 79 Tabela CH.2R Hranjenje tokom epizoda dijareje, romska naselja, 2010. 80-81 Tabela CH.3R Oralna rehidracija uz nastavak hranjenja i drugi vidovi lečenja, romska naselja, 2010. 82-83 Tabela CH.4 Traženje medicinske pomoći u slučaju da se sumnja na pneumoniju i korišćenje antibiotika tokom bolesti za koju se sumnja da je pneumonija, Republika Srbija, 2010. 84 Tabela CH.5 Poznavanje dva najvažnija znaka upozorenja koji ukazuju na pneumoniju, Republika Srbija, 2010. 85 Tabela CH.4R Traženje medicinske pomoći u slučaju da se sumnja na pneumoniju i korišćenje antibiotika tokom bolesti za koju se sumnja da je pneumonija, romska naselja, 2010. 86 Tabela CH.5R Poznavanje dva najvažnija znaka upozorenja koji ukazuju na pneumoniju, romska naselja, 2010. 87 Tabela CH.6 Korišćenje čvrstih goriva, Republika Srbija, 2010. 88 Tabela CH.7 Korišćenje čvrstog goriva, prema mestu kuvanja, Republika Srbija, 2010. 89 Tabela CH.6R Korišćenje čvrstih goriva, romska naselja, 2010. 90 Tabela CH.7R Korišćenje čvrstog goriva, prema mestu kuvanja, romska naselja, 2010. 92-93 Tabela WS.1 Korišćenje poboljšanih izvora pijaće vode, Republika Srbija, 2010. 92-93 Tabela WS.2 Tretiranje vode u domaćinstvu, Republika Srbija, 2010. 94 Tabela WS.3 Vreme potrebno da se dođe do izvora pijaće vode, Republika Srbija, 2010. 95 Tabela WS.4 Lica koja donose pijaću vodu, Republika Srbija, 2010. 96-97 Tabela WS.1R Korišćenje poboljšanih izvora pijaće vode, romska naselja, 2010. 97 Tabela WS.2R Tretiranje vode u domaćinstvu, romska naselja, 2010. 98 Tabela WS.3R Vreme potrebno da se dođe do izvora pijaće vode, romska naselja, 2010. 99 Tabela WS.4R Lica koja donose pijaću vodu, romska naselja, 2010. 100 Tabela WS.5 Vrste sanitarnih prostorija, Republika Srbija, 2010. 101 Tabela WS.6 Korišćenje i zajedničko korišćenje sanitarnih prostorija, Republika Srbija, 2010. 102 Tabela WS.7 Uklanjanje dečjih fekalija, Republika Srbija, 2010. 103 Tabela WS.8 Stepeni korišćenja pijaće vode i uklanjanja otpadnih materija, Republika Srbija, 2010. 104 Tabela WS.5R Vrste sanitarnih prostorija, romska naselja, 2010. 105 Tabela WS.6R Korišćenje i zajedničko korišćenje sanitarnih prostorija, romska naselja, 2010. 106 Tabela WS.7R Uklanjanje dečjih fekalija, romska naselja, 2010. 107 Tabela WS.8R Stepeni korišćenja pijaće vode i uklanjanja otpadnih materija, romska naselja, 2010. 108 Tabela WS.9 Voda i sapun na mestu gde se peru ruke, Republika Srbija, 2010. 109 Tabela WS.10 Raspoloživost sapuna, Republika Srbija, 2010. 110 Tabela WS.9R Voda i sapun na mestu gde se peru ruke, romska naselja, 2010. 111 Tabela WS.10R Raspoloživost sapuna, romska naselja, 2010. 112 Tabela RH.1 Stopa rađanja adolescentkinja i stopa ukupnog fertiliteta, Republika Srbija, 2010. 113 Tabela RH.2 Rano rađanje, Republika Srbija, 2010. 114 Tabela RH.3 Trendovi ranog rađanja, Republika Srbija, 2010. 115 Tabela RH.1R Stopa rađanja adolescentkinja i stopa ukupnog fertiliteta, romska naselja, 2010. 115 Tabela RH.2R Rano rađanje, romska naselja, 2010. 116 Tabela RH.3R Trendovi ranog rađanja, romska naselja, 2010. 118-119 Tabela RH.4 Primena kontraceptivnih metoda, Republika Srbija, 2010. 120-121 Tabela RH.4R Primena kontraceptivnih metoda, romska naselja, 2010. 123 Tabela RH.5 Nezadovoljena potreba za kontraceptivnim sredstvima, Republika Srbija, 2010. 124 Tabela RH.5R Nezadovoljena potreba za kontraceptivnim sredstvima, romska naselja, 2010. 126 Tabela RH.6 Obuhvat prenatalnom zaštitom, Republika Srbija, 2010. 127 Tabela RH.7 Učestalost prenatalne zaštite, Republika Srbija, 2010. 128 Tabela RH.8 Sadržaj prenatalne zaštite, Republika Srbija, 2010. 130 Tabela RH.8A Zdravlje trudnica i novorođenčadi, Republika Srbija, 2010. 131 Tabela RH.6R Obuhvat prenatalnom zaštitom, romska naselja, 2010. 132 Tabela RH.7R Učestalost prenatalne zaštite, romska naselja, 2010. 133 Tabela RH.8R Sadržaj prenatalne zaštite, romska naselja, 2010. 133 Tabela RH.8RA Zdravlje trudnica i novorođenčadi, romska naselja, 2010. 134 Tabela RH.9 Pomoć pri porođaju, Republika Srbija, 2010. 136 Tabela RH.9R Pomoć pri porođaju, romska naselja, 2010. 137 Tabela RH.10 Mesto porođaja, Republika Srbija, 2010. 138 Tabela RH.10R Mesto porođaja, romska naselja, 2010. 139 Tabela CD.1 Obrazovanje u ranom detinjstvu, Republika Srbija, 2010. 140-141 Tabela CD.1A Rani razvoj deteta, Republika Srbija, 2010. 142 Tabela CD.2 Podrška pri učenju, Republika Srbija, 2010. 143 Tabela CD.3 Materijali za učenje, Republika Srbija, 2010. 144 Tabela CD.4 Neadekvatni nadzor, Republika Srbija, 2010. 145 Tabela CD.1R Obrazovanje u ranom detinjstvu, romska naselja, 2010. 146-147 Tabela CD.1R.A Rani razvoj deteta, romska naselja, 2010. 148 Tabela CD.2R Podrška pri učenju, romska naselja, 2010. 149 Tabela CD.3R Materijali za učenje, romska naselja, 2010. 150 Tabela CD.4R Neadekvatni nadzor, romska naselja, 2010. 152 Tabela CD.5 Indeks ranog razvoja deteta, Republika Srbija, 2010. 153 Tabela CD.5R Indeks ranog razvoja deteta, romska naselja, 2010. 154 Tabela ED.1 Pismenost mladih žena, Republika Srbija, 2010. 155 Tabela ED.1M Pismenost mladih muškaraca, Republika Srbija, 2010. 156 Tabela ED.1R Pismenost mladih žena, romska naselja, 2010. 156 Tabela ED.1R.M Pismenost mladih muškaraca, romska naselja, 2010. 157 Tabela ED.2 Spremnost za školu, Republika Srbija, 2010. 158 Tabela ED.2A Pohađanje obaveznog pripremnog predškolskog programa (PPP), Republika Srbija, 2010. 159 Tabela ED.2B Deca koja žive na više od dva kilometra od ustanove za pripremni predškolski program (PPP), po načinu na koji idu u ustanovu za PPP, Republika Srbija, 2010. 160 Tabela ED.2R Spremnost za školu, romska naselja, 2010. 160-161 Tabela ED.2RC Razlozi nepohađanja obaveznog pripremnog predškolskog programa (PPP), romska naselja, 2010. 162 Tabela ED.3 Upis u osnovnu školu, Republika Srbija, 2010. 163 Tabela ED.4 Pohađanje osnovne škole, Republika Srbija, 2010. 164 Tabela ED.5 Pohađanje srednje škole, Republika Srbija, 2010. 165 Tabela ED.6 Deca koja stignu do poslednjeg razreda osnovne škole, Republika Srbija, 2010. 166 Tabela ED.7 Završavanje osnovne škole i prelazak u srednju školu, Republika Srbija, 2010. 167 Tabela ED.7A Neto stope završavanja osnovne škole i stopa prelaska u srednju školu, Republika Srbija, 2010. 168 Tabela ED.8 Jednakost polova u obrazovanju, Republika Srbija, 2010. 169 Tabela ED.3R Upis u osnovnu školu, romska naselja, 2010. 170 Tabela ED.4R Pohađanje osnovne škole, romska naselja, 2010. 171 Tabela ED.5R Pohađanje srednje škole, romska naselja, 2010. 172 Tabela ED.6R Deca koja stignu do poslednjeg razreda osnovne škole, romska naselja, 2010. 173 Tabela ED.7R Završavanje osnovne škole i prelazak u srednju školu, romska naselja, 2010. 173 Tabela ED.7RA Neto stope završavanja osnovne škole i stopa prelaska u srednju školu, romska naselja, 2010. 174 Tabela ED.8R Jednakost polova u obrazovanju, romska naselja, 2010. 175 Tabela CP.1 Upis u matičnu knjigu rođenih, Republika Srbija, 2010. 176 Tabela CP.1R Upis u matičnu knjigu rođenih, romska naselja, 2010. 177 Tabela CP.2 Disciplinovanje deteta, Republika Srbija, 2010. 179 Tabela CP.2R Disciplinovanje deteta, romska naselja, 2010. 181 Tabela CP.3 Rano stupanje u brak, Republika Srbija, 2010. 182 Tabela CP.3M Rano stupanje u brak, Republika Srbija, 2010. 183 Tabela CP.4 Trendovi u pogledu ranog stupanja u brak, Republika Srbija, 2010. 183 Tabela CP.4M Trendovi u pogledu ranog stupanja u brak, Republika Srbija, 2010. 184 Tabela CP.5 Razlika u godinama između supružnika, Republika Srbija, 2010. 185 Tabela CP.3R Rano stupanje u brak, romska naselja, 2010. 186 Tabela CP.3R.M Rano stupanje u brak, romska naselja, 2010. 187 Tabela CP.4R Trendovi u pogledu ranog stupanja u brak, romska naselja, 2010. 187 Tabela CP.4R.M Trendovi u pogledu ranog stupanja u brak, romska naselja, 2010. 188 Tabela CP.5R Razlika u godinama između supružnika, romska naselja, 2010. 190 Tabela CP.6 Stavovi prema nasilju u porodici, Republika Srbija, 2010. 191 Tabela CP.6M Stavovi prema nasilju u porodici, Republika Srbija, 2010. 192 Tabela CP.6R Stavovi prema nasilju u porodici, romska naselja, 2010. 193 Tabela CP.6R.M Stavovi prema nasilju u porodici, romska naselja, 2010. 194-195 Tabela HA.1 Informisanost o načinu prenošenja HIV-a, predrasude o HIV-u/sidi i sveobuhvatno znanje o načinima prenošenja HIV-a, Republika Srbija, 2010. 196 Tabela HA.1M Informisanost o načinu prenošenja HIV-a, predrasude o HIV-u/sidi i sveobuhvatno znanje o načinima prenošenja HIV-a, Republika Srbija, 2010. 197 Tabela HA.2 Informisanost o načinu prenošenja HIV-a, predrasude o HIV-u/sidi i sveobuhvatno znanje o načinima prenošenja HIV-a kod mladih žena, Republika Srbija, 2010. 198 Tabela HA.2M Informisanost o načinu prenošenja HIV-a, predrasude o HIV-u/sidi i sveobuhvatno znanje o načinima prenošenja HIV-a kod mladih muškaraca, Republika Srbija, 2010. 200 Tabela HA.3 Informisanost o mogućnosti prenošenja HIV-a s majke na dete, Republika Srbija, 2010. 201 Tabela HA.1R Informisanost o načinu prenošenja HIV-a, predrasude o HIV-u/sidi i sveobuhvatno znanje o načinima prenošenja HIV-a, romska naselja, 2010. 202-203 Tabela HA.1R.M Informisanost o načinu prenošenja HIV-a, predrasude o HIV-u/sidi i sveobuhvatno znanje o načinima prenošenja HIV-a, romska naselja, 2010. 202-203 Tabela HA.2R Informisanost o načinu prenošenja HIV-a, predrasude o HIV-u/sidi i sveobuhvatno znanje o načinima prenošenja HIV-a kod mladih žena, romska naselja, 2010. 204-205 Tabela HA.2R.M Informisanost o načinu prenošenja HIV-a, predrasude o HIV-u/sidi i sveobuhvatno znanje o načinima prenošenja HIV-a kod mladih muškaraca, romska naselja, 2010. 206 Tabela HA.3R Informisanost o mogućnosti prenošenja HIV-a s majke na dete, romska naselja, 2010. 207 Tabela HA.4 Pozitivan stav prema ljudima koji žive s HIV-om/sidom, Republika Srbija, 2010. 208 Tabela HA.4M Pozitivan stav prema ljudima koji žive s HIV-om/sidom, Republika Srbija, 2010. 210 Tabela HA.4R Pozitivan stav prema ljudima koji žive s HIV-om/sidom, romska naselja, 2010. 211 Tabela HA.4R.M Pozitivan stav prema ljudima koji žive s HIV-om/sidom, romska naselja, 2010. 212 Tabela HA.5 Informisanost o mestu gde se može testirati na HIV, Republika Srbija, 2010. 213 Tabela HA.5M Informisanost o mestu gde se može testirati na HIV, Republika Srbija, 2010. 214 Tabela HA.6 Informisanost seksualno aktivnih mladih žena o mestu gde se može testirati na HIV, Republika Srbija, 2010. 215 Tabela HA.6M Informisanost seksualno aktivnih mladih muškaraca o mestu gde se može testirati na HIV, Republika Srbija, 2010. 216 Tabela HA.7 Savetovanje u vezi sa HIV-om i testiranje na HIV u okviru prenatalne zaštite, Republika Srbija, 2010. 217 Tabela HA.5R Informisanost o mestu gde se može testirati na HIV, romska naselja, 2010. 218 Tabela HA.5R.M Informisanost o mestu gde se može testirati na HIV, romska naselja, 2010. 219 Tabela HA.6R Informisanost seksualno aktivnih mladih žena o mestu gde se može testirati na HIV, romska naselja, 2010. 220 Tabela HA.6R.M Informisanost seksualno aktivnih mladih muškaraca o mestu gde se može testirati na HIV, romska naselja, 2010. 221 Tabela HA.7R Savetovanje u vezi sa HIV-om i testiranje na HIV u okviru prenatalne zaštite, romska naselja, 2010. 222 Tabela HA.8 Seksualno ponašanje koje povećava rizik od HIV-a, Republika Srbija, 2010. 223 Tabela HA.8M Seksualno ponašanje koje povećava rizik od HIV-a, Republika Srbija, 2010. 224 Tabela HA.9 Seksualni odnosi sa više partnera, Republika Srbija, 2010. 225 Tabela HA.10 Seksualni odnosi sa više partnera kod mladih žena, Republika Srbija, 2010. 226 Tabela HA.9M Seksualni odnosi sa više partnerki, Republika Srbija, 2010. 227 Tabela HA.10M Seksualni odnosi sa više partnerki kod mladih muškaraca, Republika Srbija, 2010. 228 Tabela HA.11 Seksualni odnosi sa partnerima koji nisu redovni partneri, Republika Srbija, 2010. 229 Tabela HA.11M Seksualni odnosi sa partnerkama koje nisu redovne partnerke, Republika Srbija, 2010. 230 Tabela HA.8R Seksualno ponašanje koje povećava rizik od HIV-a, romska naselja, 2010. 231 Tabela HA.8R.M Seksualno ponašanje koje povećava rizik od HIV-a, romska naselja, 2010. 232 Tabela HA.9R Seksualni odnosi sa više partnera, romska naselja, 2010. 233 Tabela HA.10R Seksualni odnosi sa više partnera kod mladih žena, romska naselja, 2010. 234 Tabela HA.9R.M Seksualni odnosi sa više partnerki, romska naselja, 2010. 235 Tabela HA.10R.M Seksualni odnosi sa više partnerki kod mladih muškaraca, romska naselja, 2010. 236 Tabela HA.11R Seksualni odnosi sa partnerima koji nisu redovni partneri, romska naselja, 2010. 237 Tabela HA.11R.M Seksualni odnosi sa partnerkama koje nisu redovne partnerke, romska naselja, 2010. 239 Tabela MT.1 Pristup masovnim medijima, Republika Srbija, 2010. 240 Tabela MT.1M Pristup masovnim medijima, Republika Srbija, 2010. 241 Tabela MT.1R Pristup masovnim medijima, romska naselja, 2010. 242 Tabela MT.1R.M Pristup masovnim medijima, romska naselja, 2010. 243 Tabela MT.2 Korišćenje računara i interneta, Republika Srbija, 2010. 244 Tabela MT.2M Korišćenje računara i interneta, Republika Srbija, 2010. 245 Tabela MT.2R Korišćenje računara i interneta, romska naselja, 2010. 246 Tabela MT.2R.M Korišćenje računara i interneta, romska naselja, 2010. 248 Tabela SW.1 Zadovoljstvo sopstvenim životom, Republika Srbija, 2010. 249 Tabela SW.1M Zadovoljstvo sopstvenim životom, Republika Srbija, 2010. 250 Tabela SW.2 Zadovoljstvo životom i sreća, Republika Srbija, 2010. 251 Tabela SW.2M Zadovoljstvo životom i sreća, Republika Srbija, 2010. 252 Tabela SW.3 Percepcija boljeg života, Republika Srbija, 2010. 253 Tabela SW.3M Percepcija boljeg života, Republika Srbija, 2010. 254 Tabela SW.1R Zadovoljstvo sopstvenim životom, romska naselja, 2010. 255 Tabela SW.1R.M Zadovoljstvo sopstvenim životom, romska naselja, 2010. 256 Tabela SW.2R Zadovoljstvo životom i sreća, romska naselja, 2010. 257 Tabela SW.2R.M Zadovoljstvo životom i sreća, romska naselja, 2010. 258 Tabela SW.3R Percepcija boljeg života, romska naselja, 2010. 258 Tabela SW.3R.M Percepcija boljeg života, romska naselja, 2010. PRILOZI 262 Tabela SD.1 Alokacija popisnih krugova, po stratumima 266 Tabela SD.1R Alokacija popisnih krugova, po stratumima 271 Tabela SE.1 Izabrani indikatori za koje su izračunate uzoračke greške, Republika Srbija, 2010. 272 Tabela SE.2 Uzoračke greške: Ukupno, Republika Srbija, 2010. 273 Tabela SE.3 Uzoračke greške: Gradska naselja, Republika Srbija, 2010. 274 Tabela SE.4 Uzoračke greške: Ostala naselja, Republika Srbija, 2010. 275 Tabela SE.5 Uzoračke greške: Beogradski region, Republika Srbija, 2010. 276 Tabela SE.6 Uzoračke greške: Region Vojvodine, Republika Srbija, 2010. 277 Tabela SE.7 Uzoračke greške: Region Šumadije i Zapadne Srbije, Republika Srbija, 2010. 278 Tabela SE.8 Uzoračke greške: Region Južne i Istočne Srbije, Republika Srbija, 2010. 280 Tabela SE.1R Izabrani indikatori za koje su izračunate uzoračke greške, romska naselja, 2010. 281 Tabela SE.2R Uzoračke greške: Ukupno, romska naselja, 2010. 282 Tabela SE.3R Uzoračke greške: Gradska naselja, romska naselja, 2010. 283 Tabela SE.4R Uzoračke greške: Ostala naselja, romska naselja, 2010. 284 Tabela DQ.1 Starosna struktura stanovništva u domaćinstvima, Republika Srbija, 2010. 285 Tabela DQ.2 Starosna struktura žena koje ispunjavaju uslov i anketiranih žena, Republika Srbija, 2010. 285 Tabela DQ.3 Starosna struktura muškaraca koji ispunjavaju uslov i anketiranih muškaraca, Republika Srbija, 2010. 285 Tabela DQ.4 Starosna raspodela dece mlađe od pet godina u domaćinstvima i upitici za decu mlađu od pet godina, Republika Srbija, 2010. 286 Tabela DQ.5 Stopa kompletno popunjenih upitnika za žene, prema socio-ekonomskim karakteristikama domaćinstva, Republika Srbija, 2010. 287 Tabela DQ.6 Stopa kompletno popunjenih upitnika za muškarce, prema socio-ekonomskim karakteristikama domaćinstva, Republika Srbija, 2010. 288 Tabela DQ.7 Stopa kompletno popunjenih upitnika za decu mlađu od 5 godina, prema socio-ekonomskim karakteristikama domaćinstva, Republika Srbija, 2010. 289 Tabela DQ.8 Potpunost izveštavanja, Republika Srbija, 2010. 290 Tabela DQ.9 Potpunost podataka koji se odnose na antropometrijske indikatore, Republika Srbija, 2010. 291 Tabela DQ.10 Grupisanje podataka o antropometrijskim merenjima, Republika Srbija, 2010. 291 Tabela DQ.11 Zapažanja u vezi sa mestom gde se peru ruke, Republika Srbija, 2010. 292 Tabela DQ.12 Zapažanja u vezi sa izvodima iz matične knjige rođenih dece mlađe od pet godina, Republika Srbija, 2010. 292 Tabela DQ.13 Prisustvo majke u domaćinstvu i osobe sa kojom je popunjavan upitnik za dete mlađe od pet godina, Republika Srbija, 2010. 293 Tabela DQ.14 Deca starosti od 2 do 14 godina odabrana za modul o disciplinovanju deteta, Republika Srbija, 2010. 293 Tabela DQ.15 Pohađanje obrazovne ustanove prema godinama starosti, Republika Srbija, 2010. 294 Tabela DQ.16 Odnos polova na rođenju kod dece koja su ikada rođena i žive dece, Republika Srbija, 2010. 295 Tabela DQ.1R Starosna struktura stanovništva u domaćinstvima, romska naselja, 2010. 296 Tabela DQ.2R Starosna struktura žena koje ispunjavaju uslov i anketiranih žena, romska naselja, 2010. 296 Tabela DQ.3R Starosna struktura muškaraca koji ispunjavaju uslov i anketiranih muškaraca, romska naselja, 2010. 296 Tabela DQ.4R Starosna raspodela dece mlađe od pet godina u domaćinstvima i upitici za decu mlađu od pet godina, romska naselja, 2010. 297 Tabela DQ.5R Stopa kompletno popunjenih upitnika za žene, prema socio-ekonomskim karakteristikama domaćinstva, romska naselja, 2010. 297 Tabela DQ.6R Stopa kompletno popunjenih upitnika za muškarce, prema socio-ekonomskim karakteristikama domaćinstva, romska naselja, 2010. 298 Tabela DQ.7R Stopa kompletno popunjenih upitnika za decu mlađu od pet godina, prema socio-ekonomskim karakteristikama domaćinstva, romska naselja, 2010. 299 Tabela DQ.8R Potpunost izveštavanja, romska naselja, 2010. 300 Tabela DQ.9R Potpunost podataka koji se odnose na antropometrijske indikatore, romska naselja, 2010. 301 Tabela DQ.10R Grupisanje podataka o antropometrijskim merenjima, romska naselja, 2010. 301 Tabela DQ.11R Zapažanja u vezi sa mestom gde se peru ruke, romska naselja, 2010. 301 Tabela DQ.12R Zapažanja u vezi sa izvodima iz matične knjige rođenih dece mlađe od pet godina, romska naselja, 2010. 302 Tabela DQ.13R Prisustvo majke u domaćinstvu i osobe sa kojom je popunjavan upitnik za dete mlađe od pet godina, romska naselja, 2010. 302 Tabela DQ.14R Deca starosti od 2 do 14 godina odabrana za modul o disciplinovanju deteta, romska naselja, 2010. 303 Tabela DQ.15R Pohađanje obrazovne ustanove prema godinama starosti, romska naselja, 2010. 303 Tabela DQ.16R Odnos polova na rođenju kod dece koja su ikada rođena i žive dece, romska naselja, 2010. 32 Grafikon HH.1 Članovi domaćinstava, prema starosti i polu, Republika Srbija, 2010. 41 Grafikon HH.1R Članovi domaćinstava, prema starosti i polu, romska naselja, 2010. 48 Grafikon CM.1R Stope smrtnosti dece mlađe od pet godina prema osnovnim karakteristikama, romska naselja, 2010. 51 Grafikon NU.1 Procenat dece mlađe od pet godina koja su pothranjena, zaostaju u rastu i u telesnoj težini u odnosu na visinu, Republika Srbija, 2010. 54 Grafikon NU.1R Procenat dece mlađe od pet godina koja su pothranjena, zaostaju u rastu i u telesnoj težini u odnosu na visinu, romska naselja, 2010. 57 Grafikon NU.2 Procenat majki koje su počele da doje u roku od jednog sata i u roku od jednog dana po rođenju deteta, Republika Srbija, 2010. 58 Grafikon NU.3 Procenat dece mlađe od dve godine prema načinu ishrane i starosnim grupama, Republika Srbija, 2010. 65 Grafikon NU.2R Procenat majki koje su počele da doje u roku od jednog sata i u roku od jednog dana po rođenju deteta, romska naselja, 2010. Spisak grafikonaSpisak grafikona 66 Grafikon NU.3R Procenat dece mlađe od dve godine prema načinu ishrane i starosnim grupama, romska naselja, 2010. 70 Grafikon NU.4 Procenat odojčadi sa telesnom masom manjom od 2500 grama pri rođenju, prema indeksu blagostanja, Republika Srbija, 2010. 71 Grafikon NU.4R Procenat odojčadi sa telesnom masom manjom od 2500 grama pri rođenju, prema indeksu blagostanja, romska naselja, 2010. 74 Grafikon CH.1 Procenat dece mlađe od pet godina koja su imala dijareju, a koja su lečena primenom oralne rehidracije, Republika Srbija, 2010. 77 Grafikon CH.2 Procenat dece mlađe od pet godina koja su imala dijareju, a koja su lečena primenom oralne rehidracije ili dobila više tečnosti uz nastavak hranjenja, Republika Srbija, 2010. 79 Grafikon CH.1R Procenat dece mlađe od pet godina koja su imala dijareju, a koja su lečena primenom oralne rehidracije, romska naselja, 2010. 81 Grafikon CH.2R Procenat dece mlađe od pet godina koja su imala dijareju, a koja su lečena primenom oralne rehidracije ili dobila više tečnosti uz nastavak hranjenja, romska naselja, 2010. 91 Grafikon WS.1 Procentualna raspodela članova domaćinstva prema glavnom izvoru pijaće vode, Republika Srbija, 2010. 96 Grafikon WS.1R Procentualna raspodela članova domaćinstva prema glavnom izvoru pijaće vode, romska naselja, 2010. 199 Grafikon HA.1 Procenat žena sa sveobuhvatnim znanjem o prenošenju HIV/AIDS, Republika Srbija, 2010. 204 Grafikon HA.1R Procenat žena sa sveobuhvatnim znanjem o prenošenju HIV/AIDS, romska naselja, 2010. 225 Grafikon HA.2 Seksualno ponašanje koje povećava rizik od HIV infekcije, Republika Srbija, 2010. 231 Grafikon HA.2R Seksualno ponašanje koje povećava rizik od HIV infekcije, romska naselja, 2010. PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 11 Spisak skraćenicaSpisak skraćenica AIDS/SIDAAIDS/SIDA Acquired Immune Deficiency SyndromeAcquired Immune Deficiency Syndrome — Sindrom stečene insuficijencije — Sindrom stečene insuficijencije CSProCSPro Census and Survey Processing SystemCensus and Survey Processing System — Sistem za obradu podataka prikupljenih tokom popisa i istraživanja — Sistem za obradu podataka prikupljenih tokom popisa i istraživanja ECDIECDI Early Child Development IndexEarly Child Development Index — Indeks razvoja u ranom detinjstvu — Indeks razvoja u ranom detinjstvu EUEU European UnionEuropean Union — Evropska unija — Evropska unija GPIGPI Gender Parity IndexGender Parity Index — Indeks jednakosti polova — Indeks jednakosti polova HIVHIV Human Immunodeficiency VirusHuman Immunodeficiency Virus — Virus humane imunodeficijencije — Virus humane imunodeficijencije IKTIKT Informaciono-komunikacione tehnologije Informaciono-komunikacione tehnologije MCRMCR Milenijumski ciljevi razvoja Milenijumski ciljevi razvoja MICSMICS Multiple Indicator Cluster SurveyMultiple Indicator Cluster Survey — Istraživanje višestrukih pokazatelja — Istraživanje višestrukih pokazatelja NCHSNCHS National Center for Health StatisticsNational Center for Health Statistics — Nacionalni centar za zdravstvenu statisitiku — Nacionalni centar za zdravstvenu statisitiku ORSORS Oral Rehydration Salts Oral Rehydration Salts — Soli za oralnu rehidraciju — Soli za oralnu rehidraciju ORTORT Oral Rehydration TreatmentOral Rehydration Treatment — Oralna rehidracija — Oralna rehidracija PPPPPP Preparatory Preschool ProgrammePreparatory Preschool Programme — Pripremni predškolski program — Pripremni predškolski program RZSRZS Republički zavod za statistiku Republički zavod za statistiku SPSSSPSS Statistical Package for Social SciencesStatistical Package for Social Sciences — Statistički paket za društvene nauke — Statistički paket za društvene nauke UNDAFUNDAF United Nations Development Assistance FrameworkUnited Nations Development Assistance Framework — Okvir podrške Ujedinjenih nacija za razvoj — Okvir podrške Ujedinjenih nacija za razvoj UNICEFUNICEF United Nations Children’s FundUnited Nations Children’s Fund — Dečji fond Ujedinjenih nacija — Dečji fond Ujedinjenih nacija WHO/SZOWHO/SZO World Health OrganisationWorld Health Organisation — Svetska zdravstvena organizacija — Svetska zdravstvena organizacija PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 13 Tabela rezimiranih rezultataTabela rezimiranih rezultata Istraživanje višestrukih pokazatelja i Milenijumski ciljevi razvojaIstraživanje višestrukih pokazatelja i Milenijumski ciljevi razvoja u Republici Srbiji, 2012.u Republici Srbiji, 2012. Tema Broj indikatora MICS4 Broj indikatora MCR Indikator Vrednost Republika Srbija romska naselja SMRTNOST DECE Smrtnost dece 1.1 4.1 Stopa smrtnosti dece mlađe od pet godina 15,0 na hiljadu 1.2 4.2 Stopa smrtnosti odojčadi 14,0 na hiljadu ISHRANA Stanje uhranjenosti Prevalencija pothranjenosti 2.1a 1.8 Umerena i teška (–2 SD) 1,6 6,6 procenat 2.1b Teška (–3 SD) 0,5 1,4 procenat Prevalencija zaostajanja u rastu 2.2a Umerena i teška (–2 SD) 6,6 23,6 procenat 2.2b Teška (–3 SD) 3,2 9,7 procenat Prevalencija zaostajanja telesne težine u odnosu na visinu 2.3a Umerena i teška (–2 SD) 3,5 5,2 procenat 2.3b Teška (–3 SD) 0,8 2,4 procenat Dojenje i ishrana odojčeta 2.4 Deca koja su ikada dojena 90,1 93,2 procenat 2.5 Rani početak dojenja 7,6 10,0 procenat 2.6 Isključivo dojenje odojčadi mlađe od 6 meseci 13,7 9,1 procenat 2.7 Nastavljeno dojenje posle prve godine 18,4 54,0 procenat 2.8 Nastavljeno dojenje tokom druge godine 15,3 36,9 procenat 2.9 Pretežno dojena deca mlađa od 6 meseci 39,2 52,2 procenat 2.10 Trajanje dojenja 8,8 14,9 procenat 2.11 Hranjenje na flašicu 84,6 81,8 procenat 2.12 Uvođenje čvrste, polučvrste ili meke hrane 84,1 65,3 procenat 2.13 Dobijanje minimalnog broja obroka 84,3 71,9 procenat 2.14 Adekvatno dojenje za dati uzrast 19,3 33,5 procenat 2.15 Dobijanje najmanje dva mlečna obroka (deca koja se ne doje) 89,1 59,8 procenat Mala telesna težina 2.18 Živorođena deca s malom telesnom težinom 4,8 10,2 procenat 2.19 Odojčad čija je telesna težina izmerena po rođenju 99,6 96,2 procenat ZDRAVLJE DECE Lečenje bolesti 3.8 Primena oralne rehidracije uz nastavak hranjenja 59,7 59,8 procenat 3.9 Traženje medicinske pomoći zbog sumnje na pneumoniju 89,7 91,7 procenat 3.10 Lečenje antibioticima zbog sumnje na pneumoniju 81,6 90,6 procenat Korišćenje čvrstih goriva 3.11 Čvrsta goriva 31,6 75,5 procenat ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.14 Tema Broj indikatora MICS4 Broj indikatora MCR Indikator Vrednost Republika Srbija romska naselja VODA I SANITACIJE Voda i sanitacije 4.1 7.8 Korišćenje poboljšanih izvora pijaće vode 99,5 97,7 procenat 4.2 Tretiranje vode 1,3 0,0 procenat 4.3 7.9 Korišćenje poboljšanih sanitarnih prostorija 97,8 85,0 procenat 4.4 Higijensko uklanjanje dečjih fekalija 25,7 13,4 procenat 4.5 Mesto za pranje ruku 99,3 91,4 procenat 4.6 Raspoloživost sapuna 99,1 95,7 procenat REPRODUKTIVNO ZDRAVLJE Kontracepcija i nezadovoljena potreba 5.1 5.4 Stopa rađanja adolescentkinja 23,9 158,5 na hiljadu 5.2 Rano rađanje 3,3 31,3 procenat 5.3 5.3 Primena kontraceptivnih metoda 60,8 63,5 procenat 5.4 5.6 Nezadovoljena potreba 6,6 10,2 procenat Zdravlje majke i novorođenog deteta Pružanje prenatalne zaštite 5.5a 5.5 Bar jednom od strane obučenog lica 99,0 94,5 procenat 5.5b Bar četiri puta od strane pružaoca prenatalne zaštite 94,2 71,9 procenat 5.6 Sadržaj prenatalne zaštite 97,8 88,5 procenat 5.7 5.2 Stručna pomoć pri porođaju 99,7 99,5 procenat 5.8 Porođaji obavljeni u zdravstvenoj ustanovi 99,8 99,3 procenat 5.9 Porođaji obavljeni carskim rezom 24,6 13,6 procenat RAZVOJ DETETA Razvoj deteta 6.1 Podrška odraslih pri učenju 95,2 67,2 procenat 6.2 Podrška očeva pri učenju 78,0 62,5 procenat 6.3 Materijali za učenje: dečje knjige 75,9 23,1 procenat 6.4 Materijali za učenje: igračke 62,8 54,4 procenat 6.5 Neadekvatni nadzor 1,0 4,7 procenat 6.6 Indeks ranog razvoja deteta 94,3 88,3 procenat 6.7 Pohađanje obrazovanja u ranom detinjstvu 43,8 8,2 procenat OBRAZOVANJE Pismenost i obrazovanje 7.1 2.3 Stopa pismenosti mladih žena starosti 15–24 godine 99,3 76,5 procenat muškaraca starosti 15–24 godine 99,5 77,8 procenat 7.2 Spremnost za školu 97,2 78,0 procenat 7.3 Neto stopa upisa u osnovnu školu 94,9 90,9 procenat 7.4 2.1 Neto stopa pohađanja osnovne škole (korigovano) 98,7 88,5 procenat 7.5 Neto stopa pohađanja srednje škole (korigovano) 89,3 19,3 procenat 7.6 2.2 Deca koja stignu do poslednjeg razreda osnovne škole 98,9 89,9 procenat 7.7 Stopa završavanja osnovne škole (bruto) 104,1 62,7 procenat Neto stopa završavanja osnovne škole 92,0 35,0 procenat 7.8 Stopa prelaska u srednju školu 98,1 68,1 procenat 7.9 3.1 Indeks jednakosti polova u osnovnom obrazovanju (korigovano) 1,01 0,96 stopa (odnos) 7.10 3.1 Indeks jednakosti polova u srednjem obrazovanju (korigovano) 1,02 0,72 stopa (odnos) PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 15 Tema Broj indikatora MICS4 Broj indikatora MCR Indikator Vrednost Republika Srbija romska naselja ZAŠTITA DETETA Upis u matičnu knjigu rođenih 8.1 Upis u matičnu knjigu rođenih 98,9 98,8 procenat Disciplinovanje deteta 8.5 Nasilni metodi disciplinovanja 67,1 86,1 procenat Rano stupanje u brak 8.6 Brak pre 15. godine Žene starosti 15–49 godina 0,8 16,2 procenat 8.7 Brak pre 18. godine Žene starosti 20–49 godina 7,7 53,7 procenat 8.8 Mladi starosti 15–19 godina koji su u braku ili u vanbračnoj zajednici Žene starosti 15–19 godina 5,2 44,3 procenat Muškarci starosti 15–19 godina 1,2 19,0 procenat Razlika u godinama između supružnika 8.10a Žene starosti 15–19 godina 7,8 2,5 procenat 8.10b Žene starosti 20–24 godina 8,9 5,0 procenat Nasilje u porodici 8.14 Stavovi prema nasilju u porodici Žene starosti 15–49 godina 2,9 20,1 procenat HIV/SIDA I SEKSUALNO PONAŠANJE Znanje i stavovi o HIV-u/sidi 9.1 Sveobuhvatno znanje o načinima prenošenja HIV virusa Žene starosti 15–49 godina 52,7 13,3 procenat 9.2 6.3 Sveobuhvatno znanje mladih o načinima prenošenja HIV virusa Žene starosti 15–24 godina 54,1 12,2 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 47,6 11,1 procenat 9.3 Znanje o načinima prenošenja HIV-a s majke na dete 65,1 47,2 procenat 9.4 Pozitivan stav prema ljudima koji žive sa HIV-om Žene starosti 15–49 godina 12,6 3,6 procenat 9.5 Žene i muškarci koji znaju gde mogu da se testiraju na HIV Žene starosti 15–49 godina 74,1 29,4 procenat 9.6 Žene i muškarci koji su se testirali na HIV i znaju rezultat testiranja Žene starosti 15–49 godina 1,4 0,3 procenat 9.7 Seksualno aktivne mlade žene i muškarci koji su se testirali na HIV i znaju rezultat testiranja Žene starosti 15–24 godina 2,5 0,7 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 3,3 4,1 procenat 9.8 Savetovanja u vezi sa prenošenjem HIV virusa tokom prenatalne zaštite 18,9 5,7 procenat 9.9 Testiranje na HIV tokom prenatalne zaštite 13,9 2,0 procenat ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.16 Tema Broj indikatora MICS4 Broj indikatora MCR Indikator Vrednost Republika Srbija romska naselja Seksualno ponašanje 9.10 Mlade žene i muškarci koji nisu nikada imali seksualne odnose Žene starosti 15–24 godina 47,5 83,0 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 32,4 54,7 procenat 9.11 Mlade žene i muškarci koji su imali seksualne odnose pre navršene 15. godine Žene starosti 15–24 godina 1,7 14,4 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 4,2 13,3 procenat 9.12 Seksualni partneri različite starosne dobi Žene starosti 15–24 godina 4,3 5,8 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 0,3 0,6 procenat 9.13 Seksualni odnosi sa više partnera Žene starosti 15–49 godina 1,7 2,1 procenat 9.14 Korišćenje kondoma prilikom seksualnih odnosa sa više partnera Žene starosti 15–49 godina 57,1 26,2 procenat 9.15 Seksualni odnosi sa partnerom koji nije stalan Žene starosti 15–24 godina 41,2 8,9 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 60,7 32,3 procenat 9.16 6.2 Korišćenje kondoma sa partnerom koji nije stalan Žene starosti 15–24 godina 77,1 37,0 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 80,0 51,2 procenat PRISTUP MASOVNIM MEDIJIMA I KORIŠĆENJE INFORMACIONO-KOMUNIKACIONIH TEHNOLOGIJA Masovni mediji, kompjuteri i internet MT.1 Pristup masovnim medijima Žene starosti 15–49 godina 57,6 19,0 procenat MT.2 Korišćenje računara među mladima Žene starosti 15–24 godina 91,4 39,1 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 92,6 63,1 procenat MT.3 Korišćenje interneta među mladima Žene starosti 15–24 godina 85,0 25,2 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 86,2 52,4 procenat ZADOVOLJSTVO ŽIVOTOM Zadovoljstvo životom SW.1 Zadovoljstvo životom među mladima Žene starosti 15–24 godina 66,8 58,7 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 68,2 53,1 procenat SW.2 Sreća među mladima Žene starosti 15–24 godina 93,3 87,3 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 92,3 86,7 procenat SW.3 Percepcija boljeg života među mladima Žene starosti 15–24 godina 43,2 26,2 procenat Muškarci starosti 15–24 godina 36,2 25,5 procenat PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 17 Istraživanje višestrukih pokazatelja u Republici Srbiji Istraživanje višestrukih pokazatelja u Republici Srbiji predstavlja istraživanje na nacionalno-reprezentativnom predstavlja istraživanje na nacionalno-reprezentativnom uzorku, a koje obuhvata domaćinstva, žene, mladiće i decu. uzorku, a koje obuhvata domaćinstva, žene, mladiće i decu. Pored toga što se MICS4 sprovodi na reprezentativnom Pored toga što se MICS4 sprovodi na reprezentativnom uzorku, sprovedeno je i istraživanje na posebnom uzroku uzorku, sprovedeno je i istraživanje na posebnom uzroku romskih naselja u Republici Srbiji. romskih naselja u Republici Srbiji. MICS4 je tokom 2010. godine sproveo Republički zavod MICS4 je tokom 2010. godine sproveo Republički zavod za statistiku, uz finansijsku i tehničku podršku Dečjeg za statistiku, uz finansijsku i tehničku podršku Dečjeg fonda Ujedinjenih nacija (UNICEF). Rezultati se odnose fonda Ujedinjenih nacija (UNICEF). Rezultati se odnose na period od novembra do decembra 2010. godine, kada na period od novembra do decembra 2010. godine, kada je sproveden rad na terenu. je sproveden rad na terenu. Rezultati istraživanja iz oba uzorka su prezentovani Rezultati istraživanja iz oba uzorka su prezentovani zajedno u ovom izveštaju. zajedno u ovom izveštaju. Smrtnost deceSmrtnost dece Procenjuje se da stopa smrtnosti odojčadi kod dece Procenjuje se da stopa smrtnosti odojčadi kod dece koja žive u romskim naseljima iznosi 14 na hiljadu koja žive u romskim naseljima iznosi 14 na hiljadu živorođene dece, dok je verovatnoća da dete umre pre živorođene dece, dok je verovatnoća da dete umre pre navršene pete godine oko 15 na hiljadu živorođene navršene pete godine oko 15 na hiljadu živorođene dece (što je skoro duplo više od nacionalnog proseka).dece (što je skoro duplo više od nacionalnog proseka). Stanje uhranjenostiStanje uhranjenosti  Procenat dece mlađe od pet godina koja imaju Procenat dece mlađe od pet godina koja imaju prekomernu težinu je 16. prekomernu težinu je 16.  Prevalencija pothranjenosti dece (umerena i teška) u Srbiji Prevalencija pothranjenosti dece (umerena i teška) u Srbiji relativno je mala: prevalencija pothranjenosti iznosi skoro relativno je mala: prevalencija pothranjenosti iznosi skoro dva procenta, blizu sedam procenata dece zaostaje u rastu, dva procenta, blizu sedam procenata dece zaostaje u rastu, a četiri procenta zaostaje u telesnoj težini u odnosu na visinu. a četiri procenta zaostaje u telesnoj težini u odnosu na visinu.  Suprotno stanje uhranjenosti utvrđeno je kod dece koja Suprotno stanje uhranjenosti utvrđeno je kod dece koja žive u romskim naseljima — prevalencija pothranjenosti žive u romskim naseljima — prevalencija pothranjenosti je nekoliko puta veća od nacionalnog proseka (oko sedam je nekoliko puta veća od nacionalnog proseka (oko sedam procenata dece je pothranjeno, a oko 24 procenta zaostaje procenata dece je pothranjeno, a oko 24 procenta zaostaje u rastu). Međutim, prevalencija gojaznosti je slična — 13 u rastu). Međutim, prevalencija gojaznosti je slična — 13 procenata. procenata. REZIMEREZIME DojenjeDojenje  Iako bi svu odojčad mlađu od šest meseci trebalo i Iako bi svu odojčad mlađu od šest meseci trebalo i dalje isključivo dojiti, samo oko 14 procenata je bilo dalje isključivo dojiti, samo oko 14 procenata je bilo isključivo isključivo dojeno u tom uzrastu.dojeno u tom uzrastu.  Tokom dve godine koje su prethodile Istraživanju, Tokom dve godine koje su prethodile Istraživanju, samo osam procenata najmlađe dece u porodici samo osam procenata najmlađe dece u porodici podojeno je po prvi put u roku od jednog sata po podojeno je po prvi put u roku od jednog sata po rođenju, a 39 procenata odojčadi uzrasta od 0 do pet rođenju, a 39 procenata odojčadi uzrasta od 0 do pet meseci uglavnom je dojeno. meseci uglavnom je dojeno.  Kod dece uzrasta od šest do 23 meseca 21 procenat dece Kod dece uzrasta od šest do 23 meseca 21 procenat dece dobija majčino mleko, kao i čvrstu ili polučvrstu hranu. dobija majčino mleko, kao i čvrstu ili polučvrstu hranu. Kod dece uzrasta od 0 do 23 meseca 19 procenata je Kod dece uzrasta od 0 do 23 meseca 19 procenata je dojeno na odgovarajući način. Kod dece koja žive u dojeno na odgovarajući način. Kod dece koja žive u romskim naseljima postoji veća verovatnoća da će i dalje romskim naseljima postoji veća verovatnoća da će i dalje biti dojena nego što je to slučaj u nacionalnom uzorku. biti dojena nego što je to slučaj u nacionalnom uzorku. Procenat romske dece uzrasta od šest do 23 meseca Procenat romske dece uzrasta od šest do 23 meseca koja dobijaju majčino mleko, kao i čvrstu ili polučvrstu koja dobijaju majčino mleko, kao i čvrstu ili polučvrstu hranu iznosi 41, a kod romske dece uzrasta od 0 do 23 hranu iznosi 41, a kod romske dece uzrasta od 0 do 23 meseca, 34 procenta dece se doji na odgovarajući način.meseca, 34 procenta dece se doji na odgovarajući način. Živorođena deca sa malom telesnom težinom Živorođena deca sa malom telesnom težinom  Od 99,6 procenata izmerene živorođene dece, Od 99,6 procenata izmerene živorođene dece, kod pet procenata dece telesna težina je bila ispod kod pet procenata dece telesna težina je bila ispod 2500 grama. U romskim naseljima je izmereno 96 2500 grama. U romskim naseljima je izmereno 96 procenata živorođene dece od kojih je 10 procenata procenata živorođene dece od kojih je 10 procenata bilo pothranjeno.bilo pothranjeno. Oralna rehidracija Oralna rehidracija  Sve u svemu, osam procenata dece mlađe od pet godina Sve u svemu, osam procenata dece mlađe od pet godina imalo je dijareju tokom dve nedelje koje su prethodile imalo je dijareju tokom dve nedelje koje su prethodile Istraživanju. Veća prevalencija dijareje je primetna kod Istraživanju. Veća prevalencija dijareje je primetna kod dece koja žive u romskim naseljima — 14 procenata. dece koja žive u romskim naseljima — 14 procenata.  Oko 73 procenta dece koja su imala dijareju lečeno je Oko 73 procenta dece koja su imala dijareju lečeno je davanjem jednog ili više preparata koji se preporučuju davanjem jednog ili više preparata koji se preporučuju ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.18 za kućno lečenje (tj. lečena su rastvorom za oralnu za kućno lečenje (tj. lečena su rastvorom za oralnu rehidraciju ili preporučenom tečnošću koja se pravi kod rehidraciju ili preporučenom tečnošću koja se pravi kod kuće), dok 12 procenata dece nije dobilo nikakav preparat.kuće), dok 12 procenata dece nije dobilo nikakav preparat.  Manje od jedne trećine (32 procenta) dece mlađe od Manje od jedne trećine (32 procenta) dece mlađe od pet godina koja su imala dijareju unosilo je više tečnosti pet godina koja su imala dijareju unosilo je više tečnosti nego obično, dok je 67 unosilo istu količinu tečnosti nego obično, dok je 67 unosilo istu količinu tečnosti ili manje. Tri četvrtine (76 procenata) dece dobijalo je ili manje. Tri četvrtine (76 procenata) dece dobijalo je nešto manje, isto ili više hrane, ali 24 procenta dece nešto manje, isto ili više hrane, ali 24 procenta dece jelo je mnogo manje ili nije jelo skoro ništa. Situacija je jelo je mnogo manje ili nije jelo skoro ništa. Situacija je veoma slična kod dece koja žive u romskim naseljima.veoma slična kod dece koja žive u romskim naseljima. Traženje medicinske pomoći i lečenje pneumonije Traženje medicinske pomoći i lečenje pneumonije antibioticima antibioticima  Prijavljeno je da je pet procenata dece uzrasta od 0 do 59 Prijavljeno je da je pet procenata dece uzrasta od 0 do 59 meseci imalo simptome pneumonije tokom dve nedelje meseci imalo simptome pneumonije tokom dve nedelje koje su prethodile ovom istraživanju. Procenat dece koja koje su prethodile ovom istraživanju. Procenat dece koja su odvedena u odgovarajuću ustanovu iznosio je 90. su odvedena u odgovarajuću ustanovu iznosio je 90. Deca za koju se sumnjalo da imaju pneumoniju najčešće Deca za koju se sumnjalo da imaju pneumoniju najčešće su odvođena u državne zdravstvene ustanove — 38 su odvođena u državne zdravstvene ustanove — 38 procenata u dom zdravlja, gde se pružaju primarne procenata u dom zdravlja, gde se pružaju primarne zdravstvene usluge, a 35 procenata u državnu bolnicu. zdravstvene usluge, a 35 procenata u državnu bolnicu. Takođe, 82 procenta dece mlađe od pet godina za koju Takođe, 82 procenta dece mlađe od pet godina za koju se sumnjalo da imaju pneumoniju uzimalo je antibiotike se sumnjalo da imaju pneumoniju uzimalo je antibiotike tokom dve nedelje koje su prethodile Istraživanju.tokom dve nedelje koje su prethodile Istraživanju.  Ukupno gledano, 26 procenata žena je znalo za dva Ukupno gledano, 26 procenata žena je znalo za dva najvažnija simptoma pneumonije — ubrzano i otežano najvažnija simptoma pneumonije — ubrzano i otežano disanje. Najčešće prepoznati simptom koji zahteva disanje. Najčešće prepoznati simptom koji zahteva odvođenje deteta u zdravstvenu ustanovu je rastuća odvođenje deteta u zdravstvenu ustanovu je rastuća temperatura (85 procenata). Takođe, 47 procenata majki temperatura (85 procenata). Takođe, 47 procenata majki je prepoznalo otežano disanje, a 32 procenta majki je prepoznalo otežano disanje, a 32 procenta majki prepoznalo je ubrzano disanje kao simptome zbog kojih prepoznalo je ubrzano disanje kao simptome zbog kojih decu odmah treba odvesti u zdravstvenu ustanovu. decu odmah treba odvesti u zdravstvenu ustanovu.  Kod dece koja žive u romskim naseljima, prijavljeno je Kod dece koja žive u romskim naseljima, prijavljeno je da je 18 procenata dece uzrasta od 0 do 59 meseci imalo da je 18 procenata dece uzrasta od 0 do 59 meseci imalo simptome pneumonije. Procenat dece koja su odvedena simptome pneumonije. Procenat dece koja su odvedena u odgovarajuću ustanovu iznosi 92, a 91 procenat je u odgovarajuću ustanovu iznosi 92, a 91 procenat je dobio antibiotik tokom dve nedelje koje su prethodile dobio antibiotik tokom dve nedelje koje su prethodile ovom istraživanju.ovom istraživanju.  Samo 16 procenata žena u romskim naseljima je znalo zaSamo 16 procenata žena u romskim naseljima je znalo za dva najvažnija simptoma pneumonije. Procenat majki koje dva najvažnija simptoma pneumonije. Procenat majki koje su prepoznale otežano disanje kao simptom koji zahteva su prepoznale otežano disanje kao simptom koji zahteva trenutno odvođenje deteta u zdravstvenu ustanovu iznosi trenutno odvođenje deteta u zdravstvenu ustanovu iznosi 28, a 20 procenata majki je prepoznalo ubrzano disanje kao 28, a 20 procenata majki je prepoznalo ubrzano disanje kao simptom, dok je rastuća temperatura najčešće prepoznati simptom, dok je rastuća temperatura najčešće prepoznati simptom koji zahteva odvođenje deteta u zdravstvenu simptom koji zahteva odvođenje deteta u zdravstvenu ustanovu (prepoznato od strane 82 procenta majki). Što ustanovu (prepoznato od strane 82 procenta majki). Što se tiče prepoznavanja simptoma pneumonije, postoje se tiče prepoznavanja simptoma pneumonije, postoje značajne razlike u zavisnosti od obrazovanja majke. Samo značajne razlike u zavisnosti od obrazovanja majke. Samo devet procenata majki bez ikakvog obrazovanja je znalo devet procenata majki bez ikakvog obrazovanja je znalo za pomenuta dva simptoma, u odnosu na 24 procenta za pomenuta dva simptoma, u odnosu na 24 procenta majki koje su završile srednju školu. majki koje su završile srednju školu. Korišćenje čvrstog goriva Korišćenje čvrstog goriva  Skoro jedna trećina (32 procenta) svih domaćinstava u Skoro jedna trećina (32 procenta) svih domaćinstava u Republici Srbiji koristi čvrsto gorivo za kuvanje. Mnogo Republici Srbiji koristi čvrsto gorivo za kuvanje. Mnogo veći procenat korišćenja čvrstog goriva zabeležen je među veći procenat korišćenja čvrstog goriva zabeležen je među članovima iz najsiromašnijeg kvintila (73 procenta), članovima iz najsiromašnijeg kvintila (73 procenta), kao i u romskim domaćinstvima (76 procenata).kao i u romskim domaćinstvima (76 procenata). Voda i uklanjanje otpadnih materija Voda i uklanjanje otpadnih materija  Sva anketirana populacija (100 procenata) ima pristup Sva anketirana populacija (100 procenata) ima pristup poboljšanom izvoru pijaće vode (ukoliko koristimo poboljšanom izvoru pijaće vode (ukoliko koristimo širu definiciju pristupa u okviru koje poboljšani izvori širu definiciju pristupa u okviru koje poboljšani izvori pijaće vode obuhvataju vodu iz vodovoda, javnu česmu, pijaće vode obuhvataju vodu iz vodovoda, javnu česmu, bunar s pumpom, pokriveni bunar ili uređeni izvor); bunar s pumpom, pokriveni bunar ili uređeni izvor); 79 procenata populacije koristi vodu koja se sprovodi 79 procenata populacije koristi vodu koja se sprovodi do njihovog stana/kuće iz javnog ili lokalnog vodovoda do njihovog stana/kuće iz javnog ili lokalnog vodovoda kao glavnog izvora pijaće vode. Takav pristup je više kao glavnog izvora pijaće vode. Takav pristup je više zastupljen u gradskim naseljima (84 procenta) nego u zastupljen u gradskim naseljima (84 procenta) nego u ostalim (73 procenta). ostalim (73 procenta).  Situacija je slična u romskim naseljima, gde 98 procenata Situacija je slična u romskim naseljima, gde 98 procenata populacije koristi poboljšani izvor pijaće vode — 99 populacije koristi poboljšani izvor pijaće vode — 99 procenata u gradskim i 96 procenata u ostalim naseljima.procenata u gradskim i 96 procenata u ostalim naseljima.  Praktično celokupna populacija primenjuje higijenske Praktično celokupna populacija primenjuje higijenske metode za uklanjanje otpadnih materija; 94 procenta metode za uklanjanje otpadnih materija; 94 procenta populacije ima nužnik na ispiranje vodom povezan na populacije ima nužnik na ispiranje vodom povezan na kanalizacioni sistem ili septičku jamu. Septičke jame se kanalizacioni sistem ili septičku jamu. Septičke jame se mnogo češće koriste u ostalim naseljima (71 procenat) mnogo češće koriste u ostalim naseljima (71 procenat) u odnosu na 13 procenata u gradskim. u odnosu na 13 procenata u gradskim.  S druge strane, samo 62 procenta domaćinstava u S druge strane, samo 62 procenta domaćinstava u romskim naseljima imaju nužnik na ispiranje vodom romskim naseljima imaju nužnik na ispiranje vodom povezan na kanalizacioni sistem ili septičku jamu. To je povezan na kanalizacioni sistem ili septičku jamu. To je mnogo ređe kod najsiromašnijeg kvintila (6 procenata) mnogo ređe kod najsiromašnijeg kvintila (6 procenata) nego kod najbogatijeg kvintila (96 procenata).nego kod najbogatijeg kvintila (96 procenata). KontracepcijaKontracepcija  Da trenutno koristi neki vid kontracepcije, prijavio je Da trenutno koristi neki vid kontracepcije, prijavio je 61 procenat žena starosti od 15 do 49 godina, a koje su 61 procenat žena starosti od 15 do 49 godina, a koje su trenutno udate ili su u stalnoj vezi. Kod žena u Republici trenutno udate ili su u stalnoj vezi. Kod žena u Republici Srbiji, tradicionalne metode su popularnije nego Srbiji, tradicionalne metode su popularnije nego PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 19 savremene — 39 procenata u odnosu na 22 procenta. savremene — 39 procenata u odnosu na 22 procenta. Najpopularniji metod je prekinuti odnos, koji primenjuje Najpopularniji metod je prekinuti odnos, koji primenjuje jedna od tri udate žene. Sledeći metod po popularnosti jedna od tri udate žene. Sledeći metod po popularnosti je muški kondom, čije je korišćenje prijavilo 14 procenata je muški kondom, čije je korišćenje prijavilo 14 procenata udatih žena. Osam procenata žena je prijavilo da udatih žena. Osam procenata žena je prijavilo da primenjuje periodičnu apstinenciju, dok je između tri i primenjuje periodičnu apstinenciju, dok je između tri i četiri procenta žena koristilo spiralu i pilulu.četiri procenta žena koristilo spiralu i pilulu.  Primena kontraceptivnih sredstava se ne razlikuje u Primena kontraceptivnih sredstava se ne razlikuje u velikoj meri među regionima i kreće se od 57 procenata velikoj meri među regionima i kreće se od 57 procenata u Regionu Šumadije i Zapadne Srbije do 67 procenata u u Regionu Šumadije i Zapadne Srbije do 67 procenata u Regionu Vojvodine. Primena kontraceptivnih sredstava Regionu Vojvodine. Primena kontraceptivnih sredstava u gradskim i ostalim naseljima takođe je skoro ista. u gradskim i ostalim naseljima takođe je skoro ista. Postoji manja verovatnoća da će adolescenti koristiti Postoji manja verovatnoća da će adolescenti koristiti kontracepciju nego starije žene. Nivo obrazovanja žene kontracepciju nego starije žene. Nivo obrazovanja žene je povezan sa prevalencijom primene kontraceptivnih je povezan sa prevalencijom primene kontraceptivnih sredstava. Procenat žena koje koriste bilo koji vid sredstava. Procenat žena koje koriste bilo koji vid kontracepcije raste sa 53 procenta kod onih koje imaju kontracepcije raste sa 53 procenta kod onih koje imaju samo osnovno obrazovanje na 65 procenata kod žena samo osnovno obrazovanje na 65 procenata kod žena koje imaju više obrazovanje.koje imaju više obrazovanje.  Kod žena koje žive u romskim naseljima, starosti od 15 Kod žena koje žive u romskim naseljima, starosti od 15 do do 49 godina, a koje su trenutno udate ili su u stalnoj vezi, 49 godina, a koje su trenutno udate ili su u stalnoj vezi, korišćenje kontraceptivnih sredstava je prijavilo 64 korišćenje kontraceptivnih sredstava je prijavilo 64 procenta (58 procenata koristi tradicionalne metode, procenta (58 procenata koristi tradicionalne metode, šest procenata savremene). Najpopularniji metod je šest procenata savremene). Najpopularniji metod je prekinuti odnos, koji koristi oko polovine žena. Kod prekinuti odnos, koji koristi oko polovine žena. Kod adolescenata opet postoji manja verovatnoća da će koristiti adolescenata opet postoji manja verovatnoća da će koristiti kontracepciju nego starije žene. Samo oko 41 procenat kontracepciju nego starije žene. Samo oko 41 procenat žena, udatih ili u stalnoj vezi, starosti od 15 do 19 godina, žena, udatih ili u stalnoj vezi, starosti od 15 do 19 godina, trenutno primenjuje neki vid kontracepcije u odnosu na 59 trenutno primenjuje neki vid kontracepcije u odnosu na 59 procenata žena starosti od 20 do 24 godine i 78 procenata procenata žena starosti od 20 do 24 godine i 78 procenata starijih žena (starosti od 35 do 39 godina). Procenat žena starijih žena (starosti od 35 do 39 godina). Procenat žena koje primenjuju bilo koji vid kontracepcije raste sa 53 koje primenjuju bilo koji vid kontracepcije raste sa 53 procenta kod žena bez obrazovanja na 70 procenata kod procenta kod žena bez obrazovanja na 70 procenata kod žena koje su završile srednju školu.žena koje su završile srednju školu. Nezadovoljena potrebaNezadovoljena potreba  U Republici Srbiji sedam procenata žena koje su udate U Republici Srbiji sedam procenata žena koje su udate ili su u stalnoj vezi imaju nezadovoljenu potrebu za ili su u stalnoj vezi imaju nezadovoljenu potrebu za kontraceptivnim sredstvima. Ta nezadovoljena potreba je kontraceptivnim sredstvima. Ta nezadovoljena potreba je veća kod žena starosti od 25 do 29 godina (13 procenata). veća kod žena starosti od 25 do 29 godina (13 procenata).  U romskim naseljima, 10 procenata žena koje su udate U romskim naseljima, 10 procenata žena koje su udate ili su u stalnoj vezi imaju nezadovoljenu potrebu za ili su u stalnoj vezi imaju nezadovoljenu potrebu za kontracepcijom. Taj procenat je veći kod žena starosti kontracepcijom. Taj procenat je veći kod žena starosti od 20 do 24 (15 procenata) i žena starosti od 25 do 29 od 20 do 24 (15 procenata) i žena starosti od 25 do 29 (18 procenata). Takođe postoji razlika između ostalih (18 procenata). Takođe postoji razlika između ostalih (četiri procenta) i gradskih (13 procenata) naselja.(četiri procenta) i gradskih (13 procenata) naselja. Prenatalna zaštita Prenatalna zaštita  Čak 99 procenata žena u Republici Srbiji dobija Čak 99 procenata žena u Republici Srbiji dobija usluge prenatalne zaštite bar jednom tokom usluge prenatalne zaštite bar jednom tokom trudnoće. Niža stopa obuhvata prenatalnom trudnoće. Niža stopa obuhvata prenatalnom zaštitom je primećena kod Romkinja iz zaštitom je primećena kod Romkinja iz najsiromašnijeg kvintila (95 procenata).najsiromašnijeg kvintila (95 procenata).  Veći procenat (97 procenata) majki dobija Veći procenat (97 procenata) majki dobija prenatalnuprenatalnu zaštitu više od jednog puta, a 94 zaštitu više od jednog puta, a 94 procenta dobilo je takve usluge najmanje četiri procenta dobilo je takve usluge najmanje četiri puta. Međutim, u romskim naseljima 85 procenata puta. Međutim, u romskim naseljima 85 procenata majki je dobilo usluge prenatalne zaštite više od majki je dobilo usluge prenatalne zaštite više od jednog puta, a 72 procenta najmanje četiri puta.jednog puta, a 72 procenta najmanje četiri puta. Pomoć pri porođaju Pomoć pri porođaju  U 99,7 procenata porođaja obučeno osoblje je U 99,7 procenata porođaja obučeno osoblje je prisustvovalo porođaju, a približno isti procenat prisustvovalo porođaju, a približno isti procenat žena se porodio u zdravstvenim ustanovama (99,8 žena se porodio u zdravstvenim ustanovama (99,8 procenata). Kada su u pitanju žene koje žive u procenata). Kada su u pitanju žene koje žive u romskim naseljima, 99,5 procenata njih se porodilo romskim naseljima, 99,5 procenata njih se porodilo uz podršku obučenog osoblja, a 99,3 procenta uz podršku obučenog osoblja, a 99,3 procenta porođaja je obavljeno u zdravstvenim ustanovama.porođaja je obavljeno u zdravstvenim ustanovama.  Lekari su prisustvovali porođaju u 93 procentaLekari su prisustvovali porođaju u 93 procenta slučajeva (88 procenata kada su u pitanju Romkinje), slučajeva (88 procenata kada su u pitanju Romkinje), dok su medicinske sestre prisustvovale porođaju u dok su medicinske sestre prisustvovale porođaju u sedam procenata slučajeva (12 procenata kada su u sedam procenata slučajeva (12 procenata kada su u pitanju Romkinje).pitanju Romkinje). Razvoj deteta Razvoj deteta  Kada je u pitanju oko 95 procenata dece mlađe od Kada je u pitanju oko 95 procenata dece mlađe od pet godina, odrasla osoba se angažovala u četiri ili pet godina, odrasla osoba se angažovala u četiri ili više aktivnosti koje stimulišu učenje i poboljšavaju više aktivnosti koje stimulišu učenje i poboljšavaju spremnost za školu tokom tri dana koja su prethodila spremnost za školu tokom tri dana koja su prethodila Istraživanju. Prosečni broj aktivnosti bio je šest. Istraživanju. Prosečni broj aktivnosti bio je šest. Angažovanje očeva u tim aktivnostima je bilo manje Angažovanje očeva u tim aktivnostima je bilo manje (78 procenata). (78 procenata).  Manji je procenat dece iz najsiromašnijeg kvintila i deca Manji je procenat dece iz najsiromašnijeg kvintila i deca iz romskih domaćinstava koja su uključena u aktivnostiiz romskih domaćinstava koja su uključena u aktivnosti koje stimulišu učenje (84 procenta, odnosno 67 koje stimulišu učenje (84 procenta, odnosno 67 procenata), što je slučaj i kod dece iz Regiona Vojvodine procenata), što je slučaj i kod dece iz Regiona Vojvodine (89 procenata). Takođe, veći procenat očeva je bio (89 procenata). Takođe, veći procenat očeva je bio uključen u aktivnosti sa dečacima (82 procenta) nego uključen u aktivnosti sa dečacima (82 procenta) nego sa devojčicama (74 procenta). Međutim, ova razlika sa devojčicama (74 procenta). Međutim, ova razlika nije utvrđena kod očeva iz romskih naselja, kod kojih nije utvrđena kod očeva iz romskih naselja, kod kojih je 64 procenta uključeno u aktivnosti sa dečacima, a 61 je 64 procenta uključeno u aktivnosti sa dečacima, a 61 procenat sa devojčicama. procenat sa devojčicama. ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.20  Jedan procenat dece mlađe od pet godina je ostavljen Jedan procenat dece mlađe od pet godina je ostavljen bez adekvatnog nadzora tokom nedelje koja je bez adekvatnog nadzora tokom nedelje koja je prethodila ovom istraživanju. Situacija se razlikuje prethodila ovom istraživanju. Situacija se razlikuje u romskim naseljima, gde je pet procenata dece u romskim naseljima, gde je pet procenata dece ostavljeno samo ili pod nadzorom drugog deteta.ostavljeno samo ili pod nadzorom drugog deteta. Indeks razvoja u ranom detinjstvu (Early Childhood Indeks razvoja u ranom detinjstvu (Early Childhood Development Index — ECDI)Development Index — ECDI)  U Republici Srbiji 94 procenta dece uzrasta od 36 do U Republici Srbiji 94 procenta dece uzrasta od 36 do 59 meseci pravilno se razvija. Ne postoji značajna 59 meseci pravilno se razvija. Ne postoji značajna razlika između dečaka i devojčica. Ako se posmatra razlika između dečaka i devojčica. Ako se posmatra obrazovanje majke, ECDI iznosi 84 procenta kod dece obrazovanje majke, ECDI iznosi 84 procenta kod dece čija su majke završile osnovnu školu, a 96 procenata čija su majke završile osnovnu školu, a 96 procenata kod dece čije majke imaju viši nivo obrazovanja.kod dece čije majke imaju viši nivo obrazovanja.  U romskim naseljima 88 procenata dece uzrasta od 36 U romskim naseljima 88 procenata dece uzrasta od 36 do 59 meseci pravilno se razvija. Postoji izvesna razlika do 59 meseci pravilno se razvija. Postoji izvesna razlika između dečaka i devojčica. ECDI za mušku decu je 86, između dečaka i devojčica. ECDI za mušku decu je 86, a 91 za žensku decu. Taj indeks je veći kod dece koja a 91 za žensku decu. Taj indeks je veći kod dece koja pohađaju predškolski program (99 procenata). Ako se pohađaju predškolski program (99 procenata). Ako se posmatra obrazovanje majke, ECDI iznosi 88 procenata posmatra obrazovanje majke, ECDI iznosi 88 procenata kod dece čije su majke završile osnovnu školu, a 95 kod dece čije su majke završile osnovnu školu, a 95 procenata kod dece čije su majke završile srednju školu. procenata kod dece čije su majke završile srednju školu. Predškolsko obrazovanje i spremnost za školu Predškolsko obrazovanje i spremnost za školu  Procenat dece uzrasta od 36 do 59 meseci koja Procenat dece uzrasta od 36 do 59 meseci koja su pohađala neki oblik organizovanog programa su pohađala neki oblik organizovanog programa obrazovanja u ranom detinjstvu iznosi 44. Stopa obrazovanja u ranom detinjstvu iznosi 44. Stopa pohađanja je bila skoro duplo veća u gradskim (57 pohađanja je bila skoro duplo veća u gradskim (57 procenata) nego u ostalim naseljima (29 procenata). procenata) nego u ostalim naseljima (29 procenata). Bolji finansijski status takođe podrazumeva veći Bolji finansijski status takođe podrazumeva veći procenat dece koja pohađaju predškolsko obrazovanje procenat dece koja pohađaju predškolsko obrazovanje — 75 procenata iz najbogatijeg kvintila i 22 procenta — 75 procenata iz najbogatijeg kvintila i 22 procenta iz najsiromašnijeg kvintila.iz najsiromašnijeg kvintila.  Romska deca pohađaju predškolsko obrazovanje pet Romska deca pohađaju predškolsko obrazovanje pet puta manje od ostatka populacije (osam procenata).puta manje od ostatka populacije (osam procenata). Pohađanje osnovne i srednje škole Pohađanje osnovne i srednje škole  Trenutno pohađa 95 procenata dece osnovnoškolskog Trenutno pohađa 95 procenata dece osnovnoškolskog uzrasta prvi razred, dok 91 procenat romske dece uzrasta prvi razred, dok 91 procenat romske dece počinje da pohađa osnovnu školu na vreme.počinje da pohađa osnovnu školu na vreme.  Većina (99 procenata) dece osnovnoškolskog uzrasta Većina (99 procenata) dece osnovnoškolskog uzrasta pohađa osnovnu školu. U romskoj populaciji samo 89 pohađa osnovnu školu. U romskoj populaciji samo 89 procenata dece tog uzrasta pohađa osnovnu školu.procenata dece tog uzrasta pohađa osnovnu školu.  Skoro sva deca koja se upišu u prvi razred osnovne Skoro sva deca koja se upišu u prvi razred osnovne škole dođu do osmog razreda.škole dođu do osmog razreda.  Oko 89 procenata dece uzrasta od 15 do 18 godina Oko 89 procenata dece uzrasta od 15 do 18 godina pohađa srednju ili višu školu. Međutim, samo 19 pohađa srednju ili višu školu. Međutim, samo 19 procenata dece iz romskih naselja pohađa školu u tom procenata dece iz romskih naselja pohađa školu u tom uzrastu. U oba slučaja, deca iz bogatijih domaćinstava uzrastu. U oba slučaja, deca iz bogatijih domaćinstava češće pohađaju srednju ili višu školu.češće pohađaju srednju ili višu školu.  Indeks jednakosti polova (Gender Parity Index — GPI) Indeks jednakosti polova (Gender Parity Index — GPI) u Republici Srbiji iznosi 1,01 za osnovnu školu i 1,02 za u Republici Srbiji iznosi 1,01 za osnovnu školu i 1,02 za srednju školu. Kod dece koja žive u romskim naseljima, srednju školu. Kod dece koja žive u romskim naseljima, GPI za osnovnu školu iznosi 0,96. Kod dece čije su majke GPI za osnovnu školu iznosi 0,96. Kod dece čije su majke završile osnovnu školu, GPI iznosi 1,00, a u najbogatijem završile osnovnu školu, GPI iznosi 1,00, a u najbogatijem kvintilu taj indeks iznosi 1,01. GPI za srednju školu kvintilu taj indeks iznosi 1,01. GPI za srednju školu iznosi 0,72, što znači da su devojčice u lošijem položaju iznosi 0,72, što znači da su devojčice u lošijem položaju kada je u pitanju srednjoškolsko obrazovanje.kada je u pitanju srednjoškolsko obrazovanje. Pismenost odraslih (15–24 godine)Pismenost odraslih (15–24 godine)  Stopa pismenosti žena i muškaraca starosti od 15 do 24 Stopa pismenosti žena i muškaraca starosti od 15 do 24 godine, iznosi preko 99 procenata, a niža je kod lica koja godine, iznosi preko 99 procenata, a niža je kod lica koja su završila samo osnovnu školu (94 procenta). S druge su završila samo osnovnu školu (94 procenta). S druge strane, samo nešto preko tri četvrtine Roma su pismeni strane, samo nešto preko tri četvrtine Roma su pismeni (77 procenata žena i 78 procenata muškaraca). Najlošija (77 procenata žena i 78 procenata muškaraca). Najlošija situacija je kod žena i muškaraca iz najsiromašnijeg situacija je kod žena i muškaraca iz najsiromašnijeg kvintila u romskim naseljima, gde je manje od polovine kvintila u romskim naseljima, gde je manje od polovine stanovnika pismeno. stanovnika pismeno. Upis u matičnu knjigu rođenih Upis u matičnu knjigu rođenih  Procenat dece mlađe od pet godina u Republici Srbiji Procenat dece mlađe od pet godina u Republici Srbiji koja su upisana u matičnu knjigu rođenih iznosi 99. koja su upisana u matičnu knjigu rođenih iznosi 99. Nema značajnih varijacija u upisivanju u matičnu knjigu Nema značajnih varijacija u upisivanju u matičnu knjigu rođenih u pogledu pola i starosti deteta, ili obrazovanja rođenih u pogledu pola i starosti deteta, ili obrazovanja majke. Isto važi i za decu koja žive u romskim naseljima.majke. Isto važi i za decu koja žive u romskim naseljima. Disciplinovanje detetaDisciplinovanje deteta  U Republici Srbiji 67 procenata dece uzrasta od dve U Republici Srbiji 67 procenata dece uzrasta od dve do 14 godina bilo je izloženo najmanje jednom obliku do 14 godina bilo je izloženo najmanje jednom obliku mentalnog ili fizičkog kažnjavanja od strane majke/mentalnog ili fizičkog kažnjavanja od strane majke/ staratelja ili drugih članova domaćinstva. Dva procenta staratelja ili drugih članova domaćinstva. Dva procenta dece je bilo izloženo teškom fizičkom kažnjavanju, dok dece je bilo izloženo teškom fizičkom kažnjavanju, dok je samo 28 procenata imalo iskustvo sa metodama je samo 28 procenata imalo iskustvo sa metodama nenasilnog disciplinovanja.nenasilnog disciplinovanja.  Muška deca su više bila izložena i manjim i ozbiljnijim Muška deca su više bila izložena i manjim i ozbiljnijim fizičkim disciplinskim merama (39 procenata i fizičkim disciplinskim merama (39 procenata i dva procenta) od ženske dece (36 procenata i jedan dva procenta) od ženske dece (36 procenata i jedan procenat). Razlike u pogledu mnogih osnovnih procenat). Razlike u pogledu mnogih osnovnih varijabli bile su relativno male, ali je primećeno varijabli bile su relativno male, ali je primećeno da je fizičko kažnjavanje skoro dvostruko češće da je fizičko kažnjavanje skoro dvostruko češće prisutno u domaćinstvima u kojima lice na koje se prisutno u domaćinstvima u kojima lice na koje se PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 21 vodi vodi domaćinstvo ima samo osnovno obrazovanje domaćinstvo ima samo osnovno obrazovanje (45 procenata) u poređenju sa licima na koja se vodi (45 procenata) u poređenju sa licima na koja se vodi domaćinstvo koja imaju više obrazovanjedomaćinstvo koja imaju više obrazovanje (26 procenata).(26 procenata).  U romskim naseljima 86 procenata dece uzrasta od U romskim naseljima 86 procenata dece uzrasta od dve do 14 godina bilo je izloženo najmanje jednom dve do 14 godina bilo je izloženo najmanje jednom obliku mentalnog ili fizičkog kažnjavanja od strane obliku mentalnog ili fizičkog kažnjavanja od strane majke/staratelja ili drugih članova domaćinstva, a šest majke/staratelja ili drugih članova domaćinstva, a šest procenata dece je bilo izloženo ozbiljnom fizičkom procenata dece je bilo izloženo ozbiljnom fizičkom kažnjavanju. S druge strane, 23 procenta majki/staratelja kažnjavanju. S druge strane, 23 procenta majki/staratelja smatra da decu treba fizički kažnjavati.smatra da decu treba fizički kažnjavati. Rano stupanje u brak Rano stupanje u brak  Procenat žena starosti između 15 i 49 godina koje su Procenat žena starosti između 15 i 49 godina koje su se udale pre navršene petnaeste godine veoma je mali se udale pre navršene petnaeste godine veoma je mali (jedan procenat). Oko pet procenata žena starosti (jedan procenat). Oko pet procenata žena starosti od 15 do 19 godina udate su ili su u stalnoj vezi. Ova od 15 do 19 godina udate su ili su u stalnoj vezi. Ova praksa je prisutnija u ostalim naseljima, među manje praksa je prisutnija u ostalim naseljima, među manje obrazovanima i naročito među Romima (44 procenta). obrazovanima i naročito među Romima (44 procenta). Čini se da je rano stupanje u brak češće među ženama Čini se da je rano stupanje u brak češće među ženama nego među muškarcima starosti od 15 do 29 godina.nego među muškarcima starosti od 15 do 29 godina.  Osam procenata mladih žena starosti od 15 do 19 Osam procenata mladih žena starosti od 15 do 19 godina je udato za muškarca koji je 10 ili više godina godina je udato za muškarca koji je 10 ili više godina stariji. Taj procenat je sličan (9 procenata) kod udatih stariji. Taj procenat je sličan (9 procenata) kod udatih žena starosti od 20 do 24.žena starosti od 20 do 24. Nasilje u porodiciNasilje u porodici  Tri procenta žena u Republici Srbiji misle da muž/ Tri procenta žena u Republici Srbiji misle da muž/ partner ima pravo da udari ili tuče svoju ženu ili partner ima pravo da udari ili tuče svoju ženu ili partnerku iz najmanje jednog od više različitih razloga. partnerku iz najmanje jednog od više različitih razloga. Žene koje odobravaju nasilje koje vrši muž/partner Žene koje odobravaju nasilje koje vrši muž/partner u većini slučajeva opravdavaju i nasilje kada žena u većini slučajeva opravdavaju i nasilje kada žena zanemari decu (dva procenta) ili ukoliko žena pokaže zanemari decu (dva procenta) ili ukoliko žena pokaže da je nezavisna, npr. ako izađe negde i to ne kaže svom da je nezavisna, npr. ako izađe negde i to ne kaže svom mužu ili se svađa sa njim (po jedan procenat).mužu ili se svađa sa njim (po jedan procenat).  Nasilje u porodici je više prihvaćeno u romskim Nasilje u porodici je više prihvaćeno u romskim naseljima, gde 20 procenata žena smatra da ono može naseljima, gde 20 procenata žena smatra da ono može biti opravdano. Najčešći razlozi koji se daju su isti: biti opravdano. Najčešći razlozi koji se daju su isti: kada zanemare decu (18 procenata) ili pokažu da su kada zanemare decu (18 procenata) ili pokažu da su nezavisne, npr. svađaju se s muževima (12 procenata) ili nezavisne, npr. svađaju se s muževima (12 procenata) ili izađu negde i to ne kažu muževima (11 procenata).izađu negde i to ne kažu muževima (11 procenata). Informisanost o načinu prenošenja HIV virusaInformisanost o načinu prenošenja HIV virusa  U Republici Srbiji 53 procenta žena starosti između 15 U Republici Srbiji 53 procenta žena starosti između 15 i 49 godina imaju sveobuhvatno znanje o prenošenju i 49 godina imaju sveobuhvatno znanje o prenošenju HIV-a, dok je to bio slučaj kod 54 procenta devojaka HIV-a, dok je to bio slučaj kod 54 procenta devojaka i 48 procenata momaka (15–24). Taj procenat je bio i 48 procenata momaka (15–24). Taj procenat je bio manji kod populacije iz romskih naselja, gde je bilo manji kod populacije iz romskih naselja, gde je bilo samo 13 procenata žena starosti od 15 do 49 godina sa samo 13 procenata žena starosti od 15 do 49 godina sa sveobuhvatnim znanjem. U starosnoj grupi od 15 do 24 sveobuhvatnim znanjem. U starosnoj grupi od 15 do 24 godine taj procenat se spustio na 12 kod žena i 11 kod godine taj procenat se spustio na 12 kod žena i 11 kod muškaraca. muškaraca.  Procenat devojaka i momaka starosti od 15 do 24 Procenat devojaka i momaka starosti od 15 do 24 godine koji su čuli za sidu iznosi 99. Međutim, samo 72 godine koji su čuli za sidu iznosi 99. Međutim, samo 72 procenta devojaka i 86 procenata momaka iz romskih procenta devojaka i 86 procenata momaka iz romskih naselja je čulo za sidu. Žene i muškarci iz romskih naselja je čulo za sidu. Žene i muškarci iz romskih naselja koji žive u ostalim naseljima, bez obrazovanja i naselja koji žive u ostalim naseljima, bez obrazovanja i koji su iz najsiromašnijeg kvintila bili su mnogo manje koji su iz najsiromašnijeg kvintila bili su mnogo manje upoznati s postojanjem side.upoznati s postojanjem side.  Veliki procenat žena starosti između 15 i 49 godina Veliki procenat žena starosti između 15 i 49 godina je znao da se prenošenje HIV virusa može sprečiti je znao da se prenošenje HIV virusa može sprečiti ako osoba ima samo jednog, vernog, neinficiranog ako osoba ima samo jednog, vernog, neinficiranog seksualnog partnera (88 procenata) i korišćenjem seksualnog partnera (88 procenata) i korišćenjem kondoma pri svakom seksualnom odnosu (91 procenat). kondoma pri svakom seksualnom odnosu (91 procenat). Osamdeset procenata žena je znalo da osoba koja Osamdeset procenata žena je znalo da osoba koja izgleda zdravo može imati virus side, a 75 procenata izgleda zdravo može imati virus side, a 75 procenata da se HIV virus ne može preneti ujedom komarca ili da se HIV virus ne može preneti ujedom komarca ili deljenjem hrane sa osobom koja ima sidu. deljenjem hrane sa osobom koja ima sidu.  Polovina žena starosti između 15 i 49 godina iz romskih Polovina žena starosti između 15 i 49 godina iz romskih naselja znala je da se prenošenje virusa može sprečiti naselja znala je da se prenošenje virusa može sprečiti ako osoba ima samo jednog, vernog, neinficiranog ako osoba ima samo jednog, vernog, neinficiranog seksualnog partnera (53 procenta) i korišćenjem seksualnog partnera (53 procenta) i korišćenjem kondoma pri svakom seksualnom odnosu (52 procenta). kondoma pri svakom seksualnom odnosu (52 procenta). Međutim, samo 44 procenta tih žena je znalo da osoba Međutim, samo 44 procenta tih žena je znalo da osoba koja izgleda zdravo može imati HIV virus, dok je oko koja izgleda zdravo može imati HIV virus, dok je oko jedne trećine znalo da se virus ne može preneti ujedom jedne trećine znalo da se virus ne može preneti ujedom komarca ili deljenjem hrane sa osobom koja ima sidu. komarca ili deljenjem hrane sa osobom koja ima sidu.  Ukupno, 13 procenata žena starosti između 15 i 49 Ukupno, 13 procenata žena starosti između 15 i 49 godina izrazilo je nediskriminacijski stav u pogledu godina izrazilo je nediskriminacijski stav u pogledu sva četiri pokazatelja prema ljudima koji žive sa HIV sva četiri pokazatelja prema ljudima koji žive sa HIV virusom. Rezultati su slični kod mladih ljudi (15–24 virusom. Rezultati su slični kod mladih ljudi (15–24 godine) kod kojih je 12 procenata žena i devet procenata godine) kod kojih je 12 procenata žena i devet procenata muškaraca imalo nediskriminacijski stav. Procenat muškaraca imalo nediskriminacijski stav. Procenat prihvatanja ljudi koji žive sa HIVom/sidom bio je veći prihvatanja ljudi koji žive sa HIVom/sidom bio je veći u gradskim naseljima i povećavao se s povećanjem u gradskim naseljima i povećavao se s povećanjem nivoa obrazovanja i finansijskog statusa. Takav stav nivoa obrazovanja i finansijskog statusa. Takav stav prihvatanja imalo je samo četiri procenta žena starosti prihvatanja imalo je samo četiri procenta žena starosti od 15 do 49 godina koje žive u romskim naseljima. od 15 do 49 godina koje žive u romskim naseljima.  Tri od četiri žene (15–49 godina) znale su gde se mogu Tri od četiri žene (15–49 godina) znale su gde se mogu testirati na HIV, ali samo 10 procenata njih je bilo testirati na HIV, ali samo 10 procenata njih je bilo ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.22 testirano, a vrednosti su skoro iste za oba pokazatelja testirano, a vrednosti su skoro iste za oba pokazatelja kod momaka (15–29 godina). Samo četiri procenta žena kod momaka (15–29 godina). Samo četiri procenta žena iz romskih naselja je testirano na HIV, a 29 procenata je iz romskih naselja je testirano na HIV, a 29 procenata je znalo gde se testiranje može obaviti. Vrednosti su iste za znalo gde se testiranje može obaviti. Vrednosti su iste za mladiće (15–29 godina) kada je u pitanju testiranje, ali mladiće (15–29 godina) kada je u pitanju testiranje, ali su malo veće što se tiče poznavanja mesta testiranjasu malo veće što se tiče poznavanja mesta testiranja (36 procenata). (36 procenata).  Kod žena starosti od 15 do 49 godina koje su se Kod žena starosti od 15 do 49 godina koje su se porodile dve godine pre Istraživanja, 19 procenata porodile dve godine pre Istraživanja, 19 procenata je dobilo savete u vezi sa HIV virusom. Vrednosti je dobilo savete u vezi sa HIV virusom. Vrednosti su veće kod žena u Beogradskom regionu (33 su veće kod žena u Beogradskom regionu (33 procenta) i kod onih koje imaju najviše obrazovanje procenta) i kod onih koje imaju najviše obrazovanje (26 procenata). Samo šest procenata svih žena u (26 procenata). Samo šest procenata svih žena u romskim naseljima dobilo je savete u vezi sa HIV romskim naseljima dobilo je savete u vezi sa HIV virusom tokom prenatalne zaštite.virusom tokom prenatalne zaštite. Seksualno ponašanje Seksualno ponašanje  Šezdeset jedan procenat svih devojaka i 70 procenata Šezdeset jedan procenat svih devojaka i 70 procenata momaka starosti od 15 do 24 godine imalo je seksualne momaka starosti od 15 do 24 godine imalo je seksualne odnose. Četrdeset jedan procenat žena i 61 procenat odnose. Četrdeset jedan procenat žena i 61 procenat muškaraca imali su seksualne odnose sa partnerom koji muškaraca imali su seksualne odnose sa partnerom koji nije njihov redovni partner u periodu od 12 meseci pre nije njihov redovni partner u periodu od 12 meseci pre Istraživanja. Kondom je koristilo 77 procenata devojakaIstraživanja. Kondom je koristilo 77 procenata devojaka i 80 procenata momaka koji su imali seksualne odnose i 80 procenata momaka koji su imali seksualne odnose sa poslednjim partnerom koji nije njihov redovni sa poslednjim partnerom koji nije njihov redovni partner. partner.  Sedamdeset tri procenta devojaka i 71 procenat Sedamdeset tri procenta devojaka i 71 procenat momaka (15–24 godine) koji žive u romskim naseljima momaka (15–24 godine) koji žive u romskim naseljima imalo je seksualne odnose. Devet procenata devojaka imalo je seksualne odnose. Devet procenata devojaka i 32 procenta muškaraca iz romskih naselja imalo i 32 procenta muškaraca iz romskih naselja imalo je seksualne odnose sa partnerima koji nisu njihovi je seksualne odnose sa partnerima koji nisu njihovi redovni partneri. Stopa korišćenja kondoma tokom redovni partneri. Stopa korišćenja kondoma tokom takvog odnosa visokog rizika mala je kod devojaka (37 takvog odnosa visokog rizika mala je kod devojaka (37 procenata), a nešto je veća kod muškaraca (51 procenat).procenata), a nešto je veća kod muškaraca (51 procenat).  Broj žena koje su imale seksualne odnose pre svoje Broj žena koje su imale seksualne odnose pre svoje petnaeste godine veoma je mali (dva procenta devojaka petnaeste godine veoma je mali (dva procenta devojaka i četiri procenta momaka). S druge strane, 14 procenata i četiri procenta momaka). S druge strane, 14 procenata devojaka i 13 procenata momaka iz romskih naselja devojaka i 13 procenata momaka iz romskih naselja imalo je seksualne odnose pre svoje petnaeste godine.imalo je seksualne odnose pre svoje petnaeste godine.  Četiri procenta devojaka iz nacionalnog uzorka i šest Četiri procenta devojaka iz nacionalnog uzorka i šest procenata devojaka koje žive u romskim naseljima (više procenata devojaka koje žive u romskim naseljima (više u ostalim nego u gradskim naseljima) prijavilo je da je u ostalim nego u gradskim naseljima) prijavilo je da je imalo seksualne odnose sa partnerom koji je 10 ili više imalo seksualne odnose sa partnerom koji je 10 ili više godina stariji. Za muškarce, kod oba uzorka, ta vrednost godina stariji. Za muškarce, kod oba uzorka, ta vrednost je manja od jednog procenta.je manja od jednog procenta. Pristup masovnim medijima i korišćenjePristup masovnim medijima i korišćenje informaciono-komunikacionih tehnologija informaciono-komunikacionih tehnologija  Pedeset osam procenata svih žena starosti od 15 do 49 Pedeset osam procenata svih žena starosti od 15 do 49 godina koristilo je sva tri masovna medija (gledanje godina koristilo je sva tri masovna medija (gledanje televizije, slušanje radija i čitanje novina) najmanje televizije, slušanje radija i čitanje novina) najmanje jednom nedeljno, dok manje od jednog procenta žena jednom nedeljno, dok manje od jednog procenta žena nije koristilo nijednu vrstu medija. Samo 19 procenata nije koristilo nijednu vrstu medija. Samo 19 procenata žena u romskim naseljima koristilo je tri oblika žena u romskim naseljima koristilo je tri oblika masovnih medija najmanje jednom nedeljno. Šezdeset masovnih medija najmanje jednom nedeljno. Šezdeset procenata svih muškaraca starosti od 15 do 29 godina, procenata svih muškaraca starosti od 15 do 29 godina, ali samo jedna četvrtina momaka iz romskih naselja ali samo jedna četvrtina momaka iz romskih naselja je koristilo sva tri oblika masovnih medija najmanje je koristilo sva tri oblika masovnih medija najmanje jednom nedeljno.jednom nedeljno.  Većina devojaka starosti od 15 do 24 godine (91 procenat) Većina devojaka starosti od 15 do 24 godine (91 procenat) koristilo je računar, a 85 procenata je koristilo internet koristilo je računar, a 85 procenata je koristilo internet tokom proteklih 12 meseci. U romskim naseljima samo tokom proteklih 12 meseci. U romskim naseljima samo 39 procenata devojaka je koristilo računar, a 25 procenata 39 procenata devojaka je koristilo računar, a 25 procenata je koristilo internet tokom proteklih 12 meseci. Stopa je koristilo internet tokom proteklih 12 meseci. Stopa korišćenja računara i interneta od strane momaka je korišćenja računara i interneta od strane momaka je veća: 93 procenta je koristilo računar, a 86 procenata veća: 93 procenta je koristilo računar, a 86 procenata je koristilo internet u proteklih 12 meseci. U romskim je koristilo internet u proteklih 12 meseci. U romskim naseljima, 63 procenata momaka je koristilo računar, a 52 naseljima, 63 procenata momaka je koristilo računar, a 52 procenta je koristilo internet tokom proteklih 12 meseci.procenta je koristilo internet tokom proteklih 12 meseci. Subjektivni osećaj blagostanja Subjektivni osećaj blagostanja  Sve u svemu, 67 procenata žena i 68 procenata Sve u svemu, 67 procenata žena i 68 procenata muškaraca starosti od 15 do 24 godine bili su zadovoljni muškaraca starosti od 15 do 24 godine bili su zadovoljni svojim životom. Procenat žena koje su zadovoljne svojim životom. Procenat žena koje su zadovoljne životom je nešto veći u gradskim naseljima (70 životom je nešto veći u gradskim naseljima (70 procenata) nego u ostalim naseljima (61 procenat). Kod procenata) nego u ostalim naseljima (61 procenat). Kod mladića su razlike u pogledu osnovnih karakteristika mladića su razlike u pogledu osnovnih karakteristika uglavnom slične onima koje su uočene i kod devojaka. uglavnom slične onima koje su uočene i kod devojaka. Kod mladih starosti od 15 do 24 godine koji žive u Kod mladih starosti od 15 do 24 godine koji žive u romskim naseljima, samo 59 procenata žena i 53 romskim naseljima, samo 59 procenata žena i 53 procenta muškaraca bili su zadovoljni svojim životom.procenta muškaraca bili su zadovoljni svojim životom.  Kod iste starosne grupe, sličan procenat žena iKod iste starosne grupe, sličan procenat žena i muškaraca bili su veoma srećni ili donekle srećni (93, muškaraca bili su veoma srećni ili donekle srećni (93, odnosno 92 procenta). Procenat u romskim naseljima odnosno 92 procenta). Procenat u romskim naseljima iznosi 87 i za muškarce i za žene.iznosi 87 i za muškarce i za žene. Četrdeset tri procenta žena starosti između 15 i 24 godine Četrdeset tri procenta žena starosti između 15 i 24 godine smatra da im se život poboljšao tokom protekle godine i smatra da im se život poboljšao tokom protekle godine i misli da će biti još bolji nakon jedne godine. Odgovarajući misli da će biti još bolji nakon jedne godine. Odgovarajući pokazatelj za muškarce starosti od 15 do 24 godine manji je pokazatelj za muškarce starosti od 15 do 24 godine manji je od pokazatelja koji se odnosi na devojke (36 procenata). Taj od pokazatelja koji se odnosi na devojke (36 procenata). Taj procenat je čak i manji kod Roma i Romkinja i iznosi 26.procenat je čak i manji kod Roma i Romkinja i iznosi 26. PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 23 IstorijatIstorijat Ovaj izveštaj se bazira na Istraživanju višestrukih Ovaj izveštaj se bazira na Istraživanju višestrukih pokazatelja (Multiple Indicator Cluster Survey — MICS) pokazatelja (Multiple Indicator Cluster Survey — MICS) u Republici Srbiji, koje su tokom 2010. godine sproveli u Republici Srbiji, koje su tokom 2010. godine sproveli UNICEF i Republički zavod za statistiku (RZS). Tokom UNICEF i Republički zavod za statistiku (RZS). Tokom istraživanja prikupljeni su dragoceni podaci o položaju istraživanja prikupljeni su dragoceni podaci o položaju dece, žena i muškaraca u Republici Srbiji. Istraživanje se u dece, žena i muškaraca u Republici Srbiji. Istraživanje se u velikoj meri baziralo na potrebi da se prati napredovanje velikoj meri baziralo na potrebi da se prati napredovanje ka ostvarivanju ciljeva koji proističu iz potpisanih ka ostvarivanju ciljeva koji proističu iz potpisanih I UVOD UVOD međunarodnih sporazuma: Milenijumske deklaracije, međunarodnih sporazuma: Milenijumske deklaracije, koja je usvojena od strane svih država članica Ujedinjenih koja je usvojena od strane svih država članica Ujedinjenih nacija (191 članica) u septembru 2000. godine, kao i Plana nacija (191 članica) u septembru 2000. godine, kao i Plana akcije „Svet po meri dece”, koji je usvojen od strane 189 akcije „Svet po meri dece”, koji je usvojen od strane 189 država članica na Specijalnom zasedanju Ujedinjenih nacija država članica na Specijalnom zasedanju Ujedinjenih nacija o deci održanom u maju 2002. godine. Preuzete obaveze o deci održanom u maju 2002. godine. Preuzete obaveze se nadograđuju na obećanja koja je dala međunarodna se nadograđuju na obećanja koja je dala međunarodna zajednica na Svetskom samitu za decu 1990. godine.zajednica na Svetskom samitu za decu 1990. godine. Obaveza preduzimanja akcija: nacionalne i međunarodne obaveze u pogledu izveštavanjaObaveza preduzimanja akcija: nacionalne i međunarodne obaveze u pogledu izveštavanja Vlade koje su potpisale Milenijumsku deklaraciju i Deklaraciju „Svet po meri dece”, kao i Plan akcije, takođe su se Vlade koje su potpisale Milenijumsku deklaraciju i Deklaraciju „Svet po meri dece”, kao i Plan akcije, takođe su se obavezale da prate napredovanje ka ostvarivanju ciljeva pomenutih u tim dokumentima:obavezale da prate napredovanje ka ostvarivanju ciljeva pomenutih u tim dokumentima: „Redovno ćemo pratiti na nacionalnom, a po potrebi, i na regionalnom nivou i procenjivati napredak prema ciljevima „Redovno ćemo pratiti na nacionalnom, a po potrebi, i na regionalnom nivou i procenjivati napredak prema ciljevima i zadacima u Planu akcije na nacionalnom, regionalnom i globalnom nivou. U skladu s tim, jačaćemo naše nacionalne i zadacima u Planu akcije na nacionalnom, regionalnom i globalnom nivou. U skladu s tim, jačaćemo naše nacionalne kapacitete za prikupljanje statističkih podataka, analize i razdvajanje podataka prema polu, uzrastu i drugim relevantnim kapacitete za prikupljanje statističkih podataka, analize i razdvajanje podataka prema polu, uzrastu i drugim relevantnim činiocima koji mogu dovesti do razlika i podržavati širok raspon istraživanja usmerenih na decu. Jačaćemo međunarodnu činiocima koji mogu dovesti do razlika i podržavati širok raspon istraživanja usmerenih na decu. Jačaćemo međunarodnu saradnju u cilju podrške naporima na izgradnji statističkih kapaciteta i izgrađivati kapacitete zajednice za praćenje, saradnju u cilju podrške naporima na izgradnji statističkih kapaciteta i izgrađivati kapacitete zajednice za praćenje, procenu i planiranje.” (procenu i planiranje.” (Svet po meri deceSvet po meri dece, paragraf 60), paragraf 60) „…Sprovešćemo periodična razmatranja napretka na nacionalnom podnacionalnom nivou kako bismo se efikasnije „…Sprovešćemo periodična razmatranja napretka na nacionalnom podnacionalnom nivou kako bismo se efikasnije suočavali s preprekama i ubrzali akcije…” (suočavali s preprekama i ubrzali akcije…” (Svet po meri deceSvet po meri dece, paragraf 61), paragraf 61) U Planu akcije (paragraf 61) takođe se zahteva konkretno angažovanje UNICEFa u pripremi periodičnih izveštaja U Planu akcije (paragraf 61) takođe se zahteva konkretno angažovanje UNICEFa u pripremi periodičnih izveštaja o napredovanju: „…od UNICEF-a, kao vodeće svetske agencije za decu, traži se da nastavi pripremu i predstavljanje o napredovanju: „…od UNICEF-a, kao vodeće svetske agencije za decu, traži se da nastavi pripremu i predstavljanje informacija o postignutom napretku na primeni ove deklaracije i Plana akcije u saradnji sa vladama, odgovarajućim informacija o postignutom napretku na primeni ove deklaracije i Plana akcije u saradnji sa vladama, odgovarajućim fondovima, programima i specijalizovanim agencijama sistema Ujedinjenih nacija i, po potrebi, svim drugim relevantnim fondovima, programima i specijalizovanim agencijama sistema Ujedinjenih nacija i, po potrebi, svim drugim relevantnim akterima…”akterima…” Isto tako, u Isto tako, u Milenijumskoj deklaracijiMilenijumskoj deklaraciji (paragraf 31) zahteva se periodično izveštavanje o napredovanju: (paragraf 31) zahteva se periodično izveštavanje o napredovanju: „…Zahtevamo od Generalne skupštine da razmotri, na redovnoj osnovi, postignuti napredak u sprovođenju odredaba „…Zahtevamo od Generalne skupštine da razmotri, na redovnoj osnovi, postignuti napredak u sprovođenju odredaba ove deklaracije, i tražimo od generalnog sekretara da podnosi periodične izveštaje na razmatranje Generalnoj skupštini, ove deklaracije, i tražimo od generalnog sekretara da podnosi periodične izveštaje na razmatranje Generalnoj skupštini, kao osnov za dalje aktivnosti…” kao osnov za dalje aktivnosti…” ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.24 Prilikom potpisivanja ovih međunarodnih sporazuma, Prilikom potpisivanja ovih međunarodnih sporazuma, vlade su preuzele obavezu da poboljšaju uslove u kojima vlade su preuzele obavezu da poboljšaju uslove u kojima žive deca u njihovim državama i da prate napredovanje žive deca u njihovim državama i da prate napredovanje ka ostvarivanju tog cilja. UNICEFu je dodeljena uloga ka ostvarivanju tog cilja. UNICEFu je dodeljena uloga da obezbeđuje podršku pri ostvarivanju ovog zadatka da obezbeđuje podršku pri ostvarivanju ovog zadatka (videti tekst na prethodnoj strani).(videti tekst na prethodnoj strani). U Republici Srbiji posvećenost ostvarivanju ovih U Republici Srbiji posvećenost ostvarivanju ovih međunarodnih prioriteta pokazana je kroz razvoj i međunarodnih prioriteta pokazana je kroz razvoj i sprovođenje nacionalnih strategija i planova, a to su, sprovođenje nacionalnih strategija i planova, a to su, konkretno, Strategija za smanjenje siromaštva (2003), konkretno, Strategija za smanjenje siromaštva (2003), Nacionalni plan akcije za decu (2004) i Nacionalni Nacionalni plan akcije za decu (2004) i Nacionalni milenijumski ciljevi razvoja (2006). U planove za milenijumski ciljevi razvoja (2006). U planove za integraciju u Evropsku uniju uvršteno je i praćenje integraciju u Evropsku uniju uvršteno je i praćenje socijalnog uključivanja i smanjenja siromaštva, kao socijalnog uključivanja i smanjenja siromaštva, kao važne komponente strategije Republike Srbije za važne komponente strategije Republike Srbije za integraciju u EU.integraciju u EU. Svi pomenuti strateški okviri zahtevaju praćenje i Svi pomenuti strateški okviri zahtevaju praćenje i procenu napredovanja. Četvrto po redu Istraživanje procenu napredovanja. Četvrto po redu Istraživanje višestrukih pokazatelja predstavlja dragocen izvor višestrukih pokazatelja predstavlja dragocen izvor podataka za izveštavanje o napredovanju u ostvarivanju podataka za izveštavanje o napredovanju u ostvarivanju pomenutih ciljeva. Ovo istraživanje predstavlja temeljan pomenutih ciljeva. Ovo istraživanje predstavlja temeljan osnov koji sadrži komparativne podatke neophodne za osnov koji sadrži komparativne podatke neophodne za sveobuhvatno izveštavanje o napretku, i to naročito sveobuhvatno izveštavanje o napretku, i to naročito u vezi sa položajem najugroženije dece (dece iz u vezi sa položajem najugroženije dece (dece iz najsiromašnijih domaćinstava, romske dece ili dece najsiromašnijih domaćinstava, romske dece ili dece koja žive u ostalim naseljima). Tokom ovog istraživanja koja žive u ostalim naseljima). Tokom ovog istraživanja prikupljeni su i podaci neophodni za novi Program prikupljeni su i podaci neophodni za novi Program UNICEFa za Republiku Srbiju, za period 2011–2015. UNICEFa za Republiku Srbiju, za period 2011–2015. godine, kao i za UNDAF 2011–2015. godine.godine, kao i za UNDAF 2011–2015. godine. Ovaj finalni izveštaj predstavlja rezultate i teme koji Ovaj finalni izveštaj predstavlja rezultate i teme koji su obuhvaćeni ovim istraživanjem.su obuhvaćeni ovim istraživanjem. Ciljevi istraživanjaCiljevi istraživanja MICS u Republici Srbiji u 2010. godini ima sledeće MICS u Republici Srbiji u 2010. godini ima sledeće primarne ciljeve:primarne ciljeve:  obezbeđivanje ažuriranih podataka o položaju dece, obezbeđivanje ažuriranih podataka o položaju dece, žena i muškaraca u Republici Srbiji;žena i muškaraca u Republici Srbiji;  obezbeđivanje podataka neophodnih za praćenje obezbeđivanje podataka neophodnih za praćenje napredovanja u ostvarivanju ciljeva definisanih u napredovanja u ostvarivanju ciljeva definisanih u Milenijumskoj deklaraciji i drugih ciljeva dogovorenih Milenijumskoj deklaraciji i drugih ciljeva dogovorenih na međunarodnom i nacionalnom nivou, kao i da na međunarodnom i nacionalnom nivou, kao i da bude osnova za buduće aktivnosti;bude osnova za buduće aktivnosti;  doprinos poboljšanju sistema podataka i njihovog doprinos poboljšanju sistema podataka i njihovog praćenja u Republici Srbiji i jačanje tehničke stručnosti praćenja u Republici Srbiji i jačanje tehničke stručnosti u kreiranju, primeni i analizi takvih sistema;u kreiranju, primeni i analizi takvih sistema;  g generisanje podataka o položaju dece, žena i enerisanje podataka o položaju dece, žena i muškaraca, uključujući definisanje ugroženih muškaraca, uključujući definisanje ugroženih grupa i medjusobnih razlika, koji će biti od koristi grupa i medjusobnih razlika, koji će biti od koristi za sprovođenje strategija i mera politike socijalnog za sprovođenje strategija i mera politike socijalnog uključivanja i smanjenje siromaštva.uključivanja i smanjenje siromaštva. PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 25 MICS4 u Republici Srbiji sproveden je na dva uzorka MICS4 u Republici Srbiji sproveden je na dva uzorka — na nacionalnom uzorku, koji je reprezentativan — na nacionalnom uzorku, koji je reprezentativan za celu populaciju Republike Srbije (u daljem tekstu: za celu populaciju Republike Srbije (u daljem tekstu: uzorak za Republiku Srbiju); i na uzorku romskih uzorak za Republiku Srbiju); i na uzorku romskih naselja, koji je reprezentativan za populaciju koja živi naselja, koji je reprezentativan za populaciju koja živi u romskim naseljima u Republici Srbiji. Pojedinačni u romskim naseljima u Republici Srbiji. Pojedinačni uzorci i njihove tehničke karakteristike opisani su u uzorci i njihove tehničke karakteristike opisani su u odgovarajućim poglavljima ovog izveštaja.odgovarajućim poglavljima ovog izveštaja. Elementi metodologije istraživanja koji su bili isti za Elementi metodologije istraživanja koji su bili isti za oba uzorka, kao i rezultati istraživanja, predstavljeni oba uzorka, kao i rezultati istraživanja, predstavljeni su zajedno kako bi se izbeglo ponavljanje. su zajedno kako bi se izbeglo ponavljanje. Plan uzorka za Republiku SrbijuPlan uzorka za Republiku Srbiju Nacionalni uzorak za Istraživanje višestrukih Nacionalni uzorak za Istraživanje višestrukih pokazatelja planiran je tako da obezbedi ocene pokazatelja planiran je tako da obezbedi ocene velikog broja pokazatelja položaja dece, žena i mladih velikog broja pokazatelja položaja dece, žena i mladih muškaraca na nacionalnom nivou, za gradska i muškaraca na nacionalnom nivou, za gradska i ostala naselja, i za četiri regiona: Beogradski region, ostala naselja, i za četiri regiona: Beogradski region, Region Vojvodine, Region Šumadije i Zapadne Region Vojvodine, Region Šumadije i Zapadne Srbije, kao i za Region Južne i Istočne Srbije. Gradska Srbije, kao i za Region Južne i Istočne Srbije. Gradska i ostala naselja u okviru 25 oblasti definisana su i ostala naselja u okviru 25 oblasti definisana su kao osnovni uzorački stratumi i uzorak je biran kao osnovni uzorački stratumi i uzorak je biran u dve etape. U okviru svakog stratuma, određen u dve etape. U okviru svakog stratuma, određen broj popisnih krugova je izabran sistematski sa broj popisnih krugova je izabran sistematski sa verovatnoćom proporcionalnom veličini. Nakon verovatnoćom proporcionalnom veličini. Nakon sprovedenog ažuriranja izabranih popisnih krugova, sprovedenog ažuriranja izabranih popisnih krugova, u okviru svakog popisnog kruga, domaćinstva sa u okviru svakog popisnog kruga, domaćinstva sa spiska podeljena su na domaćinstva koja imaju spiska podeljena su na domaćinstva koja imaju i domaćinstva koja nemaju decu mlađu od pet i domaćinstva koja nemaju decu mlađu od pet godina i u okviru svake grupe uzorak domaćinstva godina i u okviru svake grupe uzorak domaćinstva je izabran sistematski sa jednakim verovatnoćama. je izabran sistematski sa jednakim verovatnoćama. Na nacionalnom nivou, izabrano je ukupno 6.885 Na nacionalnom nivou, izabrano je ukupno 6.885 IIII UZORAK I METODOLOGIJA UZORAK I METODOLOGIJA ISTRAŽIVANJAISTRAŽIVANJA domaćinstava: 3.650 domaćinstava sa decom i domaćinstava: 3.650 domaćinstava sa decom i 3.235 domaćinstava bez dece. Uzorak za MICS 3.235 domaćinstava bez dece. Uzorak za MICS nije samoponderisan. Za prikazivanje rezultata na nije samoponderisan. Za prikazivanje rezultata na nacionalnom nivou korišćeni su ponderi. Detaljan nacionalnom nivou korišćeni su ponderi. Detaljan opis plana uzorka nalazi se u Prilogu A.opis plana uzorka nalazi se u Prilogu A. Plan uzorka za romska naseljaPlan uzorka za romska naselja Uzorak za romska naselja za MICS planiran je tako Uzorak za romska naselja za MICS planiran je tako da obezbedi ocene velikog broja pokazatelja položaja da obezbedi ocene velikog broja pokazatelja položaja dece, žena i mladih muškaraca u romskim naseljima dece, žena i mladih muškaraca u romskim naseljima na nivou Republike Srbije, kao i za gradska i ostala na nivou Republike Srbije, kao i za gradska i ostala naselja. Gradska i ostala naselja u okviru svake od tri naselja. Gradska i ostala naselja u okviru svake od tri teritorije (Beograd, centralna Srbija bez Beograda i teritorije (Beograd, centralna Srbija bez Beograda i Vojvodina) definisani su kao glavni uzorački stratumi i Vojvodina) definisani su kao glavni uzorački stratumi i uzorak je biran u dve etape. U okviru svakog stratuma, uzorak je biran u dve etape. U okviru svakog stratuma, određen broj popisnih krugova je izabran sistematski određen broj popisnih krugova je izabran sistematski sa verovatnoćom proporcionalnom veličini. Nakon sa verovatnoćom proporcionalnom veličini. Nakon sprovedenog ažuriranja izabranih popisnih krugova, u sprovedenog ažuriranja izabranih popisnih krugova, u okviru svakog popisnog kruga domaćinstva sa spiska okviru svakog popisnog kruga domaćinstva sa spiska podeljena su na domaćinstva koja imaju i domaćinstva podeljena su na domaćinstva koja imaju i domaćinstva koja nemaju decu mlađu od pet godina i u okviru svake koja nemaju decu mlađu od pet godina i u okviru svake grupe sistematski je izabran uzorak domaćinstva sa grupe sistematski je izabran uzorak domaćinstva sa jednakim verovatnoćama. Izabrano je ukupno 1.815 jednakim verovatnoćama. Izabrano je ukupno 1.815 romskih domaćinstava: 1.311 domaćinstava sa decom romskih domaćinstava: 1.311 domaćinstava sa decom i 504 domaćinstva bez dece. Uzorak za Istraživanje i 504 domaćinstva bez dece. Uzorak za Istraživanje višestrukih pokazatelja u romskim naseljima nije višestrukih pokazatelja u romskim naseljima nije samoponderisan. Za prikazivanje rezultata korišćeni samoponderisan. Za prikazivanje rezultata korišćeni su ponderi. Detaljniji opis plana uzorka nalazi se u su ponderi. Detaljniji opis plana uzorka nalazi se u Prilogu A.Prilogu A. ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.26 UpitniciUpitnici Tokom ovog istraživanja korišćena su četiri upitnika Tokom ovog istraživanja korišćena su četiri upitnika za oba uzorka: 1) upitnik o domaćinstvu, koji je za oba uzorka: 1) upitnik o domaćinstvu, koji je korišćen za prikupljanje podataka o svim de jure korišćen za prikupljanje podataka o svim de jure članovima domaćinstva (stalni članovi domaćinstva), članovima domaćinstva (stalni članovi domaćinstva), o domaćinstvu i o stanu/kući; 2) upitnik za žene, o domaćinstvu i o stanu/kući; 2) upitnik za žene, koji je popunjavan u svakom domaćinstvu sa svim koji je popunjavan u svakom domaćinstvu sa svim ženama starosti od 15 do 49 godina; 3) upitnik za decu ženama starosti od 15 do 49 godina; 3) upitnik za decu mlađu od pet godina, koji je popunjavan sa majkama mlađu od pet godina, koji je popunjavan sa majkama ili primarnim starateljima za svu decu mlađu od ili primarnim starateljima za svu decu mlađu od pet godina koja žive u domaćinstvu; i 4) upitnik za pet godina koja žive u domaćinstvu; i 4) upitnik za muškarce, koji je popunjavan u svakom domaćinstvu muškarce, koji je popunjavan u svakom domaćinstvu sa svim muškarcima starosti od 15 do 29 godina.sa svim muškarcima starosti od 15 do 29 godina. Upitnik o domaćinstvu se sastojao od sledećih modula:Upitnik o domaćinstvu se sastojao od sledećih modula:  Spisak članova domaćinstva Spisak članova domaćinstva  Obrazovanje Obrazovanje  Voda i sanitacije Voda i sanitacije  Karakteristike domaćinstva Karakteristike domaćinstva  Disciplinovanje deteta Disciplinovanje deteta  Pranje ruku. Pranje ruku. Upitnik za svaku ženu pojedinačno je popunjavan sa Upitnik za svaku ženu pojedinačno je popunjavan sa svim ženama starosti od 15 do 49 godina koje žive u svim ženama starosti od 15 do 49 godina koje žive u domaćinstvu, a obuhvatao je sledeće module:domaćinstvu, a obuhvatao je sledeće module:  Podaci o ženi Podaci o ženi  Pristup masovnim medijima i korišćenje IKT Pristup masovnim medijima i korišćenje IKT  Smrtnost dece Smrtnost dece  Da li je poslednji porođaj bio željen Da li je poslednji porođaj bio željen  Zdravlje majke i novorođenčeta — samo određena Zdravlje majke i novorođenčeta — samo određena pitanjapitanja  Simptomi bolesti Simptomi bolesti  Kontracepcija Kontracepcija  Nezadovoljene potrebe Nezadovoljene potrebe  Stavovi prema nasilju u porodici Stavovi prema nasilju u porodici  Brak/zajednica Brak/zajednica  Seksualno ponašanje Seksualno ponašanje  HIV/SIDA HIV/SIDA  Zadovoljstvo sopstvenim životom. Zadovoljstvo sopstvenim životom. Upitnik za decu mlađu od pet godina je popunjavan sa Upitnik za decu mlađu od pet godina je popunjavan sa majkama ili starateljima dece mlađe od pet godinamajkama ili starateljima dece mlađe od pet godina1 koja koja žive u domaćinstvu. U redovnim okolnostima, upitnik žive u domaćinstvu. U redovnim okolnostima, upitnik je popunjavan sa majkama dece mlađe od pet godina; je popunjavan sa majkama dece mlađe od pet godina; u slučajevima kada majka nije bila navedena na spisku u slučajevima kada majka nije bila navedena na spisku imena članova domaćinstva, primarni staratelj deteta imena članova domaćinstva, primarni staratelj deteta je identifikovan i intervjuisan. Upitnik je obuhvatao je identifikovan i intervjuisan. Upitnik je obuhvatao sledeće module:sledeće module:  Starost deteta Starost deteta  Upis u matičnu knjigu rođenih Upis u matičnu knjigu rođenih  Razvoj u ranom detinjstvu Razvoj u ranom detinjstvu  Dojenje Dojenje  Nega bolesnog deteta Nega bolesnog deteta  Antropometrijski podaci. Antropometrijski podaci. Upitnik za svakog muškarca pojedinačno je popunjavan Upitnik za svakog muškarca pojedinačno je popunjavan sa svim muškarcima starosti od 15 do 29 godina koji žive sa svim muškarcima starosti od 15 do 29 godina koji žive u domaćinstvu, a obuhvatao je sledeće module:u domaćinstvu, a obuhvatao je sledeće module:  Podaci o muškarcu Podaci o muškarcu  Pristup masovnim medijima i korišćenje IKT Pristup masovnim medijima i korišćenje IKT  Brak/zajednica Brak/zajednica  Kontracepcija Kontracepcija  Stavovi prema nasilju u porodici Stavovi prema nasilju u porodici  Seksualno ponašanje Seksualno ponašanje  HIV/SIDA HIV/SIDA  Zadovoljstvo sopstvenim životom. Zadovoljstvo sopstvenim životom. Upitnici se baziraju na obrascu upitnika za MICS4Upitnici se baziraju na obrascu upitnika za MICS42. . Standardni upitnici za MICS4 prevedeni su sa engleskog Standardni upitnici za MICS4 prevedeni su sa engleskog na srpski jezik i preliminarno su testirani u Beogradu na srpski jezik i preliminarno su testirani u Beogradu u septembru 2010. godine. Na osnovu rezultata u septembru 2010. godine. Na osnovu rezultata 1 Termini „deca mlađa od pet godina”, „deca uzrasta od 0 do 4 godine” i „deca uzrasta od 0 do 59 meseci” koriste se naizmenično sa istim značenjem u ovom izveštaju. 2 Model upitnika korišćenih u MICS4 možete preuzeti na sajtu: www.childinfo.org PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 27 preliminarnog istraživanja, napravljene su neke izmene preliminarnog istraživanja, napravljene su neke izmene formulacije i prevoda upitnika. Primerci upitnika formulacije i prevoda upitnika. Primerci upitnika korišćenih tokom MICS4 u Republici Srbiji priloženi korišćenih tokom MICS4 u Republici Srbiji priloženi su u Prilogu F.su u Prilogu F. Pored popunjavanja upitnika, timovi su na terenu Pored popunjavanja upitnika, timovi su na terenu pregledali prostor u kojem se peru ruke i vršili merenje pregledali prostor u kojem se peru ruke i vršili merenje telesne težine i visine dece mlađe od pet godina. telesne težine i visine dece mlađe od pet godina. Pojedinosti i rezultati tih merenja navedeni su u Pojedinosti i rezultati tih merenja navedeni su u odgovarajućim odeljcima ovog izveštaja.odgovarajućim odeljcima ovog izveštaja. Obuka i rad na terenuObuka i rad na terenu Obuka terenskih kontrolora trajala je sedam dana u Obuka terenskih kontrolora trajala je sedam dana u septembru 2010. godine, a obuka svih terenskih izvršilaca septembru 2010. godine, a obuka svih terenskih izvršilaca trajala je 10 dana u oktobru 2010. godine. Obuka se trajala je 10 dana u oktobru 2010. godine. Obuka se sastojala od predavanja o tehnikama anketiranja i sadržaju sastojala od predavanja o tehnikama anketiranja i sadržaju upitnika, kao i od probnih anketa za polaznike obuke, upitnika, kao i od probnih anketa za polaznike obuke, u cilju sticanja prakse u postavljanju pitanja. Pred kraj u cilju sticanja prakse u postavljanju pitanja. Pred kraj obuke, tokom oktobra 2010. godine, polaznici su proveli obuke, tokom oktobra 2010. godine, polaznici su proveli dva dana vežbajući vođenje intervjua u gradskim i ostalim dva dana vežbajući vođenje intervjua u gradskim i ostalim naseljima u opštinama Valjevo, Osečina i Mionica.naseljima u opštinama Valjevo, Osečina i Mionica. Podatke iz uzorka koji se odnosi na celu Republiku Podatke iz uzorka koji se odnosi na celu Republiku Srbiju prikupilo je 15 timova; svaki tim sastojao se od Srbiju prikupilo je 15 timova; svaki tim sastojao se od dve anketarke, jedne žene koja je bila vođa tima, jednog dve anketarke, jedne žene koja je bila vođa tima, jednog anketara koji je vršio i antropometrijska merenja dece anketara koji je vršio i antropometrijska merenja dece i vozio automobilom članove tima na terenu i glavnog i vozio automobilom članove tima na terenu i glavnog kontrolora.kontrolora. Podatke iz domaćinstava iz romskih naselja Podatke iz domaćinstava iz romskih naselja prikupila su tri tima. Svaki tim se sastojao od dve prikupila su tri tima. Svaki tim se sastojao od dve anketarke (Romkinje), jedne žene koja je bila vođa anketarke (Romkinje), jedne žene koja je bila vođa tima, jednog anketara koji je vršio i antropometrijska tima, jednog anketara koji je vršio i antropometrijska merenja dece i vozio automobilom članove tima na merenja dece i vozio automobilom članove tima na terenu i glavnog kontrolora.terenu i glavnog kontrolora. Rad na terenu je počeo u novembru 2010. i završio se u decembru 2010. godine. Obrada podatakaObrada podataka Podaci su uneti pomoću softvera CSPro od strane 20 Podaci su uneti pomoću softvera CSPro od strane 20 operatora koji su unosili podatke na 10 računara. Četiri operatora koji su unosili podatke na 10 računara. Četiri supervizora koji su bili zaduženi za proveru unosa supervizora koji su bili zaduženi za proveru unosa podataka. Kako bi se obezbedila kontrola kvaliteta podataka. Kako bi se obezbedila kontrola kvaliteta podataka, svi upitnici su dva puta unošeni i urađene su podataka, svi upitnici su dva puta unošeni i urađene su provere interne doslednosti. Tokom celog ovog postupka provere interne doslednosti. Tokom celog ovog postupka primenjivane su procedure i standardni programi primenjivane su procedure i standardni programi razvijeni u okviru globalnog MICS4, a prilagođeni razvijeni u okviru globalnog MICS4, a prilagođeni upitniku za Republiku Srbiju. Obrada podataka je počela upitniku za Republiku Srbiju. Obrada podataka je počela u isto vreme kad i prikupljanje podataka, a završena je u isto vreme kad i prikupljanje podataka, a završena je u martu 2011. godine. Podaci su analizirani pomoću u martu 2011. godine. Podaci su analizirani pomoću softverskog programa pod nazivom Statistički paket za softverskog programa pod nazivom Statistički paket za društvene nauke (društvene nauke (Statistical Package for Social Sciences Statistical Package for Social Sciences — SPSS— SPSS), verzija 18, pri čemu su korišćeni modeli ), verzija 18, pri čemu su korišćeni modeli sintakse i planovi za tabelarno prikazivanje podataka sintakse i planovi za tabelarno prikazivanje podataka koje je razvio UNICEF.koje je razvio UNICEF. Struktura izveštaja Struktura izveštaja Kao što je već pomenuto, u ovom izveštaju su u Kao što je već pomenuto, u ovom izveštaju su u stvari prikazani rezultati MICS4, sprovedenog nastvari prikazani rezultati MICS4, sprovedenog na dva uzorka. Iako se mogu tumačiti kao dva nezavisna dva uzorka. Iako se mogu tumačiti kao dva nezavisna istraživanja, odlučeno je da se rezultati prikažu istraživanja, odlučeno je da se rezultati prikažu u zajedničkom izveštaju kako bi se podaci lakše u zajedničkom izveštaju kako bi se podaci lakše koristili i međusobno poredili.koristili i međusobno poredili. Svaki odeljak počinje zajedničkim uvodom. Nakon Svaki odeljak počinje zajedničkim uvodom. Nakon toga slede objašnjenja koja se odnose na rezultate toga slede objašnjenja koja se odnose na rezultate dobijene na osnovu uzorka za Republiku Srbiju i dobijene na osnovu uzorka za Republiku Srbiju i rezultati dobijeni na osnovu uzorka za romska naselja. rezultati dobijeni na osnovu uzorka za romska naselja. Kako bi se vizuelno razlikovali rezultati dobijeni za Kako bi se vizuelno razlikovali rezultati dobijeni za dva uzorka, delovi ovog izveštaja u kojima se navode dva uzorka, delovi ovog izveštaja u kojima se navode rezultati za romska naselja, obojeni su drugom bojom.rezultati za romska naselja, obojeni su drugom bojom. ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.28 Kako čitati tabeleKako čitati tabele Pojedini podaci prikupljeni upitnicima nisu prikazani u Pojedini podaci prikupljeni upitnicima nisu prikazani u tabelama, niti u ostatku ovog izveštaja iz sledećih razloga:tabelama, niti u ostatku ovog izveštaja iz sledećih razloga:  mali broj slučajeva (manje od 25 neponderisanih mali broj slučajeva (manje od 25 neponderisanih slučajeva) po definisanoj kategoriji slučajeva) po definisanoj kategoriji  obrazovna kategorija „Bez obrazovanja” u uzorku obrazovna kategorija „Bez obrazovanja” u uzorku za Republiku Srbiju (osim u HH tabelama)za Republiku Srbiju (osim u HH tabelama) Napomene:  (M) — slovo M nakon šifre tabele/grafikona ukazuje na to da se odnosi samo na muškarce(M) — slovo M nakon šifre tabele/grafikona ukazuje na to da se odnosi samo na muškarce  (R) — slovo R nakon šifre tabele/grafikona ukazuje na to da se odnosi samo na uzorak za romska naselja (R) — slovo R nakon šifre tabele/grafikona ukazuje na to da se odnosi samo na uzorak za romska naselja  (*) — zvezdica/asterisk u tabelama ukazuje na to da broj nije prikazan zato što je baziran na manje od 25 (*) — zvezdica/asterisk u tabelama ukazuje na to da broj nije prikazan zato što je baziran na manje od 25 neponderisanih slučajeva neponderisanih slučajeva  (broj) (broj) — broj u zagradi ukazuje na to da su podaci bazirani na 25–49 neponderisanih slučajeva i da ga treba — broj u zagradi ukazuje na to da su podaci bazirani na 25–49 neponderisanih slučajeva i da ga treba uzeti sa rezervomuzeti sa rezervom  np np — nije primenljivo— nije primenljivo  obrazovna kategorija „Više/visoko” u uzorku za obrazovna kategorija „Više/visoko” u uzorku za romska naselja (osim u HH tabelama)romska naselja (osim u HH tabelama) • nacionalnost lica na koje se vodi domaćinstvo u oba • nacionalnost lica na koje se vodi domaćinstvo u oba uzorka (osim u HH tabelama).uzorka (osim u HH tabelama).  U ovom izveštaju se nalaze i specifični nacionalni U ovom izveštaju se nalaze i specifični nacionalni pokazatelji koji se ne nalaze u MICS4 na engleskom. pokazatelji koji se ne nalaze u MICS4 na engleskom. PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 29 Obuhvat uzorkaObuhvat uzorka Od 6.885 domaćinstava izabranih u uzorak, 6.803 je Od 6.885 domaćinstava izabranih u uzorak, 6.803 je nađeno. Od tog broja, 6.392 uspešno je anketirano, nađeno. Od tog broja, 6.392 uspešno je anketirano, sa stopom odgovora od 94 procenta. U anketiranim sa stopom odgovora od 94 procenta. U anketiranim domaćinstvima identifikovano je 5.797 žena domaćinstvima identifikovano je 5.797 žena (starosti od 15 do 49 godina). Od tog broja, 5.385 (starosti od 15 do 49 godina). Od tog broja, 5.385 uspešno je anketirano, sa stopom odgovora od 93 uspešno je anketirano, sa stopom odgovora od 93 procenta anketiranih domaćinstava. U upitnicima procenta anketiranih domaćinstava. U upitnicima za domaćinstva evidentirano je 3.398 dece mlađe za domaćinstva evidentirano je 3.398 dece mlađe od pet godina. Upitnici su popunjeni za 3.374 dece, od pet godina. Upitnici su popunjeni za 3.374 dece, sa stopom odgovora od 99 procenata anketiranih sa stopom odgovora od 99 procenata anketiranih domaćinstava. U anketiranim domaćinstvima domaćinstava. U anketiranim domaćinstvima identifikovano je 1.938 muškaraca (starosti od identifikovano je 1.938 muškaraca (starosti od 15 do 29 godina). Od tog broja, 1.583 uspešno je 15 do 29 godina). Od tog broja, 1.583 uspešno je anketirano, sa stopom odgovora od 82 procenta anketirano, sa stopom odgovora od 82 procenta IIIAIIIA OBUHVAT UZORKA OBUHVAT UZORKA ZA REPUBLIKU SRBIJUZA REPUBLIKU SRBIJU I KARAKTERISTIKE I KARAKTERISTIKE DOMAĆINSTAVADOMAĆINSTAVA I ISPITANIKA I ISPITANIKA anketiranih domaćinstava. Ukupne stope odgovora anketiranih domaćinstava. Ukupne stope odgovora od 87, zatim 93, odnosno 77 procenata izračunate su od 87, zatim 93, odnosno 77 procenata izračunate su redom za žene, decu mlađu od pet godina i muškarce redom za žene, decu mlađu od pet godina i muškarce (tabela HH.1).(tabela HH.1). Stope odgovora po regionima i tipu naselja bile su Stope odgovora po regionima i tipu naselja bile su kao što se očekivalo — sa manjom stopom odgovora kao što se očekivalo — sa manjom stopom odgovora u gradskim naseljima (oko 92 procenta), i to naročito u gradskim naseljima (oko 92 procenta), i to naročito u Beogradskom regionu (oko 88 procenata). Manje u Beogradskom regionu (oko 88 procenata). Manje stope odgovora u gradskim naseljima kompenzovane stope odgovora u gradskim naseljima kompenzovane su planiranim većim brojem popisnih krugova su planiranim većim brojem popisnih krugova (domaćinstava). Stope odgovora za muškarce bile(domaćinstava). Stope odgovora za muškarce bile su mnogo manje u odnosu na stope odgovora zasu mnogo manje u odnosu na stope odgovora za žene i decu. žene i decu. ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.30 Tabela HH.1: Rezultati anketiranja domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina, Republika Srbija, 2010. Broj domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina, prema rezultatima anketiranja domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina, i stope odgovora domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina Tip naselja Region Ukupno gradska ostala Beogradski region Region Vojvodine Region Šumadije i Zapadne Srbije Region Južne i Istočne Srbije Domaćinstva Izabrana u uzorak 4216 2669 1611 1918 1876 1480 6885 Nađena 4154 2649 1582 1903 1861 1457 6803 Anketirana 3836 2556 1399 1800 1788 1405 6392 Stopa odgovora za domaćinstva 92,3 96,5 88,4 94,6 96,1 96,4 94,0 Žene Koje ispunjavaju uslov 3397 2400 1179 1589 1719 1310 5797 Anketirane 3153 2232 1066 1503 1571 1245 5385 Stopa odgovora za žene 92,8 93,0 90,4 94,6 91,4 95,0 92,9 Ukupna stopa odgovora za žene 85,7 89,7 80,0 89,5 87,8 91,6 87,3 Muškarci Koji ispunjavaju uslov 1104 834 390 514 559 475 1938 Anketirani 909 674 336 406 448 393 1583 Stopa odgovora za muškarce 82,3 80,8 86,2 79,0 80,1 82,7 81,7 Ukupna stopa odgovora za muškarce 76,0 78,0 76,2 74,7 77,0 79,8 76,7 Deca mlađa od pet godina Koja ispunjavaju uslov 1928 1470 606 1062 1011 719 3398 Anketirane majke/staratelji 1916 1458 593 1057 1009 715 3374 Stopa odgovora za decu mlađu od pet godina 99,4 99,2 97,9 99,5 99,8 99,4 99,3 Ukupna stopa odgovora za decu mlađu od pet godina 91,8 95,7 86,5 94,1 95,9 95,9 93,3 PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 31 Karakteristike domaćinstavaKarakteristike domaćinstava Ponderisana raspodela anketirane populacije po Ponderisana raspodela anketirane populacije po starosti i polu prikazana je u tabeli HH.2. Raspodela starosti i polu prikazana je u tabeli HH.2. Raspodela je korišćena i za pravljenje starosno-polne piramide je korišćena i za pravljenje starosno-polne piramide prikazane u grafikonu HH.1. Za 6.392 domaćinstva prikazane u grafikonu HH.1. Za 6.392 domaćinstva koja su uspešno anketirana tokom istraživanja, koja su uspešno anketirana tokom istraživanja, evidentirano je 20.874 članova domaćinstava.evidentirano je 20.874 članova domaćinstava. Od tog broja, 10.134 čine muškarci, a 10.740 žene. Od tog broja, 10.134 čine muškarci, a 10.740 žene. Tabela HH.2: Članovi domaćinstava, prema starosti i polu, Republika Srbija, 2010. Procenat i broj članova domaćinstava, po petogodištima, starosnim grupama, i deca starosti 0–17 godina i odrasli (18 i više godina), prema polu   Muškarci Žene Ukupno broj procenat broj procenat broj procenat Starost 0–4 god. 664 6,6 670 6,2 1335 6,4 5–9 510 5,0 549 5,1 1059 5,1 10–14 503 5,0 449 4,2 951 4,6 15–19 567 5,6 595 5,5 1162 5,6 20–24 700 6,9 700 6,5 1400 6,7 25–29 756 7,5 763 7,1 1518 7,3 30–34 734 7,2 681 6,3 1415 6,8 35–39 746 7,4 703 6,5 1449 6,9 40–44 573 5,7 610 5,7 1183 5,7 45–49 667 6,6 778 7,2 1445 6,9 50–54 766 7,6 729 6,8 1494 7,2 55–59 812 8,0 856 8,0 1668 8,0 60–64 701 6,9 698 6,5 1400 6,7 65–69 421 4,2 522 4,9 943 4,5 70–74 435 4,3 585 5,4 1020 4,9 75–79 307 3,0 466 4,3 773 3,7 80–84 190 1,9 255 2,4 445 2,1 85 i više god. 75 ,7 126 1,2 201 1,0 Nema podataka/ne zna 6 ,1 6 ,1 11 ,1 Starosne grupe 0–14 god. 1677 16,5 1668 15,5 3345 16,0 15–64 7023 69,3 7112 66,2 14136 67,7 65 i više god. 1428 14,1 1955 18,2 3382 16,2 Nema podataka/ne zna 6 ,1 6 ,1 11 ,1 Deca i odrasle osobe Deca starosti 0–17 god. 2006 19,8 2009 18,7 4015 19,2 Odrasli starosti 18 i više god. 8121 80,1 8726 81,2 16847 80,7 Nema podataka/ne zna 6 ,1 6 ,1 11 ,1 Ukupno 10134 100,0 10740 100,0 20874 100,0 ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.32 Struktura ispitanika po petogodišnjim starosnim Struktura ispitanika po petogodišnjim starosnim grupama i polu u MICS4 u skladu je sa demografskim grupama i polu u MICS4 u skladu je sa demografskim procenama dobijenim na osnovu vitalnih statističkih procenama dobijenim na osnovu vitalnih statističkih podataka za 2010. godinu. Samo procenat dece mlađe podataka za 2010. godinu. Samo procenat dece mlađe od pet godina (6,4 procenta) premašuje nacionalne od pet godina (6,4 procenta) premašuje nacionalne procene za 1,6 procenata. Raspodela po starosti ukazuje procene za 1,6 procenata. Raspodela po starosti ukazuje na negativan priraštaj. Procenat dece uzrasta od 0 do 14 na negativan priraštaj. Procenat dece uzrasta od 0 do 14 godina u ukupnoj populaciji je isti kao i procenat osoba godina u ukupnoj populaciji je isti kao i procenat osoba koje imaju 65 i više godina (16 procenata). Za Republiku koje imaju 65 i više godina (16 procenata). Za Republiku Srbiju je karakterističan mali procenat dece mlađe od Srbiju je karakterističan mali procenat dece mlađe od pet godina i veliki procenat starijih osoba. Deca do 18 pet godina i veliki procenat starijih osoba. Deca do 18 godina čine 19 procenata populacije. Preovlađujuću godina čine 19 procenata populacije. Preovlađujuću grupu čine osobe starosti između 55 i 59 godina (osam grupu čine osobe starosti između 55 i 59 godina (osam procenata). Odnos između muškaraca i žena pokazuje procenata). Odnos između muškaraca i žena pokazuje male varijacije u prvih 60 godina života, nakon čega se taj male varijacije u prvih 60 godina života, nakon čega se taj odnos smanjuje i broj žena premašuje broj muškaraca.odnos smanjuje i broj žena premašuje broj muškaraca. U tabelama od HH.3 do HH.5 navode se osnovni podaci o U tabelama od HH.3 do HH.5 navode se osnovni podaci o domaćinstvima, ženama starosti od 15 do 49, muškarcima domaćinstvima, ženama starosti od 15 do 49, muškarcima starosti od 15 do 29 i deci mlađoj od pet godina, sa starosti od 15 do 29 i deci mlađoj od pet godina, sa ponderisanim i neponderisanim vrednostima. Informacije o ponderisanim i neponderisanim vrednostima. Informacije o osnovnim karakteristikama domaćinstava, žena, muškaraca osnovnim karakteristikama domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina, anketiranih u Istraživanju, i dece mlađe od pet godina, anketiranih u Istraživanju, neophodni su za tumačenje rezultata prikazanih u daljem neophodni su za tumačenje rezultata prikazanih u daljem tekstu ovog izveštaja, a mogu i ukazati na reprezentativnost tekstu ovog izveštaja, a mogu i ukazati na reprezentativnost istraživanja. U ostalim tabelama u ovom izveštaju prikazane istraživanja. U ostalim tabelama u ovom izveštaju prikazane su samo ponderisane vrednosti. (Videti Prilog A, gde se su samo ponderisane vrednosti. (Videti Prilog A, gde se nalazi više detalja u vezi sa izračunavanjem pondera.)nalazi više detalja u vezi sa izračunavanjem pondera.) Tabela HH.3: Sastav domaćinstva, Republika Srbija, 2010. Procenat i broj domaćinstava, prema izabranim karakteristikama Ponderisano (%) Broj domaćinstava ponderisano neponderisano Pol lica na koji se vodi domaćinstvo Muški 71,7 4583 4859 Ženski 28,3 1809 1533 Region Beogradski region 21,5 1376 1399 Region Vojvodine 27,9 1784 1800 Region Šumadije i Zapad. Srbije 27,0 1727 1788 Region Južne i Istočne Srbije 23,6 1506 1405 Tip naselja Gradska 58,5 3741 3836 Ostala 41,5 2651 2556 Broj članova domaćinstva 1 član 17,0 1089 678 2 22,2 1422 955 3 18,4 1176 1174 4 20,3 1297 1449 5 10,3 658 925 6 7,7 490 729 7 2,6 169 278 8 ,8 53 113 9 ,3 17 43 10 i više članova ,3 21 48 Obrazovanje lica na koje se vodi domaćinstvo Bez obrazovanja 2,8 180 130 Osnovno 31,8 2035 1807 Srednje 45,2 2888 3166 Više/visoko 20,1 1285 1286 Nacionalnost lica na koje se vodi domaćinstvo Srpska 87,3 5581 5601 Mađarska 4,7 298 254 Bošnjačka 1,6 105 117 Romska 1,5 95 102 Ostala 3,9 251 250 Ne želi da se izjasni 1,0 61 67 Ukupno 100,0 6392 6392 Domaćinstva sa najmanje Jednim detetom starosti 0–4 g. 16,7 6392 6392 Jednim detetom starosti 0–17 g. 37,4 6392 6392 Jednom ženom starosti 15–49 g. 56,6 6392 6392 Jednim muškarcem starosti 15–29 godina 26,2 6392 6392 Prosečna veličina domaćinstva 3,3 6392 6392 Grafikon HH.1: Članovi domaćinstava, prema starosti i polu, Republika Srbija, 2010. PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 33 U tabeli HH.3 nalaze se osnovni podaci o domaćinstvima. U tabeli HH.3 nalaze se osnovni podaci o domaćinstvima. U okviru domaćinstava, u tabeli su prikazani podaci U okviru domaćinstava, u tabeli su prikazani podaci o polu lica na koje se vodi domaćinstvo, regionu, tipu o polu lica na koje se vodi domaćinstvo, regionu, tipu naselja, broju članova domaćinstva, obrazovanju i naselja, broju članova domaćinstva, obrazovanju i nacionalnoj pripadnostinacionalnoj pripadnosti3 lica na koje se vodi domaćinstvo. lica na koje se vodi domaćinstvo. Navedene osnovne kategorije koriste se i u narednim Navedene osnovne kategorije koriste se i u narednim tabelama ovog izveštaja. Vrednosti navedene u tabeli tabelama ovog izveštaja. Vrednosti navedene u tabeli imaju za cilj da prikažu i broj opservacija po glavnim imaju za cilj da prikažu i broj opservacija po glavnim kategorijama analize u ovom izveštaju. kategorijama analize u ovom izveštaju. Ponderisan i neponderisan ukupan broj domaćinstava Ponderisan i neponderisan ukupan broj domaćinstava jednak je zato što su uzorački ponderi normalizovani jednak je zato što su uzorački ponderi normalizovani (videti Prilog A). U tabeli je prikazana i proporcija (videti Prilog A). U tabeli je prikazana i proporcija domaćinstava sa najmanje jednim detetom mlađim od domaćinstava sa najmanje jednim detetom mlađim od 18 godina, najmanje jednim detetom mlađim od pet 18 godina, najmanje jednim detetom mlađim od pet godina, najmanje jednom ženom starosti od 15 od 49 godina, najmanje jednom ženom starosti od 15 od 49 godina, kao i najmanje jednim muškarcem starosti od godina, kao i najmanje jednim muškarcem starosti od 15 do 29 godina. U tabeli je prikazana i ponderisana 15 do 29 godina. U tabeli je prikazana i ponderisana prosečna veličina domaćinstva koja je ocenjena na prosečna veličina domaćinstva koja je ocenjena na osnovu istraživanja.osnovu istraživanja. Polna struktura lica na koja se vode domaćinstva je skoro Polna struktura lica na koja se vode domaćinstva je skoro ista, ako se uporede podaci Popisa 2002. godine i MICS-a ista, ako se uporede podaci Popisa 2002. godine i MICS-a 2010. godine. Naime, 27 procenata lica na koja se vode 2010. godine. Naime, 27 procenata lica na koja se vode domaćinstva u 2002. godini bile su žene, a u 2010. bilo ih domaćinstva u 2002. godini bile su žene, a u 2010. bilo ih je 28 procenata. Oko 59 procenata domaćinstava nalazi je 28 procenata. Oko 59 procenata domaćinstava nalazi se u gradskim, a ostatak u ostalim naseljima. Regionalna se u gradskim, a ostatak u ostalim naseljima. Regionalna raspodela je slična podacima prikupljenim u Popisu 2002. raspodela je slična podacima prikupljenim u Popisu 2002. Region Vojvodine obuhvata najveći broj domaćinstava, sa Region Vojvodine obuhvata najveći broj domaćinstava, sa skoro jednom trećinom ukupnog broja, dok je najmanji skoro jednom trećinom ukupnog broja, dok je najmanji broj domaćinstava u Beogradu (oko 21 procenat). Većina broj domaćinstava u Beogradu (oko 21 procenat). Većina domaćinstava ima od dva do četiri člana (61 procenat). domaćinstava ima od dva do četiri člana (61 procenat). U 57 procenata anketiranih domaćinstava živi najmanje U 57 procenata anketiranih domaćinstava živi najmanje 3 To je utvrđeno tako što je ispitanicima postavljeno pitanje koje je nacionalnosti lice na koje se vodi domaćinstvo. 4 U celom izveštaju, osim ako nije navedeno drugačije, „obrazovanje” se odnosi na nivo obrazovanja ispitanika i koristi se kao jedna od osnovnih kategorija. 5 Analiza osnovnih komponenti izvršena je korišćenjem informacija o posedovanju potrošačke robe, karakteristikama stana/kuće, vodi i uklanjanju otpadnih materija, kao i o drugim karakteristikama koje se odnose na društveno-ekonomsko stanje domaćinstva u cilju dodele pondera (ocena faktora) svakoj od imovinskih stavki domaćinstva. Svakom domaćinstvu je zatim dodeljena ocena stanja na osnovu tih pondera i imovine koju poseduje to domaćinstvo. Populacija iz domaćinstava koja su anketirana u okviru istraživanja potom je rangirana prema oceni blagostanja domaćinstva u kojem živi i na kraju je podeljena na pet jednakih delova (kvintila), od najnižeg (najsiromašnijeg) do najvišeg (najbogatijeg). Stavke korišćene u tim proračunima su: izvor vode i način uklanjanja otpadnih materija, broj spavaćih soba po članu; glavni materijal od kojeg je napravljen pod stana/kuće, krov i spoljni zidovi; vrsta goriva koje se koristi za kuvanje; korišćenje u domaćinstvu električne energije, radija, televizije, fiksnog telefona, frižidera, električnog šporeta, kreveta, stola i stolica, usisivača, računara/laptopa, garderobnog ormana, veš-mašine, mašine za sušenje veša, klima uređaja, džakuzi kade i sistema za video-nadzor; posedovanje, od strane članova domaćinstva, ručnog časovnika, mobilnog telefona, bicikla, motora ili skutera, životinjske zaprege, automobila ili kamiona, motornog čamca, traktora; i posedovanje bankovnih računa od strane članova porodice. Pretpostavlja se da indeks blagostanja predstavlja osnov za dugoročno stanje dobijeno na osnovu informacija o imovini domaćinstva, i cilj mu je da se pomoću njega izvrši rangiranje domaćinstava prema društveno-ekonomskom stanju, od najsiromašnijeg do najbogatijeg. Indeks blagostanja ne obezbeđuje informacije o apsolutnom siromaštvu, trenutnom prihodu ili količini troškova. Dobijene ocene društveno-ekonomskog stanja odnose se samo na konkretan skup podataka na kojem se baziraju. Više informacija o kreiranju indeksa bogatstva možete naći u Filmer, D. and Pritchett, L., 2001. “Estimating wealth effects without expenditure data — or tears: An application to educational enrolments in states of India”. Demography 38(1): 115–132. Gwatkin, D. R., Rutstein, S., Johnson, K., Pande, R. and Wagstaff. A., 2000. Socio-Economic Differences in Health, Nutrition, and Population. HNP/Poverty Thematic Group, Washington, DC: World Bank. Rutstein, S. O. and Johnson, K., 2004. The DHS Wealth Index. DHS Comparative Reports No. 6. Calverton, Maryland: ORC Macro. jedna žena starosti od 15 do 49 godina, a u 26 procenata jedna žena starosti od 15 do 49 godina, a u 26 procenata najmanje jedan muškarac starosti od 15 do 29 godina. najmanje jedan muškarac starosti od 15 do 29 godina. U 17 procenata anketiranih domaćinstava živi najmanje U 17 procenata anketiranih domaćinstava živi najmanje jedno dete mlađe od pet godina, a u 37 procenata dete jedno dete mlađe od pet godina, a u 37 procenata dete mlađe od 18 godina. Prosečan broj članova domaćinstva mlađe od 18 godina. Prosečan broj članova domaćinstva je 3,3 člana.je 3,3 člana. Karakteristike žena starosti od 15 do 49 Karakteristike žena starosti od 15 do 49 godina, muškaraca starosti od 15 do 29 godina, muškaraca starosti od 15 do 29 godina i dece mlađe od pet godina godina i dece mlađe od pet godina U tablama HH.4, HH.4M i HH.5 navode se osnovne U tablama HH.4, HH.4M i HH.5 navode se osnovne karakteristike žena starosti od 15 do 49 godina, karakteristike žena starosti od 15 do 49 godina, muškaraca starosti od 15 do 29 godina i dece muškaraca starosti od 15 do 29 godina i dece mlađe od pet godina. U svim tabelama, ukupan mlađe od pet godina. U svim tabelama, ukupan broj ponderisanih i neponderisanih opservacija je broj ponderisanih i neponderisanih opservacija je jednak, zato što su uzorački ponderi normalizovani jednak, zato što su uzorački ponderi normalizovani (standardizovani). U tabelama su prikazane korisne (standardizovani). U tabelama su prikazane korisne informacije o osnovnim karakteristikama žena, informacije o osnovnim karakteristikama žena, muškaraca i dece, kao i broj opservacija u svakoj od muškaraca i dece, kao i broj opservacija u svakoj od osnovnih kategorija. Navedene kategorije se koristeosnovnih kategorija. Navedene kategorije se koriste i u narednim tabelama ovog izveštaja.i u narednim tabelama ovog izveštaja. U tabeli HH.4 dat je pregled osnovnih karakteristika U tabeli HH.4 dat je pregled osnovnih karakteristika žena starosti od 15 do 49 godina. Tabela sadrži žena starosti od 15 do 49 godina. Tabela sadrži informacije o broju žena po regionu, tipu naselja, informacije o broju žena po regionu, tipu naselja, starosti, bračnom statusu, statusu materinstva, starosti, bračnom statusu, statusu materinstva, porođajima tokom dve godine koje su prethodile porođajima tokom dve godine koje su prethodile istraživanju, obrazovanjuistraživanju, obrazovanju4, kvintilima blagostanja, kvintilima blagostanja5 i i nacionalnosti lica na koje se vodi domaćinstvo. nacionalnosti lica na koje se vodi domaćinstvo. ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.34 Ponderisano (%) Broj žena ponderisano neponderisano Region Beogradski region 21,2 1142 1066 Region Vojvodine 25,5 1376 1503 Region Šumadije i Zapadne Srbije 28,2 1517 1571 Region Južne i Istočne Srbije 25,1 1351 1245 Tip naselja Gradska 58,6 3155 3153 Ostala 41,4 2230 2232 Starost 15–19 god. 12,2 659 427 20–24 13,1 705 679 25–29 15,7 846 1201 30–34 14,4 775 1144 35–39 14,7 791 841 40–44 13,1 703 497 45–49 god. 16,8 905 596 Bračni status U braku/vanbračnoj zajednici 63,2 3405 4055 Bila u braku/vanbračnoj zajednici 6,0 325 302 Nikada nije bila u braku/ vanbračnoj zajednici 30,7 1655 1028 Status materinstva Rađala 64,2 3459 4216 Nije rađala 35,8 1926 1169 Ponderisano (%) Broj žena ponderisano neponderisano Porodila se u prethodne dve godine Da 10,1 543 1187 Ne 89,9 4842 4198 Obrazovanje Bez obrazovanja ,5 27 25 Osnovno 13,1 704 727 Srednje 57,0 3067 3120 Više/visoko 29,5 1587 1513 Kvintili indeksa blagostanja Najsiromašniji 13,9 750 783 Drugi 19,8 1066 1011 Srednji 20,0 1080 1052 Četvrti 22,6 1217 1193 Najbogatiji 23,6 1273 1346 Nacionalnost lica na koje se vodi domaćinstvo Srpska 88,0 4739 4696 Mađarska 3,9 208 200 Bošnjačka 2,2 119 119 Romska 2,5 132 135 Ostala 2,8 150 185 Ne želi da se izjasni ,7 38 50 Ukupno 100,0 5385 5385 Tabela HH.4: Osnovne karakteristike žena, Republika Srbija, 2010. Procenat i broj žena starosti 15–49 godina, prema osnovnim karakteristikama Približno 28 procenata anketiranih žena živi u Približno 28 procenata anketiranih žena živi u Regionu Šumadije i Zapadne Srbije, a 21 procenat u Regionu Šumadije i Zapadne Srbije, a 21 procenat u Beogradskom regionu. Raspodela između druga dva Beogradskom regionu. Raspodela između druga dva regiona je jednaka. Ova ocena je očekivana i u skladu regiona je jednaka. Ova ocena je očekivana i u skladu je sa demografskim procenama baziranim na vitalnoj je sa demografskim procenama baziranim na vitalnoj statistici za 2010. godinu. Proporcija mladih žena je statistici za 2010. godinu. Proporcija mladih žena je manja, i iznosi 12 procenata u starosnoj grupi od 15 manja, i iznosi 12 procenata u starosnoj grupi od 15 do 19 godina. Oko 63 procenta svih žena u uzorku do 19 godina. Oko 63 procenta svih žena u uzorku su trenutno udate, dok se 31 procenat njih nikada su trenutno udate, dok se 31 procenat njih nikada nije udavao. Prema statusu materinstva, 64 procenta nije udavao. Prema statusu materinstva, 64 procenta žena je rodilo dete, a 36 procenata se nikada nije žena je rodilo dete, a 36 procenata se nikada nije porodilo. Većina anketiranih žena imaju srednjoškolsko porodilo. Većina anketiranih žena imaju srednjoškolsko obrazovanje (57 procenata), dok procenat žena bez obrazovanje (57 procenata), dok procenat žena bez obrazovanja iznosi 0,5, a samo osnovnu školu je završilo obrazovanja iznosi 0,5, a samo osnovnu školu je završilo 13 procenata. Žene koje imaju više obrazovanje čine 13 procenata. Žene koje imaju više obrazovanje čine oko 30 procenata. Što se tiče kvintila blagostanja, oko 30 procenata. Što se tiče kvintila blagostanja, manje žena živi u domaćinstvima koja pripadaju manje žena živi u domaćinstvima koja pripadaju najsiromašnijem kvintilu — oko 14 procenata — dok najsiromašnijem kvintilu — oko 14 procenata — dok od 20 do 24 procenta žena živi u domaćinstvima koja od 20 do 24 procenta žena živi u domaćinstvima koja pripadaju preostalim kvintilima blagostanja.pripadaju preostalim kvintilima blagostanja. PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 35 Ponderisano (%) Broj muškaraca ponderisano neponderisano Region Beogradski region 20,2 319 336 Region Vojvodine 25,8 408 406 Region Šumadije i Zapadne Srbije 28,3 448 448 Region Južne i Istočne Srbije 25,8 408 393 Tip naselja Gradska 57,4 908 909 Ostala 42,6 675 674 Starost 15–19 god. 29,4 465 346 20–24 32,3 512 444 25–29 god. 38,3 606 793 Bračni status U braku/vanbračnoj zajednici 18,3 290 572 Bio u braku/vanbračnoj zajednici 1,2 19 17 Nikada nije bio u braku/ vanbračnoj zajednici 80,5 1274 994 Obrazovanje Bez obrazovanja ,1 2 6 Osnovno 7,6 120 159 Srednje 65,2 1032 1063 Više/visoko 27,1 429 355     Ponderisano (%) Broj muškaraca ponderisano neponderisano Kvintili indeksa blagostanja Najsiromašniji 14,9 235 255 Drugi 20,6 326 317 Srednji 20,3 321 301 Četvrti 21,1 334 345 Najbogatiji 23,2 367 365 Nacionalnost lica na koje se vodi domaćinstvo Srpska 87,3 1381 1358 Mađarska 3,9 63 64 Bošnjačka 2,3 36 38 Romska 3,3 52 63 Ostala 2,4 38 48 Ne želi da se izjasni ,8 13 12 Ukupno 100,0 1583 1583 Tabela HH.4M: Osnovne karakteristike muškaraca, Republika Srbija, 2010. Procenat i broj muškaraca starosti 15–29 godina, prema osnovnim karakteristikama Podaci o broju muškaraca starosti od 15 do 29 godina Podaci o broju muškaraca starosti od 15 do 29 godina prikazani su u tabeli HH.4M po regionu, tipu naselja, prikazani su u tabeli HH.4M po regionu, tipu naselja, starosti, bračnom stanju, obrazovanju, kvintilima starosti, bračnom stanju, obrazovanju, kvintilima blagostanja, kao i nacionalnoj pripadnosti lica na koje blagostanja, kao i nacionalnoj pripadnosti lica na koje se vodi domaćinstvo.se vodi domaćinstvo. Oko 28 procenata anketiranih muškaraca živi u Oko 28 procenata anketiranih muškaraca živi u Regionu Šumadije i Zapadne Srbije, a 20 procenata u Regionu Šumadije i Zapadne Srbije, a 20 procenata u Beogradskom regionu. Raspodela između druga dva Beogradskom regionu. Raspodela između druga dva regiona je jednaka (oko 26 procenata). Preovlađujuću regiona je jednaka (oko 26 procenata). Preovlađujuću grupu u uzorku čine muškarci starosti od 25 do 29 grupu u uzorku čine muškarci starosti od 25 do 29 godina, kojih ima oko 38 procenata. Procenat mlađih godina, kojih ima oko 38 procenata. Procenat mlađih muškaraca je znatno manji — ima 29 procenata muškaraca je znatno manji — ima 29 procenata muškaraca u starosnoj grupi od 15 do 19 godina. Oko muškaraca u starosnoj grupi od 15 do 19 godina. Oko 18 procenata svih muškaraca u ovom uzorku jesu 18 procenata svih muškaraca u ovom uzorku jesu oženjeni, dok 80 procenata njih nikada nisu bili u braku. oženjeni, dok 80 procenata njih nikada nisu bili u braku. Većina anketiranih muškaraca ima srednjoškolsko Većina anketiranih muškaraca ima srednjoškolsko obrazovanje (65 procenata), dok procenat muškaraca obrazovanje (65 procenata), dok procenat muškaraca bez ikakvog obrazovanja iznosi 0,1. Osnovnu školu bez ikakvog obrazovanja iznosi 0,1. Osnovnu školu završilo je osam procenata, a više obrazovanje ima završilo je osam procenata, a više obrazovanje ima oko 27 procenata. Što se tiče nacionalne pripadnosti, oko 27 procenata. Što se tiče nacionalne pripadnosti, većina muškaraca živi u domaćinstvima u kojima je većina muškaraca živi u domaćinstvima u kojima je nacionalna pripadnost lica na koje se vodi domaćinstvo nacionalna pripadnost lica na koje se vodi domaćinstvo srpska. Odgovarajući procenat drugih nacionalnih srpska. Odgovarajući procenat drugih nacionalnih grupa je manji od četiri procenta. Ako se posmatraju grupa je manji od četiri procenta. Ako se posmatraju kvintili blagostanja, manje muškaraca starosti od 15 kvintili blagostanja, manje muškaraca starosti od 15 do 29 godina živi u domaćinstvima koja pripadaju do 29 godina živi u domaćinstvima koja pripadaju najsiromašnijem kvintilu (oko 15 procenata), dok najsiromašnijem kvintilu (oko 15 procenata), dok približno isti broj muškaraca pripada svakoj od približno isti broj muškaraca pripada svakoj od preostalih grupa (od 20 do 23 procenta).preostalih grupa (od 20 do 23 procenta). ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.36 Ponderisano (%) Broj dece mlađe od pet godina ponderisano neponderisano Pol Muški 49,5 1670 1710 Ženski 50,5 1704 1664 Region Beogradski region 18,9 639 593 Region Vojvodine 29,5 994 1057 Region Šumadije i Zapadne Srbije 26,8 905 1009 Region Južne i Istočne Srbije 24,8 836 715 Tip naselja Gradska 53,6 1810 1916 Ostala 46,4 1564 1458 Starost 0–5 meseci 8,0 271 246 6–11 8,5 287 313 12–23 19,6 661 698 24–35 22,2 748 710 36–47 19,7 663 672 48–59 meseci 22,0 743 735 Obrazovanje majke* Bez obrazovanja 1,0 33 21 Osnovno 14,2 480 442 Srednje 58,7 1982 1991 Više/visoko 26,0 878 920 Ponderisano (%) Broj dece mlađe od pet godina ponderisano neponderisano Kvintili indeksa blagostanja Najsiromašniji 18,8 634 580 Drugi 19,5 658 603 Srednji 17,8 599 637 Četvrti 19,7 665 698 Najbogatiji 24,3 818 856 Nacionalnost lica na koje se vodi domaćinstvo Srpska 83,8 2829 2879 Mađarska 3,4 115 126 Bošnjačka 3,7 125 90 Romska 3,5 117 96 Ostala 4,5 153 147 Ne želi da se izjasni 1,0 33 36 Ukupno 100,0 3374 3374 * Obrazovanje majke se odnosi na najviše dostignuto obrazovanje majki/staratelja dece mlađe od pet godina. Tabela HH.5: Osnovne karakteristike dece mlađe od pet godina, Republika Srbija, 2010. Procenat i broj dece mlađe od pet godina, prema osnovnim karakteristikama Podaci o broju dece mlađe od pet godina prikazani su Podaci o broju dece mlađe od pet godina prikazani su u tabeli HH.5 i to prema polu, regionu, tipu naselja, u tabeli HH.5 i to prema polu, regionu, tipu naselja, starosti u mesecima, obrazovanju majke ili staratelja, starosti u mesecima, obrazovanju majke ili staratelja, kao i indeksu blagostanja.kao i indeksu blagostanja. Procenat muške i ženske dece mlađe od pet godina u Procenat muške i ženske dece mlađe od pet godina u uzorku je isti — 50 procenata. Većina dece mlađe od uzorku je isti — 50 procenata. Većina dece mlađe od pet godina u Republici Srbiji živi u gradskim naseljima pet godina u Republici Srbiji živi u gradskim naseljima (oko 54 procenata). Broj dece u Beogradskom regionu (oko 54 procenata). Broj dece u Beogradskom regionu je manji od očekivanog (oko 19 procenata). Broj dece je manji od očekivanog (oko 19 procenata). Broj dece uzrasta od 0 do 59 meseci je uravnotežen. Većina dece uzrasta od 0 do 59 meseci je uravnotežen. Većina dece mlađe od pet godina (59 procenata) ima majku koja je mlađe od pet godina (59 procenata) ima majku koja je završila srednju školu. Više dece mlađe od pet godina završila srednju školu. Više dece mlađe od pet godina živi u domaćinstvima koja pripadaju najbogatijem živi u domaćinstvima koja pripadaju najbogatijem kvintilu blagostanja (oko 24 procenta), dok približno kvintilu blagostanja (oko 24 procenta), dok približno isti broj dece pripada svakoj od preostalih grupa (od isti broj dece pripada svakoj od preostalih grupa (od 18 do 20 procenata).18 do 20 procenata). PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 37 Podaci o tome sa kim deca živePodaci o tome sa kim deca žive Tabela HH.6 prikazuje podatke o tome sa kim deca Tabela HH.6 prikazuje podatke o tome sa kim deca mlađa od 18 godina žive i da li su ostala bez jednog mlađa od 18 godina žive i da li su ostala bez jednog ili oba biološka roditelja.ili oba biološka roditelja. Tabela HH.6: Podaci o tome sa kim deca žive i o deci bez roditelja, Republika Srbija, 2010. Procentualna raspodela dece starosti 0–17 godina prema tome sa kim žive, procenat dece starosti 0–17 godina u domaćinstvima koja ne žive sa biološkim roditeljem i procenat dece koja su ostala bez jednog ili oba roditelja Živi sa oba roditelja Ne živi sa roditeljima Živi samo sa majkom Živi samo sa ocem Nemoguće je odrediti Ukupno Ne živi sa biološkim roditeljem1 Jedan ili oba roditelja su umrli2 Broj dece starosti 0–17 godina samo je otac živ samo je majka živa oboje su živi oboje su umrli otac je živ otac je umro majka je živa majka je umrla Pol Muški 89,1 ,0 ,1 ,5 ,1 6,0 ,7 2,2 ,4 ,8 100,0 ,7 1,3 2006 Ženski 88,0 ,0 ,0 1,6 ,1 5,2 1,5 1,8 ,2 1,6 100,0 1,7 1,8 2009 Region Beogradski region 89,7 ,0 ,2 ,3 ,0 6,8 ,7 ,9 ,7 ,6 100,0 ,6 1,6 730 Region Vojvodine 86,3 ,0 ,0 1,3 ,2 7,7 1,7 2,2 ,0 ,6 100,0 1,5 1,9 1077 Region Šumadije i Zapadne Srbije 90,4 ,0 ,0 ,8 ,2 5,1 1,0 1,3 ,2 1,0 100,0 1,0 1,4 1125 Region Južne i Istočne Srbije 88,2 ,0 ,0 1,5 ,0 3,2 ,9 3,2 ,5 2,5 100,0 1,5 1,5 1083 Tip naselja Gradska 87,6 ,0 ,1 1,0 ,1 7,3 1,0 1,6 ,5 ,9 100,0 1,1 1,7 2158 Ostala 89,7 ,0 ,0 1,2 ,1 3,7 1,2 2,4 ,2 1,6 100,0 1,3 1,5 1857 Starost 0–4 god. 93,8 ,0 ,0 ,5 ,0 4,9 ,3 ,4 ,0 ,1 100,0 ,5 ,3 1335 5–9 89,3 ,0 ,0 ,5 ,0 5,6 ,9 1,9 ,5 1,3 100,0 ,5 1,4 1059 10–14 85,6 ,0 ,0 ,9 ,2 7,0 2,2 2,5 ,3 1,2 100,0 1,1 2,7 951 15–17 god. 81,2 ,0 ,2 3,2 ,4 4,9 1,5 4,4 ,8 3,3 100,0 3,8 2,9 670 Kvintili indeksa blagostanja Najsiromašniji 83,8 ,0 ,0 2,3 ,3 6,5 2,5 3,2 ,0 1,4 100,0 2,6 2,8 747 Drugi 88,3 ,0 ,0 ,5 ,0 4,6 1,2 2,4 ,4 2,6 100,0 ,5 1,5 779 Srednji 90,2 ,0 ,2 1,0 ,2 4,3 1,0 2,2 ,4 ,6 100,0 1,4 1,8 805 Četvrti 88,4 ,0 ,0 ,5 ,0 7,1 ,6 1,4 ,5 1,4 100,0 ,5 1,1 826 Najbogatiji 91,5 ,0 ,0 1,1 ,0 5,6 ,5 ,9 ,3 ,1 100,0 1,1 ,8 859 Ukupno 88,6 ,0 ,0 1,0 ,1 5,6 1,1 2,0 ,3 1,2 100,0 1,2 1,6 4015 1 MICS indikator 9.17 2 MICS indikator 9.18 ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.38 Od 4.015 dece uzrasta od 0 do 17 godina koja su anketirana Od 4.015 dece uzrasta od 0 do 17 godina koja su anketirana tokom istraživanja, 89 procenata živi sa oba roditelja, tokom istraživanja, 89 procenata živi sa oba roditelja, sedam procenata živi samo s majkama, a dva procenta živi sedam procenata živi samo s majkama, a dva procenta živi samo s očevima. Oko jedan procenat ne živi ni sa jednim samo s očevima. Oko jedan procenat ne živi ni sa jednim biološkim roditeljem, iako su oboje živi. Oko šest procenata biološkim roditeljem, iako su oboje živi. Oko šest procenata živi samo s majkama iako im je biološki otac živ.živi samo s majkama iako im je biološki otac živ. Veoma malo dece je ostalo bez jednog ili oba roditelja — Veoma malo dece je ostalo bez jednog ili oba roditelja — jedan procenat dece je izgubilo samo oca, a 0,3 procenta jedan procenat dece je izgubilo samo oca, a 0,3 procenta dece je izgubilo samo majku.dece je izgubilo samo majku. Starija deca ređe žive s oba roditelja nego mlađa deca. Starija deca ređe žive s oba roditelja nego mlađa deca. S druge strane, starija deca su češće od mlađe dece ostala S druge strane, starija deca su češće od mlađe dece ostala bez jednog ili oba roditelja. Tabela HH.6 takođe pokazuje bez jednog ili oba roditelja. Tabela HH.6 takođe pokazuje da je procenat dece koja žive sa oba roditelja najveći u da je procenat dece koja žive sa oba roditelja najveći u najbogatijem kvintilu blagostanja (92 procenta), a najmanji najbogatijem kvintilu blagostanja (92 procenta), a najmanji u najsiromašnijem kvintilu (84 procenta). u najsiromašnijem kvintilu (84 procenta). PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 39 Obuhvat uzorkaObuhvat uzorka Od 1.815 domaćinstava izabranih u uzorak, 1.782 Od 1.815 domaćinstava izabranih u uzorak, 1.782 domaćinstva je nađeno. Od tog broja, 1.711 uspešno domaćinstva je nađeno. Od tog broja, 1.711 uspešno je anketirano, sa stopom odgovora od 96 procenata. je anketirano, sa stopom odgovora od 96 procenata. U anketiranim domaćinstvima, identifikovano U anketiranim domaćinstvima, identifikovano je 2.234 žena (starosti od 15 do 49 godina). Od je 2.234 žena (starosti od 15 do 49 godina). Od tog broja, 2.118 uspešno je anketirano, sa stopom tog broja, 2.118 uspešno je anketirano, sa stopom odgovora od 95 procenata anketiranih domaćinstava. odgovora od 95 procenata anketiranih domaćinstava. U upitnicima za domaćinstva identifikovano U upitnicima za domaćinstva identifikovano je 1.618 dece mlađe od pet godina. Upitnici su je 1.618 dece mlađe od pet godina. Upitnici su popunjeni za 1.604 dece, sa stopom odgovora od 99 popunjeni za 1.604 dece, sa stopom odgovora od 99 procenata anketiranih domaćinstava. U anketiranim procenata anketiranih domaćinstava. U anketiranim domaćinstvima identifikovano je 1.121 muškaraca domaćinstvima identifikovano je 1.121 muškaraca (starosti od 15 do 29 godina). Od tog broja, 877 (starosti od 15 do 29 godina). Od tog broja, 877 uspešno je anketirano, sa stopom odgovora uspešno je anketirano, sa stopom odgovora od 78 procenata za muškarce u anketiranim od 78 procenata za muškarce u anketiranim domaćinstvima. Ukupne stope odgovora od 91, 95 domaćinstvima. Ukupne stope odgovora od 91, 95 i 75 procenata izračunate su redom za žene, decu i 75 procenata izračunate su redom za žene, decu mlađu od pet godina i muškarce (tabela HH.1R).mlađu od pet godina i muškarce (tabela HH.1R). IIIBIIIB OBUHVAT UZORKA OBUHVAT UZORKA ZA ROMSKA NASELJA ZA ROMSKA NASELJA I KARAKTERISTIKE I KARAKTERISTIKE DOMAĆINSTAVADOMAĆINSTAVA I ISPITANIKA I ISPITANIKA Tabela HH.1R: Rezultati anketiranja domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina, romska naselja, 2010. Broj domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina, prema rezultatima anketiranja domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina, i stope odgovora domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina Tip naselja Ukupno gradska ostala Domaćinstva Izabrana u uzorak 1142 673 1815 Nađena 1125 657 1782 Anketirana 1069 642 1711 Stopa odgovora za domaćinstva 95,0 97,7 96,0 Žene Koje ispunjavaju uslov 1428 806 2234 Anketirane 1369 749 2118 Stopa odgovora za žene 95,9 92,9 94,8 Ukupna stopa odgovora za žene 91,1 90,8 91,0 Muškarci Koji ispunjavaju uslov 694 427 1121 Anketirani 540 337 877 Stopa odgovora za muškarce 77,8 78,9 78,2 Ukupna stopa odgovora za muškarce 73,9 77,1 75,1 Deca mlađa od pet godina Koja ispunjavaju uslov 1032 586 1618 Anketirane majke/staratelji 1024 580 1604 Stopa odgovora za decu mlađu od pet godina 99,2 99,0 99,1 Ukupna stopa odgovora za decu mlađu od pet godina 94,3 96,7 95,2 PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 39 ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.40 Stope odgovora za domaćinstva u zavisnosti od tipa Stope odgovora za domaćinstva u zavisnosti od tipa naselja bile su kao što se očekivalo, odnosno bila je naselja bile su kao što se očekivalo, odnosno bila je manja stopa odgovora (95 procenata) za domaćinstva manja stopa odgovora (95 procenata) za domaćinstva iz gradskih naselja. Stopa odgovora za muškarce od 78 iz gradskih naselja. Stopa odgovora za muškarce od 78 procenata bila je mnogo manja od stope odgovora za procenata bila je mnogo manja od stope odgovora za žene i decu. žene i decu. Karakteristike domaćinstavaKarakteristike domaćinstava Ponderisana raspodela anketirane populacije po starosti Ponderisana raspodela anketirane populacije po starosti i polu data je u tabeli HH.2R. Ova raspodela je korišćena i polu data je u tabeli HH.2R. Ova raspodela je korišćena i za pravljenje populacione piramide za grafikon HH.1R. i za pravljenje populacione piramide za grafikon HH.1R. Za 1.711 domaćinstava koja su uspešno anketirana tokom Za 1.711 domaćinstava koja su uspešno anketirana tokom istraživanja evidentirano je 8.288 članova domaćinstava. istraživanja evidentirano je 8.288 članova domaćinstava. Od tog broja, 4.165 članova čine muškarci, a 4.123 žene. Od tog broja, 4.165 članova čine muškarci, a 4.123 žene. Tabela HH.2R: Članovi domaćinstava, prema starosti i polu, romska naselja, 2010. Procenat i broj članova domaćinstava, po petogodištima, starosnim grupama, i deca starosti 0–17 godina i odrasli (18 i više godina), prema polu Muškarci Žene Ukupno broj procenat broj procenat broj procenat Starost 0–4 611 14,7 583 14,1 1193 14,4 5–9 448 10,8 469 11,4 917 11,1 10–14 391 9,4 363 8,8 754 9,1 15–19 350 8,4 421 10,2 771 9,3 20–24 357 8,6 344 8,3 701 8,5 25–29 342 8,2 348 8,4 690 8,3 30–34 302 7,3 318 7,7 620 7,5 35–39 235 5,6 253 6,1 488 5,9 40–44 233 5,6 200 4,8 432 5,2 45–49 246 5,9 216 5,2 462 5,6 50–54 241 5,8 190 4,6 431 5,2 55–59 175 4,2 170 4,1 345 4,2 60–64 122 2,9 103 2,5 225 2,7 65–69 50 1,2 65 1,6 115 1,4 70–74 33 ,8 45 1,1 78 ,9 75–79 22 ,5 15 ,4 37 ,4 80–84 6 ,1 14 ,3 20 ,2 85 i više god. 2 ,0 6 ,2 8 ,1 Nema podataka/ne zna 1 ,0 0 ,0 1 ,0 Starosne grupe 0–14 god. 1450 34,8 1415 34,3 2864 34,6 15–64 2602 62,5 2562 62,2 5164 62,3 65 i više god. 112 2,7 146 3,5 258 3,1 Nema podataka/ne zna 1 ,0 0 ,0 1 ,0 Deca i odrasle osobe Deca starosti 0–17 god. 1636 39,3 1672 40,6 3309 39,9 Odrasli starosti 18 i više god. 2527 60,7 2450 59,4 4977 60,1 Nema podataka/ne zna 1 ,0 0 ,0 1 ,0 Ukupno 4165 100,0 4123 100,0 8288 100,0 ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.40 PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 41 Starosna raspodela u romskim naseljima ukazuje na to Starosna raspodela u romskim naseljima ukazuje na to da je proporcija dece mlađe od pet godine najveća (oko da je proporcija dece mlađe od pet godine najveća (oko 14 procenata), i da se u svakoj narednoj starosnoj grupi 14 procenata), i da se u svakoj narednoj starosnoj grupi smanjuje. Deca do 17 godina čine oko 40 procenata smanjuje. Deca do 17 godina čine oko 40 procenata populacije, dok samo tri procenta pripada grupi starijih od populacije, dok samo tri procenta pripada grupi starijih od 65 godina. Nije bilo značajne razlike između zastupljenosti 65 godina. Nije bilo značajne razlike između zastupljenosti muškaraca i žena u većim starosnim grupama.muškaraca i žena u većim starosnim grupama. U tabelama od HH.3R do HH.5R prikazane su osnovne U tabelama od HH.3R do HH.5R prikazane su osnovne informacije o domaćinstvima, ženama starosti od 15 do informacije o domaćinstvima, ženama starosti od 15 do 49 godina, muškarcima starosti od 15 do 29 godina i deci 49 godina, muškarcima starosti od 15 do 29 godina i deci mlađoj od pet godina, sa neponderisanim i ponderisanim mlađoj od pet godina, sa neponderisanim i ponderisanim vrednostima. Informacije o osnovnim kategorijama vrednostima. Informacije o osnovnim kategorijama domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina domaćinstava, žena, muškaraca i dece mlađe od pet godina anketiranih tokom istraživanja neophodne su za tumačenje anketiranih tokom istraživanja neophodne su za tumačenje rezultata prikazanih u daljem tekstu ovog izveštaja, a rezultata prikazanih u daljem tekstu ovog izveštaja, a mogu i ukazati na reprezentativnost MICS4. U ostalim mogu i ukazati na reprezentativnost MICS4. U ostalim tabelama u ovom izveštaju prikazane su samo ponderisane tabelama u ovom izveštaju prikazane su samo ponderisane vrednosti. (Videti Prilog A, gde se nalazi više detalja u vezi vrednosti. (Videti Prilog A, gde se nalazi više detalja u vezi sa izračunavanjem pondera.) sa izračunavanjem pondera.) Ponderisano (%) Broj domaćinstava ponderisano neponderisano Pol lica na koji se vodi domaćinstvo Muški 86,4 1479 1476 Ženski 13,6 232 235 Tip naselja Gradska 70,1 1199 1069 Ostala 29,9 512 642 Broj članova domaćinstva 1 član 4,6 79 54 2 9,7 165 100 3 14,3 245 195 4 17,9 306 290 5 17,0 290 318 6 16,0 273 332 7 11,6 198 212 8 4,1 69 92 9 2,1 35 52 10 i više članova 3,0 51 66 Ponderisano (%) Broj domaćinstava ponderisano neponderisano Obrazovanje lica na koje se vodi domaćinstvo Bez obrazovanja 12,3 210 237 Osnovno 70,4 1204 1217 Srednje 16,4 280 240 Više/visoko 1,0 17 17 Ukupno 100,0 1711 1711 Domaćinstva sa najmanje Jednim detetom starosti 0–4 godine 47,5 1711 1711 Jednim detetom starosti 0–17 godina 78,2 1711 1711 Jednom ženom starosti 15–49 godina 81,7 1711 1711 Jednim muškarcem starosti 15–29 godina 50,0 1711 1711 Prosečna veličina domaćinstva 4,8 1711 1711 Tabela HH.3R: Sastav domaćinstva, romska naselja, 2010. Procenat i broj domaćinstava, prema izabranim karakteristikama PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 41 Grafikon HH.1R: Članovi domaćinstava, prema starosti i polu, romska naselja, 2010. ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.42 U tabeli HH.3R nalaze se osnovni podaci o domaćinstvima. U tabeli HH.3R nalaze se osnovni podaci o domaćinstvima. U okviru domaćinstava, u tabeli su prikazani podaci o U okviru domaćinstava, u tabeli su prikazani podaci o polu lica na koje se vodi domaćinstvo, tipu naselja, broju polu lica na koje se vodi domaćinstvo, tipu naselja, broju članova domaćinstva i nivou obrazovanja lica na koje se članova domaćinstva i nivou obrazovanja lica na koje se vodi domaćinstvo. Ti osnovni podaci se koriste u narednim vodi domaćinstvo. Ti osnovni podaci se koriste u narednim tabelama u ovom izveštaju; svrha vrednosti navedenih tabelama u ovom izveštaju; svrha vrednosti navedenih u tabeli je i da se prikaže broj opservacija po glavnim u tabeli je i da se prikaže broj opservacija po glavnim kategorijama analize u Izveštaju.kategorijama analize u Izveštaju. Ponderisan i neponderisan ukupan broj domaćinstava Ponderisan i neponderisan ukupan broj domaćinstava jednak je zato što su uzorački ponderi normalizovani (videti jednak je zato što su uzorački ponderi normalizovani (videti Prilog A). U tabeli se navodi i procenat domaćinstava sa Prilog A). U tabeli se navodi i procenat domaćinstava sa najmanje jednim detetom mlađim od 18 godina, najmanje najmanje jednim detetom mlađim od 18 godina, najmanje jednim detetom mlađim od pet godina, najmanje jednom jednim detetom mlađim od pet godina, najmanje jednom ženom koja ispunjava starosni uslov od 15 do 49 godina i ženom koja ispunjava starosni uslov od 15 do 49 godina i najmanje jednim muškarcem starosti od 15 do 29 godina. najmanje jednim muškarcem starosti od 15 do 29 godina. U tabeli je prikazana i ponderisana prosečna veličina U tabeli je prikazana i ponderisana prosečna veličina domaćinstva ocenjena na osnovu istraživanja.domaćinstva ocenjena na osnovu istraživanja. Rodna struktura lica na koja se vode domaćinstva pokazuje Rodna struktura lica na koja se vode domaćinstva pokazuje da su to u 86 procenata slučajeva muškarci. Oko 70 da su to u 86 procenata slučajeva muškarci. Oko 70 procenata domaćinstava nalazi se u gradskim, a ostatak u procenata domaćinstava nalazi se u gradskim, a ostatak u ostalim naseljima. Većina domaćinstava (oko 77 procenata) ostalim naseljima. Većina domaćinstava (oko 77 procenata) ima od tri do sedam članova. U 82 procenta anketiranih ima od tri do sedam članova. U 82 procenta anketiranih domaćinstava živi najmanje jedna žena starosti od 15 do 49, domaćinstava živi najmanje jedna žena starosti od 15 do 49, a u 50 procenata anketiranih domaćinstava živi najmanje a u 50 procenata anketiranih domaćinstava živi najmanje jedan muškarac starosti od 15 do 29 godina. U 48 procenata jedan muškarac starosti od 15 do 29 godina. U 48 procenata anketiranih domaćinstava živi najmanje jedno dete mlađe anketiranih domaćinstava živi najmanje jedno dete mlađe od pet godina, a u 78 procenata živi dete mlađe od 18 godina. od pet godina, a u 78 procenata živi dete mlađe od 18 godina. Prosečan broj članova domaćinstva je 4,8 članova.Prosečan broj članova domaćinstva je 4,8 članova. Karakteristike žena starosti od 15Karakteristike žena starosti od 15 do 49 godina, muškaraca starostido 49 godina, muškaraca starosti od 15 do 29 godina i dece mlađeod 15 do 29 godina i dece mlađe od pet godinaod pet godina U tabelama HH.4R, HH.4R.M i HH.5R navode se U tabelama HH.4R, HH.4R.M i HH.5R navode se osnovne karakteristike žena starosti od 15 do 49 osnovne karakteristike žena starosti od 15 do 49 godina, muškaraca starosti od 15 do 29 godina i dece godina, muškaraca starosti od 15 do 29 godina i dece mlađe od pet godina. U svim tabelama, ukupan broj mlađe od pet godina. U svim tabelama, ukupan broj ponderisanih i neponderisanih opservacija je jednak, ponderisanih i neponderisanih opservacija je jednak, zato što su ponderi normalizovani (standardizovani). zato što su ponderi normalizovani (standardizovani). Pored toga što se u tabelama navode korisne Pored toga što se u tabelama navode korisne informacije o osnovnim karakteristikama žena, informacije o osnovnim karakteristikama žena, muškarca i dece, svrha tabela je i da se prikaže broj muškarca i dece, svrha tabela je i da se prikaže broj opservacija za svaku osnovnu kategoriju. Te kategorije opservacija za svaku osnovnu kategoriju. Te kategorije se koriste i u narednim tabelama ovog izveštaja.se koriste i u narednim tabelama ovog izveštaja. Tabela HH.4R: Osnovne karakteristike žena, romska naselja, 2010. Procenat i broj žena starosti 15–49 godina, prema osnovnim karakteristikama Ponderisano (%) Broj žena ponderisano neponderisano Tip naselja Gradska 69,0 1461 1369 Ostala 31,0 657 749 Starost 15–19 god. 20,2 429 373 20–24 16,7 354 439 25–29 17,1 363 407 30–34 15,1 320 294 35–39 11,8 251 234 40–44 9,1 193 193 45–49 god. 9,8 208 178 Bračni status U braku/vanbračnoj zajednici 76,6 1622 1690 Bila u braku/vanbračnoj zajednici 9,7 205 205 Nikada nije bila u braku/ vanbračnoj zajednici 13,7 291 223 Status materinstva Rađala 80,8 1711 1798 Nije rađala 19,2 407 320 Porodila se u prethodne dve godine Da 20,8 440 550 Ne 79,2 1678 1568 Obrazovanje Bez obrazovanja 17,1 363 398 Osnovno 67,8 1437 1454 Srednje 13,9 295 251 Više/visoko 1,1 24 15 Kvintili indeksa blagostanja Najsiromašniji 18,7 396 487 Drugi 19,1 404 429 Srednji 19,1 404 396 Četvrti 22,1 468 418 Najbogatiji 21,1 447 388 Ukupno 100,0 2118 2118 ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.42 PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 43 U tabeli HH.4R dat je pregled osnovnih karakteristika U tabeli HH.4R dat je pregled osnovnih karakteristika žena starosti od 15 do 49 godina. Tabela sadrži informacije žena starosti od 15 do 49 godina. Tabela sadrži informacije o broju žena po regionu, tipu naselja, starosti, bračnom o broju žena po regionu, tipu naselja, starosti, bračnom stanju, statusu materinstva, porođajima tokom dve godine stanju, statusu materinstva, porođajima tokom dve godine koje su prethodile ovom istraživanju, obrazovanjukoje su prethodile ovom istraživanju, obrazovanju6 i i kvintilima blagostanja. kvintilima blagostanja. Oko 69 procenata anketiranih žena živi u gradovima. Oko 69 procenata anketiranih žena živi u gradovima. Starosna raspodela žena starosti od 25 do 49 godina je Starosna raspodela žena starosti od 25 do 49 godina je slična raspodeli sveukupne populacije. Skoro 77 procenata slična raspodeli sveukupne populacije. Skoro 77 procenata svih žena u ovom uzroku su udate, dok 14 procenata svih žena u ovom uzroku su udate, dok 14 procenata 6 Ukoliko nije navedeno drugačije, u celom izveštaju „obrazovanje” odnosi se na nivo obrazovanja ispitanika, kada se koristi kao osnovna varijabla (ili kategorija). 7 Analiza osnovnih komponenti izvršena je korišćenjem informacija o posedovanju potrošačke robe, karakteristikama stana/kuće, izvoru vode i uklanjanju otpadnih materija, kao i o drugim karakteristikama koje se odnose na društveno-ekonomsko stanje domaćinstva u cilju dodele pondera (ocena faktora) svakoj od imovinskih stavki domaćinstva. Svakom domaćinstvu je zatim dodeljena ocena stanja na osnovu tih pondera i imovine koju poseduje to domaćinstvo. Populacija iz domaćinstava koja su anketirana u okviru istraživanja zatim je rangirana prema oceni blagostanja domaćinstva u kojem živi i na kraju je podeljena na pet jednakih delova (kvintila), od najnižeg (najsiromašnijeg) do najvišeg (najbogatijeg). Stavke korišćene u tim proračunima su: izvor vode i način uklanjanje otpadnih materija, broj spavaćih soba po članu; glavni materijal od kojeg je napravljen pod stana/kuće, krov i spoljni zidovi; vrsta goriva koje se koristi za kuvanje; korišćenje u domaćinstvu električne energije, radija, televizije, fiksnog telefona, frižidera, električnog šporeta, kreveta, stola i stolica, usisivača, računara/laptopa, garderobnog ormana, veš-mašine, mašine za sušenje veša, klima uređaja, džakuzi kade i sistema za video-nadzor; posedovanje, od strane članova domaćinstva, ručnog časovnika, mobilnog telefona, bicikla, motora ili skutera, životinjske zaprege, automobila ili kamiona, motornog čamca, traktora; i posedovanje bankovnih računa od strane članova porodice. Pretpostavlja se da indeks blagostanja predstavlja osnov za dugoročno stanje dobijeno na osnovu informacija o imovini domaćinstva, i cilj mu je da se pomoću njega izvrši rangiranje domaćinstava prema društveno-ekonomskom stanju, od najsiromašnijeg do najbogatijeg. Indeks blagostanja ne obezbeđuje informacije o apsolutnom siromaštvu, trenutnom prihodu ili količini troškova. Dobijene ocene društveno-ekonomskog stanja odnose se samo na konkretan skup podataka na kojem se baziraju. Više informacija o kreiranju indeksa bogatstva možete naći u Filmer, D. and Pritchett, L., 2001. “Estimating wealth effects without expenditure data — or tears: An application to educational enrolments in states of India”. Demography 38(1): 115–132. Gwatkin, D. R., Rutstein, S., Johnson, K., Pande, R. and Wagstaff. A., 2000. Socio-Economic Differences in Health, Nutrition, and Population. HNP/Poverty Thematic Group, Washington, DC: World Bank. Rutstein, S. O. and Johnson, K., 2004. The DHS Wealth Index. DHS Comparative Reports No. 6. Calverton, Maryland: ORC Macro. nikada nije bilo udato. Raspodela po statusu materinstva nikada nije bilo udato. Raspodela po statusu materinstva je slična bračnom stanju: 81 procenat žena je rodilo dete. je slična bračnom stanju: 81 procenat žena je rodilo dete. Većina anketiranih žena ima osnovno obrazovanje (68 Većina anketiranih žena ima osnovno obrazovanje (68 procenata), dok procenat žena bez obrazovanja iznosi 17. procenata), dok procenat žena bez obrazovanja iznosi 17. Završenu srednju školu ima 14 procenata žena starosti Završenu srednju školu ima 14 procenata žena starosti od 15 do 49 godina, a samo jedan procenat ima više od 15 do 49 godina, a samo jedan procenat ima više obrazovanje. Ako se posmatraju kvintili blagostanja, obrazovanje. Ako se posmatraju kvintili blagostanja, manje žena živi u domaćinstvima u najsiromašnijem (19 manje žena živi u domaćinstvima u najsiromašnijem (19 procenata) i drugom kvintilu (19 procenata), dok više procenata) i drugom kvintilu (19 procenata), dok više žena živi u domaćinstvima koja pripadaju najbogatijem žena živi u domaćinstvima koja pripadaju najbogatijem kvintilu kvintilu (oko 21 procenat žena). (oko 21 procenat žena). Ponderisano (%) Broj muškaraca ponderisano neponderisano Tip naselja Gradska 68,2 598 540 Ostala 31,8 279 337 Starost 15–19 god. 33,7 295 247 20–24 33,4 293 302 25–29 god. 32,9 289 328 Bračni status U braku/vanbračnoj zajednici 54,6 478 572 Bio u braku/vanbračnoj zajednici 6,5 57 41 Nikada nije bio u braku/ vanbračnoj zajednici 39,0 342 264 Ponderisano (%) Broj muškaraca ponderisano neponderisano Obrazovanje Bez obrazovanja 7,6 66 83 Osnovno 68,3 599 631 Srednje 23,1 202 153 Više/visoko 1,0 9 10 Kvintili indeksa blagostanja Najsiromašniji 21,8 191 218 Drugi 18,9 166 180 Srednji 19,6 172 164 Četvrti 21,1 185 179 Najbogatiji 18,6 163 136 Ukupno 100,0 877 877 Osnovni podaci o muškarcima starosti od 15 do 29 Osnovni podaci o muškarcima starosti od 15 do 29 godina prikazani su u tabeli HH.4R.M prema tipu godina prikazani su u tabeli HH.4R.M prema tipu Tabela HH.4R.M: Osnovne karakteristike muškaraca, romska naselja, 2010. Procenat i broj muškaraca starosti 15–29 godina, prema osnovnim karakteristikama naselja, starosti, bračnom stanju, obrazovanju i naselja, starosti, bračnom stanju, obrazovanju i kvintilima blagostanjakvintilima blagostanja7. . PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 43 ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.44 Oko 68 procenata anketiranih muškaraca živi u Oko 68 procenata anketiranih muškaraca živi u gradskim naseljima, sa skoro jednakom raspodelom u gradskim naseljima, sa skoro jednakom raspodelom u tri starosne grupe (oko 33 procenta). Skoro 55 procenata tri starosne grupe (oko 33 procenta). Skoro 55 procenata svih muškaraca u ovom uzorku trenutno su oženjeni, svih muškaraca u ovom uzorku trenutno su oženjeni, dok 39 procenata njih nikada nije bilo oženjeno. Većina dok 39 procenata njih nikada nije bilo oženjeno. Većina anketiranih muškaraca imaju osnovno obrazovanje anketiranih muškaraca imaju osnovno obrazovanje (68 procenata), osam procenata muškaraca je bez (68 procenata), osam procenata muškaraca je bez obrazovanja, 23 procenta ima završenu srednju školu, a obrazovanja, 23 procenta ima završenu srednju školu, a samo jedan procenat ima više obrazovanje. Raspodela samo jedan procenat ima više obrazovanje. Raspodela muškaraca starosti od 15 do 29 godina po kvintilima muškaraca starosti od 15 do 29 godina po kvintilima blagostanja prilično je ujednačena (od 19 do 22 blagostanja prilično je ujednačena (od 19 do 22 procenta).procenta). Osnovni podaci o broju dece mlađe od pet godina Osnovni podaci o broju dece mlađe od pet godina prikazani su u tabeli HH.5R prema polu, tipu naselja, prikazani su u tabeli HH.5R prema polu, tipu naselja, uzrastu, obrazovanju majke ili staratelja, kao i indeksu uzrastu, obrazovanju majke ili staratelja, kao i indeksu blagostanja.blagostanja. Proporcija muške dece u uzorku dece mlađe od pet Proporcija muške dece u uzorku dece mlađe od pet godina za romska naselja iznosi oko 51 procenat. Broj godina za romska naselja iznosi oko 51 procenat. Broj dece mlađe od jedne godine iznosi oko 16 procenata, dece mlađe od jedne godine iznosi oko 16 procenata, dok se preostale kategorije (po godištima) kreću između dok se preostale kategorije (po godištima) kreću između 19 i 23 procenta. Većina dece mlađe od pet godina (69 19 i 23 procenta. Većina dece mlađe od pet godina (69 procenata) ima majku koja je završila osnovnu školu. procenata) ima majku koja je završila osnovnu školu. Što se tiče kvintila blagostanja, više romske dece mlađe Što se tiče kvintila blagostanja, više romske dece mlađe od pet godina žive u domaćinstvima koja pripadaju od pet godina žive u domaćinstvima koja pripadaju najsiromašnijem kvintilu (25 procenata) nego u onim najsiromašnijem kvintilu (25 procenata) nego u onim koja pripadaju najbogatijem kvintilu (17 procenata).koja pripadaju najbogatijem kvintilu (17 procenata). Tabela HH.5R: Osnovne karakteristike dece mlađe od pet godina, romska naselja, 2010. Procenat i broj dece mlađe od pet godina, prema osnovnim karakteristikama Ponderisano Broj dece mlađe od pet godina ponderisano neponderisano Pol Muški 51,3 823 839 Ženski 48,7 781 765 Tip naselja Gradska 67,6 1084 1024 Ostala 32,4 520 580 Starost 0–5 meseci 8,4 134 123 6–11 7,5 121 125 12–23 21,0 337 335 24–35 22,5 360 336 36–47 19,0 305 288 48–59 meseci 21,6 347 397 Obrazovanje majke* Bez obrazovanja 19,9 319 358 Osnovno 69,2 1111 1090 Srednje 10,4 166 151 Više/visoko ,5 8 5 Kvintili indeksa blagostanja Najsiromašniji 24,7 396 489 Drugi 23,7 380 356 Srednji 17,9 288 262 Četvrti 17,2 276 267 Najbogatiji 16,5 264 230 Ukupno 100,0 1604 1604 * Obrazovanje majke se odnosi na najviše dostignuto obrazovanje majki/staratelja dece mlađe od pet godina. ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.44 PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 45 Podaci o tome sa kim žive decaPodaci o tome sa kim žive deca u romskim naseljimau romskim naseljima U tabeli HH.6R navode se podaci o tome sa kim deca žive U tabeli HH.6R navode se podaci o tome sa kim deca žive i da li dete živi bez roditelja; podaci se odnose na decu i da li dete živi bez roditelja; podaci se odnose na decu mlađu od 18 godina koja žive u romskim naseljima.mlađu od 18 godina koja žive u romskim naseljima. Tabela HH.6R: Podaci o tome sa kim deca žive i o deci bez roditelja, romska naselja, 2010. Procentualna raspodela dece starosti 0–17 godina prema tome sa kim žive, procenat dece starosti 0–17 godina u domaćinstvima koja ne žive sa biološkim roditeljem i procenat dece koja su ostala bez jednog ili oba roditelja Živi sa oba roditelja Ne živi sa roditeljima Živi samo sa majkom Živi samo sa ocem Nemoguće je odrediti Ukupno Ne živi sa biološkim roditeljem1 Jedan ili oba roditelja su umrli2 Broj dece starosti 0–17 godina samo je otac živ samo je majka živa oboje su živi oboje su umrli otac je živ otac je umro majka je živa majka je umrla Pol Muški 83,4 ,3 ,2 1,3 ,2 7,9 1,1 3,2 ,6 1,7 100,0 2,0 2,7 1636 Ženski 80,2 ,1 ,3 6,2 ,0 6,2 1,2 3,1 ,3 2,4 100,0 6,6 2,0 1672 Tip naselja Gradska 82,7 ,0 ,4 3,3 ,1 6,9 ,9 2,7 ,5 2,5 100,0 3,8 2,3 2238 Ostala 79,8 ,6 ,0 4,9 ,1 7,4 1,6 4,1 ,4 1,2 100,0 5,5 2,6 1071 Starost 0–4 god. 87,3 ,0 ,0 ,4 ,0 8,8 ,8 2,5 ,1 ,1 100,0 ,4 ,9 1193 5–9 81,9 ,2 ,1 2,1 ,0 7,1 1,7 3,9 ,5 2,6 100,0 2,4 2,4 917 10–14 82,9 ,6 ,1 3,6 ,1 6,2 ,8 2,3 ,9 2,6 100,0 4,4 3,5 754 15–17 god. 65,0 ,1 1,7 16,7 ,5 3,6 1,5 5,1 ,5 5,4 100,0 19,0 4,3 444 Kvintili indeksa blagostanja Najsiromašniji 78,8 ,0 ,0 3,0 ,0 9,9 1,9 4,3 ,2 1,9 100,0 3,0 2,1 798 Drugi 83,4 ,7 1,0 2,4 ,0 6,4 1,9 2,5 1,1 ,7 100,0 4,1 4,8 725 Srednji 81,3 ,1 ,0 4,0 ,5 6,0 ,1 3,3 ,2 4,4 100,0 4,7 1,0 622 Četvrti 80,9 ,0 ,2 5,2 ,0 8,2 ,0 3,5 ,2 1,9 100,0 5,4 1,8 590 Najbogatiji 85,4 ,0 ,0 5,0 ,0 3,9 1,3 2,1 ,6 1,7 100,0 5,0 1,9 575 Ukupno 81,8 ,2 ,3 3,8 ,1 7,0 1,1 3,2 ,4 2,1 100,0 4,3 2,4 3309 1 MICS indikator 9.17 2 MICS indikator 9.18 PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 45 ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.46 Od 3.309 dece uzrasta od 0 do 17 godina Od 3.309 dece uzrasta od 0 do 17 godina evidentiranih u MICS-u 82 procenta žive sa oba evidentiranih u MICS-u 82 procenta žive sa oba roditelja, osam procenata živi smo sa majkom, a roditelja, osam procenata živi smo sa majkom, a četiri samo sa ocem. Oko četiri procenta ne živi ni četiri samo sa ocem. Oko četiri procenta ne živi ni sa jednim biološkim roditeljem, iako su oboje živi. sa jednim biološkim roditeljem, iako su oboje živi. Ukupno, sedam procenata dece živi samo s majkom Ukupno, sedam procenata dece živi samo s majkom iako je biološki otac živ. Veoma mali broj dece je iako je biološki otac živ. Veoma mali broj dece je ostao bez jednog ili oba roditelja, jedan procenat ostao bez jednog ili oba roditelja, jedan procenat dece ostao је samo bez oca, a 0,4 procenta dece je dece ostao је samo bez oca, a 0,4 procenta dece je ostalo samo bez majke.ostalo samo bez majke. Starija deca ređe žive s oba roditelja nego mlađa deca. Starija deca ređe žive s oba roditelja nego mlađa deca. S druge strane, starija deca su češće od mlađe dece S druge strane, starija deca su češće od mlađe dece žive bez jednog ili oba roditelja. U tabeli HH.6R vidi žive bez jednog ili oba roditelja. U tabeli HH.6R vidi se i to da je procenat dece koja žive s oba roditelja se i to da je procenat dece koja žive s oba roditelja najveći u najbogatijem kvintilu blagostanja (85 najveći u najbogatijem kvintilu blagostanja (85 procenata), a najmanji u najsiromašnijem kvintilu (77 procenata), a najmanji u najsiromašnijem kvintilu (77 procenata). Oko 11 procenata dece u najsiromašnijim procenata). Oko 11 procenata dece u najsiromašnijim domaćinstvima žive samo s majkom iako im je otac domaćinstvima žive samo s majkom iako im je otac još živ. Odgovarajući procenat te dece u najbogatijem još živ. Odgovarajući procenat te dece u najbogatijem kvintilu iznosi četiri procenta.kvintilu iznosi četiri procenta. ISTRAŽIVANJE VIŠESTRUKIH POKAZATELJA 2010.46 PRAĆENJE STANJA I POLOŽAJA DECE I ŽENA 47 Jedan od globalnih Milenijumskih ciljeva razvoja je smanjenje Jedan od globalnih Milenijumskih ciljeva razvoja je smanjenje smrtnosti odojčadi i dece mlađe od pet godina. Konkretnije, u smrtnosti odojčadi i dece mlađe od pet godina. Konkretnije, u Milenijumskim ciljevima razvoja jedan od ciljeva je smanjenje Milenijumskim ciljevima razvoja jedan od ciljeva je smanjenje smrtnosti dece mlađe od pet godina za dve trećine u periodu smrtnosti dece mlađe od pet godina za dve trećine u periodu između 1990. i 2015. godine. Praćenje napredovanja u između 1990. i 2015. godine. Praćenje napredovanja u ostvarivanju tog cilja je važan, ali i teško ostvariv cilj. Merenje ostvarivanju tog cilja je važan, ali i teško ostvariv cilj. Merenje smrtnosti dece možda izgleda jednostavno, ali pokušaji koji smrtnosti dece možda izgleda jednostavno, ali pokušaji koji podrazumevaju postavljanje direktnih pitanja, kao npr. „Da podrazumevaju postavljanje direktnih pitanja, kao npr. „Da li je neko u ovom domaćinstvu umro tokom prošle godine?”, li je neko u ovom domaćinstvu umro tokom prošle godine?”, obično daju netačne rezultate. Direktno merenje smrtnosti dece obično daju netačne rezultate. Direktno merenje smrtnosti dece na osnovu istorije porođaja (na osnovu istorije porođaja (birth historybirth history) oduzima mnogo ) oduzima mnogo vremena, skupo je i iziskuje posvećivanje veće pažnje obuci i vremena, skupo je i iziskuje posvećivanje veće pažnje obuci i nadzoru. S druge strane, indirektne metode koje su razvijene nadzoru. S druge strane, indirektne metode koje su razvijene radi merenja smrtnosti dece mogu rezultirati solidnim radi merenja smrtnosti dece mogu rezultirati solidnim procenama koje se mogu porediti sa onima koje se dobijaju iz procenama koje se mogu porediti sa onima koje se dobijaju iz drugih izvora. Indirektne metode takođe svode na najmanju drugih izvora. Indirektne metode takođe svode na najmanju meru greške čiji su uzroci pogrešno sećanje, netačne ili meru greške čiji su uzroci pogrešno sećanje, netačne ili pogrešno protumačene definicije, kao i loša tehnika anketiranja.pogrešno protumačene definicije, kao i loša tehnika anketiranja. IVIV SMRTNOST DECE SMRTNOST DECE 8 United Nations. 1983. Manual X: Indirect Techniques for Demographic Estimation (United Nations publication, Sales No. E.83.XIII.2); United Nations. 1990a. QFIVE — United Nations Program for Child Mortality Estimation; United Nations. 1990b. Step-by-step Guide to the Estimation of Child Mortality. Stopa smrtnosti odojčadi predstavlja verovatnoću da odojče Stopa smrtnosti odojčadi predstavlja verovatnoću da odojče umre pre svog prvog rođendana. Stopa smrtnosti dece mlađe umre pre svog prvog rođendana. Stopa smrtnosti dece mlađe od pet godina predstavlja verovatnoću da će dete umreti od pet godina predstavlja verovatnoću da će dete umreti pre svog petog rođendana. U okviru ovog istraživanja, stope pre svog petog rođendana. U okviru ovog istraživanja, stope smrtnosti odojčadi i dece mlađe od pet go

View the publication